Ba nhà khoa học giành giải Nobel Kinh tế 2010

Ba nhà khoa học giành giải Nobel Kinh tế 2010

Hạ Ninh

Giáo sư Peter A. Diamond. Ảnh: TL

(TBKTSG Online) – Hai người Mỹ và một người Anh gốc Cyprus được tuyên bố đoạt giải Nobel Kinh tế 2010 cho việc giải thích những chính sách và luật lệ ảnh hưởng như thế nào đến thất nghiệp, việc làm và lương bổng.

Viện hàn lâm khoa học hoàng gia Thụy Điển cho biết phần thưởng dành cho Peter Diamond, Dale Mortensen và Christopher Pissarides vì những phân tích về thị trường thông qua những va chạm trong tìm kiếm.

Tại sao nhiều người thất nghiệp trong khi hàng loạt việc làm đang mở ra? Các chính sách về kinh tế ảnh hưởng đến tình trạng thất nghiệp như thế nào? Các nhà kinh tế được tôn vinh năm nay đã đưa ra những lý thuyết để trả lời các câu hỏi trên.

Lý thuyết này có thể ứng dụng vào các thị trường khác, không chỉ riêng thị trường lao động.

Tại nhiều thị trường, người bán và người mua không thường xuyên kết nối được với nhau lập tức.

Thí dụ, người thuê mướn lao động tìm kiếm lao động trong khi những người lao động cố gắng tìm việc làm. Vì tiến trình tìm kiếm yêu cầu thời gian và nguồn nhân lực, nó tạo ra những va chạm trên thị trường. Trong những thị trường tìm kiếm này, nhu cầu của người mua không được đáp ứng trong khi người bán không thể bán được nhiều như họ mong muốn. Như vậy, việc làm thì vẫn có dư nhưng thất nghiệp thì vẫn nhiều.

Giáo sư Dale T. Mortensen (trái) và giáo sư Christopher A. Pissarides (phải). Ảnh: TL

Ba nhà kinh tế trên đã hình thành được khuôn mẫu lý thuyết cho thị trường tìm kiếm.

Peter Diamond phân tích những nền tảng của thị trường tìm kiếm. Dale Mortensen và Christopher Pissarides mở rộng lý thuyết và áp dụng vào thị trường lao động.

Lý thuyết của họ có thể giúp chúng ta hiểu cách mà các chính sách kinh tế chính trị và điều luật ảnh hưởng đến việc làm, thất nghiệp và lương bổng như thế nào.

Lý thuyết này có thể mang lại lợi ích cho các nhà bảo hiểm thất nghiệp hoặc những quy định khi thuê mướn và sa thải.

Một kết luận đặc biệt được đưa ra là trợ cấp thất nghiệp càng lớn, mức thất nghiệp càng cao và càng tốn thời gian tìm kiếm.

Ngoài ra, lý thuyết tìm kiếm này cũng có thể áp dụng cho nhiều lĩnh vực khác như thị trường nhà đất. Số nhà bán đa dạng trong khi người mua vẫn mất nhiều thời gian kiếm nhà hợp lý và thỏa thuận giá cả.

Lý thuyết này còn có thể áp dụng vào nhiều câu hỏi nghiên cứu liên quan đến lý thuyết tiền tệ, kinh tế công, kinh tế tài chính, kinh tế vùng và kinh tế gia đình.

(theo nobelprize)