Bảo vệ bản thân trong một xã hội kết nối
Kim Yên
(SGTT) – Khi đi khám thai tại các bệnh viện phụ sản hoặc có khoa sản ở TPHCM, nhiều chị em phụ nữ được nhân viên tiếp thị của các hãng sữa tặng các gói, hộp sữa nhỏ và sau đó được đề nghị cung cấp thông tin cá nhân (tên, địa chỉ nhà, số điện thoại, địa chỉ hộp thư điện tử, tuổi… thậm chí là số giấy chứng minh nhân, thẻ căn cước).
 |
| 10 quốc gia và thành phố có số người dùng Facebook lớn nhất thế giới – Nguồn: The Next Web |
Thực tế cho thấy đa số các thai phụ thường không đặt bất kỳ câu hỏi nào cho nhân viên tiếp thị của các hãng sữa rằng thông tin cá nhân của mình sẽ được dùng vào mục đích gì. Song, họ sẽ sớm nhận ra mục đích này vì chẳng bao lâu họ sẽ nhận được những cuộc gọi điện thoại từ các hãng sữa mời mua sản phẩm được quảng cáo là tốt cho sức khỏe trong thời gian mang thai, tốt cho thai nhi và tốt cho trẻ nhỏ sau khi chào đời…
Việc các thai phụ nhận được những cuộc điện thoại quảng cáo các sản phẩm sữa có thể chỉ là phần nổi của một tảng băng chìm của việc thông tin của các cá nhân đang bị khai thác ra sao, bởi dữ liệu cá nhân mà họ cung cấp cho các hãng sữa có thể được chia sẻ cho nhiều kênh khác nhau mà việc kiểm soát chúng lại không dễ dàng. Đây chỉ là một trong muôn vàn tình huống rủi ro mà người tiêu dùng đang phải đối mặt hằng ngày, khi mà dữ liệu cá nhân của họ bị chia sẻ vì mục đích thương mại của bên thứ 2, thứ 3 hay thậm chí là thứ n, trong nền kinh tế đang bị dẫn dắt bởi những làn sóng công nghệ mới và những xu hướng tiêu dùng mới.
Facebook vẫn để người dùng đăng ký mở tài khoản miễn phí. Nhiều người vẫn “vô tư” cung cấp thông tin cá nhân khi tham gia các trang mạng xã hội mà không biết những thông tin này đang bị khai thác và những rủi ro mà họ sẽ phải đối mặt sau này. Gần đây, nhiều cư dân mạng mới giật mình sau vụ bê bối rò rỉ dữ liệu liên quan tới 50 triệu tài khoản Facebook và họ nhận ra tính cấp thiết phải bảo vệ thông tin cá nhân, đặc biệt trước làn sóng kết nối thông tin mạnh mẽ qua Internet.
Theo hãng tin AFP, nhà phân tích Bob O’Donnell, người đứng đầu công ty tư vấn và nghiên cứu thị trường TECHnalysis Research của Mỹ, đã đề xuất chính phủ Mỹ cần phải vào cuộc nhằm đảm bảo quyền riêng tư về thông tin cá nhân của mỗi công dân “ở một mức độ nhất định”, bởi qua cuộc khủng hoảng về quyền riêng tư của người dùng Facebook đã cho thấy các công ty truyền thông xã hội có thể không đủ khả năng xử lý “một cách phù hợp” dữ liệu của người dùng. Vị chuyên gia này cho rằng chính quyền liên bang cần đẩy mạnh các nỗ lực buộc các công ty truyền thông thiết lập các cơ chế tốt hơn để bảo vệ dữ liệu của người dùng.
Chuyên gia O’Donnell cũng đã cảnh báo việc đa số người dùng mạng xã hội đều không nhận ra rằng dữ liệu của họ đang bị sử dụng, và tại sao các trang mạng xã hội có thể thu thập các dữ liệu này. Còn các chuyên gia công nghệ khuyến nghị rằng các cư dân mạng cần cân đối giữa nhu cầu giao tiếp và những thông tin mà họ chia sẻ lên mạng xã hội, và đây cũng là cách mà mỗi chúng ta tự bảo vệ mình trong một xã hội thông tin kết nối mạnh mẽ như hiện nay.
Lời khuyến cáo nêu trên cũng cần thiết đối với Việt Nam – một thị trường có tiềm năng lớn cho các nhà phát triển mạng xã hội. Theo số liệu The Next Web công bố vào tháng 7-2017, Việt Nam có đến 64 triệu người dùng Facebook, chiếm 3% trong tổng số tài khoản Facebook đang hoạt động trên toàn cầu.
