Bị Mỹ áp thuế thép và nhôm, các đồng minh tung đòn đáp trả
Chánh Tài
(TBKTSG onine) – Hôm 31-5, Mỹ thông báo chính thức áp thuế nhập khẩu 25% và 10% lần lượt đối với các sản phẩm thép và nhôm của Liên minh châu Âu (EU), Canada và Mexico, khiến các đồng minh này ngay sau đó cũng công bố các biện pháp đáp trả.
Chính thức áp thuế vì thương lượng bất thành
Hãng tin Bloomberg đưa tin, Bộ trưởng Thương mại Mỹ Wilbur Ross cho biết, các mức thuế mới bắt đầu có hiệu lực đối với thép và nhôm từ Liên minh châu Âu (EU), Canada và Mexico từ sau nửa đêm ngày 31-5.
Hồi tháng 3, lấy lý do bảo vệ an ninh quốc gia, Tổng thống Mỹ Donald Trump ban hành sắc lệnh áp thuế thép và nhôm nhưng tạm thời miễn trừ cho các đối tác thương mại nói trên đến ngày 1-6 để họ có thời gian thương lượng các thỏa thuận thương mại với Mỹ.
 |
| "Chúng tôi không tưởng tượng nổi rằng Canada lại có thể là mối đe dọa an ninh quốc gia đối với một đồng minh gần gũi và quan trọng như Mỹ, người đứng đầu Chính phủ Canada nói. |
Tuy nhiên, trong cuộc họp báo từ xa hôm 31-5, Bộ trưởng Thương mại Mỹ Wilbur Ross nói rằng không nhiều tiến triển trong cuộc thương lượng với EU về các nhượng bộ thương mại cũng như trong nỗ lực tái đàm phán Hiệp định Tự do thương mại Bắc Mỹ (NAFTA) với Canada và Mexico. Mỹ muốn EU phải tự đặt ra các hạn mức xuất khẩu thép sang Mỹ đồng thời giảm thuế cho một số mặt hàng của Mỹ để được miễn áp thuế thép và nhôm vĩnh viễn.
Song, EU tuyên bố không đưa ra các nhượng bộ thương mại này. Trong khi đó, Canada và Mexico cũng phản đối việc chính quyền Donald Trump xem xét miễn áp thuế thép và nhôm vĩnh viễn đối với họ dựa trên kết quả của các cuộc tái đàm phán NAFTA.
“Chúng tôi tiếp tục sẵn sàng và mong muốn có thêm nhiều cuộc thảo luận với tất cả các bên liên quan. Chúng tôi đang chờ phản ứng của họ”, Bộ trưởng Wilbur Ross nói.
Ông cho biết, Mỹ trông chờ các cuộc đàm phán tiếp theo với EU, Canada và Mexico vì có những vấn đề khác cần giải quyết. Tuy nhiên, Mỹ có thể “linh động” trong tương lai vì Tổng thống Donald Trump có quyền tăng hoặc cắt giảm thuế cũng như bãi bỏ thuế hoặc đặt ra các hạn ngạch nhập khẩu.
Theo cựu cố vấn thương mại Nhà Trắng Philip Levy, một học giả cao cấp ở Hội đồng Chicago về các vấn đề toàn cầu lại cho rằng, bản thân ông không cho rằng quyết định áp thuế của Mỹ sẻ mở ra hàng loạt thỏa thuận. Có thể điều điều này sẽ hủy hoại triển vọng của các thỏa thuận. "Nếu Mỹ có thế áp thuế bất cứ lúc nào xem hàng nhập khẩu là mối đe dọa an ninh quốc gia, thì tại sao các quốc gia muốn thương lượng với Mỹ?”, ông Levy đặt câu hỏi.
Theo CNN Money, Mỹ là nước nhập khẩu thép lớn nhất thế giới. Kim ngạch nhập khẩu thép của Mỹ đạt hơn 29 tỉ đô la Mỹ trong năm 2017, trong đó, EU là đối tác xuất khẩu thép lớn nhất sang Mỹ với giá trị xuất khẩu đạt 6,6 tỉ đô la Mỹ trong năm ngoái. Canada và Mexico lần lượt đứng thứ hai và thứ tư trong danh sách những nước xuất khẩu thép nhiều nhất đến Mỹ trong năm 2017. Theo Hiệp hội các nhà sản xuất thép Canada, có đến 90% sản lượng xuất khẩu thép của nước này được bán sang Mỹ.
Các đồng minh đáp trả
Trước quyết định áp thuế của Mỹ, Cao ủy Thương mại EU Cecilia Malmstrom cho biết sẽ ra biện pháp đáp trả chính thức sau khi nhận được các nội dung chi tiết về quyết định áp thuế thép và nhôm của Mỹ.
Trong tuyên bố đưa ra ngày 31-5, Ủy ban châu Âu (EC) cho rằng, quyết định áp thuế đơn phương của Mỹ là phi lý và trái với các quy tắc của Tổ chức Thương mại thế giới (WTO). Theo Chủ tịch EC Jean-Claude Juncker, EU không còn lựa chọn nào khác ngoài việc tiến hành khiếu kiện Mỹ ở WTO và sẽ sớm đưa ra các biện pháp đáp trả Mỹ.
Trước đó, EU cảnh báo sẽ áp đặt thuế nhập khẩu trả đũa đối với 2,8 tỉ đô la Mỹ giá trị hàng hóa của Mỹ bán sang EU mỗi năm vào ngày 20-6 tới. Các mặt hàng này bao gồm những thương hiệu biểu tượng của Mỹ như mô tô của hãng Harley-Davidson, quần jean của hãng Levi Strauss & Co.
Tổng thống Pháp Emmanuel Macron gọi quyết định áp thuế của Mỹ là “bất hợp pháp” và “sai lầm”. Ông liên tưởng đến thời kỳ trước Chiến tranh thế giới thứ hai khi nói rằng, chủ nghĩa kinh tế quốc gia dẫn đến chiến tranh. Đây chính xác là những gì đã xảy ra vào thập niên 1930.
Cùng ngày, Mexico thông báo áp thuế trả đũa Mỹ nhằm vào các sản phẩm thép như thép cán nguội, thép cán nóng, ống thép cũng như các sản phẩm thịt chế biến sẵn, táo, nho, nam việt quất, phó mát…
Giới phân tích cho biết, nhưng mặt hàng này được chọn để đánh thuế trả đũa vì chúng được sản xuất tại các khu vực cử tri ủng hộ Tổng thống Donald Trump.
Theo Reuters, Bộ Kinh tế Mexico ra thông báo nhấn mạnh rằng, nước này hết sức lấy làm tiếc và lên án quyết định của Mỹ về việc áp thuế nhập khẩu đối với thép và nhôm từ Mexico. Mexico tái khẳng định lập trường cởi mở với các cuộc đối thoại mang tính xây dựng với Mỹ và ủng hộ hệ thống thương mại quốc đồng thời bác bỏ các biện pháp chủ nghĩa bảo hộ đơn phương”. Còn Phòng Công nghiệp thép và sắt quốc gia Mexico ước tính các mức thuế mới của Mỹ sẽ khiến ngành thép Mexico thiệt hại 2 tỉ đô la Mỹ mỗi năm.
Tại cuộc họp báo ở Ottawa, thủ đô Canada, Thủ tướng Justin Trudeau nói quyết định áp thuế của Mỹ đối với thép và nhôm của Canada là điều hoàn toàn không thể chấp nhận được và một biểu hiện của chủ nghĩa bảo hộ. Ông cho rằng, quyết định này sẽ gây thiệt hại cho các công nhân và các chuỗi cung cấp ở hai nước.
"Chúng tôi không tưởng tượng nổi rằng Canada lại có thể là mối đe dọa an ninh quốc gia đối với một đồng minh gần gũi và quan trọng như Mỹ", người đứng đầu Chính phủ Canada nói.
Ông nhấn mạnh rằng, các mức thuế mới này là một điều sỉ nhục đối với mối quan hệ đối tác an ninh lâu đời giữa Canada và Mỹ, đặc biệt, đối với hàng ngàn người Canada đã chiến đấu và hy sinh bên cạnh những người bạn chiến đấu Mỹ.
Đáp trả lại động thái này, Ngoại trưởng Canada Chrystia Freeland thông báo rằng, bắt đầu từ ngày 1-7, Canada sẽ áp thuế trả đũa nhằm vào 16,6 tỉ đô la Canada giá trị hàng hóa Mỹ bán sang Canada mỗi năm. Các mặt hàng bị nhắm đến bao gồm các sản phẩm thép, rượu whiskey, nước cam ép, pizza, nước sốt cà chua…
Mời xem thêm
