Bắt đầu một xu hướng kinh doanh mới
Công Sang
Minh họa: Khều. |
(TBVTSG) – Việc nhiều doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp vừa và nhỏ, nhận thức được những tiện ích mà thương mại điện tử mang lại cho hoạt động sản xuất-kinh doanh đã thúc đẩy nhu cầu tìm hiểu cách thức ứng dụng sao cho thật hiệu quả. Nắm bắt được cơ hội này, nhiều tổ chức, trung tâm đào tạo lẫn doanh nghiệp chuyên ngành đã mở các khóa học liên quan đến thương mại điện tử theo nhiều hình thức.
Trong bối cảnh khó khăn chung của nền kinh tế, nhiều doanh nghiệp đã linh hoạt trong việc ứng dụng thương mại điện tử vào khâu quảng bá, tiếp thị và bán hàng. Giải pháp này không chỉ giúp họ tiết kiệm chi phí mà còn góp phần thu hút thêm một lượng khách hàng tiềm năng từ cộng đồng mạng. Từ đó nhu cầu học hỏi để triển khai giải pháp thương mại điện tử một cách có hiệu quả và khai thác các tiện ích một cách tối ưu đang tăng lên. Hàng loạt khóa đào tạo được tổ chức trong thời gian gần đây đã phần nào đáp ứng được nhu cầu trước mắt của thị trường.
Nắm bắt nhu cầu của thị trường
Theo một chuyên gia thương mại điện tử, hiện nay trên thị trường có hơn mười trung tâm tư nhân chuyên đào tạo về lĩnh vực này, trong đó có một số cái tên nổi bật như VietnamMarcom, EQVN, BMG và Be Training. Ngoài ra, có một tổ chức được đánh giá là khá “mát tay” trong việc đào tạo liên quan đến lĩnh vực này là Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) với các khóa học được tổ chức thường xuyên, chủ đề đa dạng theo từng chuyên ngành kinh tế và quy mô mở rộng trên cả nước.
Các khóa đào tạo chủ yếu tập trung ở hai thành phố lớn là TPHCM và Hà Nội, với các chủ đề mang tính thời sự như tiếp thị trực tuyến, cách thức khai thác mạng xã hội và công cụ tìm kiếm, quản lý quan hệ khách hàng trực tuyến. Nhiều trung tâm ngoài đội ngũ giảng viên cơ hữu còn mời thêm các chuyên gia trong ngành tiếp thị, truyền thông của các công ty lớn như Yahoo!, Microsoft, IDM… đến trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm thực tế với học viên.
Các khóa học này thường kéo dài từ một đến hai tháng, cũng có những khóa rất ngắn, chỉ trong vòng hai ngày. Học phí dao động từ 1 triệu đến 5 triệu đồng tùy theo nội dung và thời lượng, các lớp học đều có trang thiết bị phù hợp, có kết nối Wi-Fi để học viên có thể vừa học vừa thực hành.
Bà Đỗ Ánh Tuyết, Phó giám đốc Trung tâm Hỗ trợ doanh nghiệp vừa và nhỏ – VCCI chi nhánh TPHCM, cho biết trong năm nay, VCCI sẽ tổ chức các khóa học nâng cao, tập trung vào chuyên ngành tiếp thị, bán hàng, quản lý khách hàng, ký kết hợp đồng và thanh toán an toàn qua mạng.
Không chỉ khối doanh nghiệp có nhu cầu, các tổ chức, cơ quan nhà nước cũng đang đẩy mạnh công tác đào tạo, bồi dưỡng kiến thức thương mại điện tử cho cán bộ, công nhân viên chức, nằm trong mục tiêu chung về xây dựng chính phủ điện tử. Theo nguồn tin từ Sở Công Thương TPHCM, chỉ trong năm 2010 thành phố đã tổ chức 10 lớp bồi dưỡng kiến thức, nghiệp vụ quản lý nhà nước về thương mại điện tử cho 283 học viên, trong đó 187 học viên là các trưởng, phó phòng, còn lại là cán bộ lãnh đạo các sở ngành, ủy ban nhân dân cấp quận huyện.
Ông Hà Ngọc Sơn, Phó trưởng Phòng Kỹ thuật – An toàn và Môi trường Sở Công Thương TPHCM, nói rằng công tác quản lý nhà nước về thương mại điện tử ngoài việc tạo hành lang pháp lý an toàn cho doanh nghiệp và người tiêu dùng tham gia giao dịch thương mại điện tử còn phải định hướng, hỗ trợ để doanh nghiệp ứng dụng thành công, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh và hiệu quả của nền kinh tế. Từ năm 2007, các cơ quan chức năng của thành phố đã đưa nội dung bồi dưỡng kiến thức, nghiệp vụ quản lý nhà nước về thương mại điện tử cho đội ngũ công chức vào Chương trình phát triển thương mại điện tử TPHCM giai đoạn 2008-2010 cũng như Kế hoạch phát triển thương mại điện tử TPHCM giai đoạn 2011-2015.
Ông Nguyễn Ngọc Dũng, Phó tổng thư ký Hiệp hội Thương mại điện tử Việt Nam, cũng cho rằng cấp lãnh đạo các sở ngành đều có nhu cầu nghiên cứu chuyên sâu về thương mại điện tử để từ đó xây dựng những chính sách quản lý, điều hành phù hợp.
Nở rộ trung tâm đào tạo
Theo đánh giá của giới chuyên môn, sự ra đời và phát triển nhanh của các trung tâm đào tạo về thương mại điện tử sẽ đáp ứng được nhu cầu trước mắt của thị trường, đồng thời thúc đẩy ngành này phát triển.
Tuy nhiên, ông Nguyễn Ngọc Dũng cho rằng sẽ rất khó để đánh giá chất lượng đào tạo của các trung tâm hiện nay do vẫn thiếu một khung đào tạo chung và hệ thống cấp chứng chỉ đúng tiêu chuẩn của ngành. Bên cạnh đó, công tác quản lý chất lượng giảng dạy ở các trung tâm cũng không dễ dàng. Theo ông Dũng, trong giai đoạn bùng phát, nếu có quá nhiều chương trình đào tạo không đạt tiêu chuẩn thì việc gây ra những sự nhận định, hiểu biết không đầy đủ về thương mại điện tử là không tránh khỏi.
Bên cạnh đó, các chuyên gia cho rằng thật khó khăn cho các doanh nghiệp, cá nhân để trở thành “học viên thông minh” trong việc lựa chọn một chương trình học có chất lượng tốt và phù hợp với nhu cầu của mình.
Ông Nguyễn Thái Duy, Giám đốc điều hành của trung tâm Be Training lưu ý các doanh nghiệp về hai xu hướng đào tạo hiện nay: Xu hướng thứ nhất là cách thức tiếp thị qua công cụ tìm kiếm hay còn gọi là S.E.O (tối ưu hóa hệ thống tìm kiếm), các khóa đào tạo theo xu hướng này phù hợp với đối tượng là kỹ thuật viên công nghệ thông tin, chuyên viên thiết kế web. Xu hướng thứ hai chuyên về tư duy chiến lược, ví dụ như lập kế hoạch kinh doanh, tiếp thị trực tuyến, khai thác mạng xã hội…, phù hợp với đối tượng là nhân viên kinh doanh, tiếp thị hoặc chủ doanh nghiệp.
Theo ông Duy, để tăng tính cạnh tranh trên thị trường, hiện các nhà tổ chức khóa học ngắn hạn đều có chính sách sau đào tạo như cam kết hỗ trợ về mặt kỹ thuật, tư vấn lập kế hoạch, chiến lược cho học viên cả sau khi tốt nghiệp, tổ chức cho học viên đi học lại nếu chưa nắm vững nội dung học…
Còn theo bà Tuyết, các khóa học dành cho khách hàng doanh nghiệp thường có yêu cầu khắt khe hơn so với đối tượng sinh viên. Lý do là các khóa học này bị hạn chế về thời gian nhưng phải bảo đảm chất lượng, đòi hỏi đội ngũ giảng viên phải có chuyên môn cao và nhiều kinh nghiệm thực tế.
Các nhà đào tạo khuyến nghị doanh nghiệp nên tham khảo kỹ chương trình đào tạo, học phí trước khi chọn lựa trung tâm để gửi người theo học. Bên cạnh đó, có thể tận dụng các chương trình học thử (được miễn phí hoặc chi phí khá thấp) rồi hãy quyết định cử nhân viên theo học chính thức.
Hiệu quả thực tế là yếu tố then chốt
Theo các doanh nghiệp, điều họ quan tâm nhất chính là hiệu quả của các khóa học, cụ thể là việc ứng dụng thương mại điện tử giúp được doanh nghiệp vượt qua những khó khăn trong giai đoạn hiện nay. Trên thực tế, vẫn có nhiều công ty dù đã cử cấp quản lý, nhân viên học tại các trung tâm có uy tín nhưng vẫn khó ứng dụng thương mại điện tử vào hoạt động kinh doanh-sản xuất.
Theo nhận định của giới chuyên gia, nguyên nhân chủ yếu xuất phát từ chính các doanh nghiệp. Phổ biến nhất là tình trạng gửi nhân viên đi học nhầm lớp, chẳng hạn nhân viên công nghệ thông tin đi học về lập kế hoạch chiến lược, tiếp thị trên Internet và ngược lại. Một nguyên nhân khác là dù đã cử đúng đối tượng đi học đúng chương trình đào tạo nhưng việc áp dụng vẫn nằm trên giấy vì không thể thay đổi quan điểm của người lãnh đạo công ty.
Theo các chuyên gia, để ứng dụng mô hình thương mại điện tử, doanh nghiệp cần phải chấp nhận thay đổi phương thức hoạt động kinh doanh truyền thống và chuyển dần các hoạt động đó sang mô hình trực tuyến.
Mặt khác cũng phải nhìn nhận rằng thương mại điện tử không phải là tất cả, ông Dũng cho rằng, cần nhìn nhận nó ở vai trò là công cụ hỗ trợ doanh nghiệp xúc tiến hoạt động kinh doanh, tiết kiệm chi phí trong xu hướng phát triển mạnh mẽ của công nghệ thông tin và sự thay đổi trong thói quen mua sắm của người tiêu dùng.
Chia sẻ quan điểm của ông Dũng, bà Nguyễn Thị Phương Trang, Giám đốc Công ty TNHH Thời trang Phong Cách, nói rằng việc có thể vượt qua những khó khăn, thử thách hay không vẫn là nhờ vào sự nỗ lực của chính doanh nghiệp chứ không phải từ những giải pháp, công cụ hỗ trợ. Nếu hàng hóa không đạt chất lượng, dịch vụ không tốt thì dù doanh nghiệp vận dụng tốt mô hình kinh doanh trực tuyến vẫn không thành công.
Bà Trần Thùy Trang, chủ cửa hàng Mẹ đẹp Bé khỏe, cho biết vừa ứng dụng những tiện ích của thương mại điện tử trong hai tháng gần đây. Trong khoảng thời gian còn khá ngắn chưa thể đánh giá được hiệu quả mà giải pháp này mang lại, nhưng nhờ truyền thông qua mạng xã hội mà nhiều khách hàng biết đến cửa hàng, trong đó có cả khách hàng ở miền Bắc. Việc mua bán cũng nhanh chóng hơn vì phần lớn khách hàng đã chọn sản phẩm từ trang web nên khi đến cửa hàng chỉ mất thời gian cho khâu thanh toán, lấy hàng. Nhiều khách hàng khác chọn cách thức đặt hàng và thanh toán qua chuyển khoản. Chi phí duy trì trang web khá rẻ, khoảng 10 đô la Mỹ/năm và đối với một cửa hàng nhỏ như của bà Trang, bước đầu như vậy là đã thành công. Ông Phan Đăng An, Giám đốc Công ty Đồ gỗ Lộc Lâm, nói rằng khách hàng của công ty phần lớn đặt hàng qua mạng, trong đó khách ở Hà Nội chiếm gần 60%. Hằng tháng công ty tốn khoảng một triệu đồng cho chi phí tiếp thị trực tuyến nhưng bù lại tiết kiệm được nhiều khoản phí khác. Từ đó, giá cả hàng hóa cũng cạnh tranh hơn, khách mua hàng cũng dễ chấp nhận hơn. Bà Nguyễn Thị Phương Trang, Giám đốc Công ty TNHH Thời trang Phong Cách, nói rằng qua kênh trực tuyến, công ty có thêm một lượng khách hàng mới. Bên cạnh đó hệ thống chăm sóc khách hàng trực tuyến cũng giúp nhân viên kinh doanh tiết kiệm được khá nhiều thời gian và công sức. |