Các chuỗi nhà hàng Mỹ cò kè phí “ship” đồ ăn

Các chuỗi nhà hàng Mỹ cò kè phí “ship” đồ ăn

Lê Linh

(TBKTSG Online) – Sự cạnh tranh khốc liệt của các công ty đặt đồ ăn trực tuyến và giao hàng tận nơi đã giúp các chuỗi nhà hàng lớn ở Mỹ nâng cao quyền mặc cả về mức phí giao đồ ăn.

Nhân viên của DoorDash đạp xe đạp đi giao đồ ăn ở TP. San Francisco, Mỹ. Ảnh: WSJ

Trước đây, các chuỗi nhà hàng ở Mỹ thường nhanh chóng đăng ký tham gia dịch vụ của các công ty khởi nghiệp giao đồ ăn như Grubhub và Postmates mà không hề đắn đo nhiều về mức phí với hy vọng sẽ tiếp cận được nhiều khách hàng hơn và giữ vững thị phần. Song giờ đây, sự cạnh tranh ngày càng gay gắt trong mảng giao đồ ăn đã giúp quyền mặc cả quay trở lại với các chuỗi nhà hàng.

McDonald’s, Applebee’s và Cousins Submarines là ba trong số các chuỗi nhà hàng lớn ở Mỹ đang tái đàm phán với các công ty giao đồ ăn như Uber Eats DoorDash, Grubhub và Postmates để đề nghị họ giảm mức phí “ship” đồ ăn cho thực khách đồng thời yêu cầu họ chi tiêu nhiều hơn cho quảng cáo và các chương trình giảm giá khuyến mãi.

Các nhà hàng này cho rằng mức phí giao đồ ăn quá cao đã bào mòn lợi nhuận của họ. Họ cũng lập luận rằng nếu đưa ra mức phí ship thấp và chi tiêu khuyến mãi nhiều hơn, các công ty giao đồ ăn có thể thu hút thêm nhiều nhà hàng đăng ký dịch vụ của họ, giúp gia tăng sự lựa chọn cho khách hàng.

Giao đồ ăn đang là bài toán hóc búa đối với ngành kinh doanh thực phẩm từ các nhà hàng cho đến các cửa hàng thực phẩm. Khách hàng muốn sự tiện lợi từ các dịch vụ giao đồ ăn nhưng công nghệ và mạng lưới logistics cần thiết để mang lại sự tiện lợi đó thường tốn kém.

Các nhà đầu tư đang rất lạc quan về mảng kinh doanh giao đồ ăn. Năm ngoái, các công ty đầu tư vốn mạo hiểm đã rót tổng cộng 4,8 tỉ đô la trong 60 thương vụ đầu tư vào các công ty khởi nghiệp giao đồ ăn ở Mỹ.

Nguồn vốn đầu tư dồi dào cho phép các công ty giao đồ ăn mở mang mạng lưới kinh doanh nhưng cũng đốt nóng sự cạnh tranh. Kể từ năm 2017, thị phần giao đồ ăn của Grubhub ở Mỹ đã giảm gần một nửa, trong khi đó, thị phần của DoorDash và Uber Eats, đơn vị giao đồ ăn của hãng gọi xe Uber, được mở rộng.

Công ty khởi nghiệp giao đồ ăn Postmates dự kiến sẽ chào bán cổ phần lần đầu ra công chúng (IPO) trong năm nay với mức định giá 1,85 tỉ đô la. DoorDash đã thu hút được nguồn vốn đầu tư 2 tỉ đô la bao gồm khoản huy động 600 triệu đô la trong tháng trước dựa trên mức định giá 12,6 tỉ đô la đối với công ty này.

Trong khi đó, vào tháng trước, Amazon tuyên bố đóng cửa mảng giao đồ ăn Amazon Restaurants do tình hình kinh doanh không khả quan.

Một số lãnh đạo của các nhà hàng cho rằng ngay từ đầu, họ đã chấp nhận quá nhanh những điều khoản bất lợi mà các công ty giao đồ ăn đưa ra vì họ lo ngại nếu không đăng ký các dịch vụ giao đồ ăn, họ có thể lặp lại số phận của các cửa hàng thời trang và các hiệu sách đang đóng cửa ở nhiều nơi do không cạnh tranh nổi với các đối thủ trực tuyến.

Các tài xế giao đồ ăn của Uber Eats drivers đang chờ lấy đồ ăn ở một nhà hàng McDonald’s. Ảnh: Getty

Theo công ty nghiên cứu thị trường Euromonitor, doanh thu giao đồ ăn ở Mỹ đạt 34 tỉ đô la vào năm ngoái, tăng 13% so với năm 2017. Tuy nhiên, mức doanh thu cao không có nghĩa là các nhà hàng được bảo đảm lợi nhuận.
“Mô hình kinh tế này không bền vững ngay ở cách nó được kết cấu”, John Cywinski, Chủ tịch Dine Brands Global, công ty mẹ của chuỗi nhà hàng Applebee’s, nói.

Các dịch vụ giao đồ ăn hiện nay thường lấy mức phí hoa hồng 25% giá trị đơn hàng giao đồ ăn. Các khoản phí và các khoản đầu tư khác để thiết lập mô hình hợp tác giao hàng có thể khiến biên lợi nhuận của các nhà hàng bị ép chặt.

Việc tái đàm phán có thể khiến chi phí giao đồ ăn đắt hơn đối với thực khách nếu các công ty giao đồ ăn chuyển phí hoa hồng bị nhà hàng cắt giảm sang cho khách.

Ông Cywinski cho rằng thực khách có thể trả thêm để được giao đồ ăn từ 1.700 nhà hàng nhượng quyền của Applebee’s trên khắp nước Mỹ. Tuy nhiên, không phải tất cả lãnh đạo ở các nhà hàng đều đồng ý với nhận định này.

“Những gì tôi đang chứng kiến là các thương hiệu nhà hàng đang chuyển gánh nặng sang cho khách hàng. Và tôi thấy không ổn với điều này”, Gene Lee, Giám đốc điều hành công ty quản lý chuỗi nhà hàng Darden Restaurants, nói.

Dịch vụ giao đồ ăn có thể làm phức tạp bài toán kinh tế của các nhà hàng nhận nhượng quyền vì đôi lúc các chủ nhượng quyền được hưởng lời nhờ doanh thu tăng nhưng bên nhận nhượng quyền phải gánh chi phí hoa hồng giao đồ ăn.

Chẳng hạn, các nhà hàng nhượng quyền McDonald’s từng phàn nàn rằng dịch vụ giao đồ ăn Uber Eats bào mòn biên lợi nhuận của họ. Năm 2017, McDonald’s đã ký hợp đồng độc quyền giao đồ ăn với Uber Eats ở Mỹ và một số nước với mức phí hoa hồng gần 20% cho mỗi đơn hàng. Năm ngoái, McDonald’s đã tái thương lượng để giảm mức phí hoa hồng này về mức 15%. Ngoài ra, Uber Eats cũng đồng ý chi nhiều hơn để quảng bá dịch vụ giao đồ ăn cho McDonald’s.

Gần đây, McDonald’s và Uber Eats tiếp tục thương lượng để giảm phí giao đồ ăn. Các lãnh đạo McDonald’s cũng gặp gỡ các đại diện của DoorDash và Grubhub, một dấu hiệu cho thấy McDonald’s có thể chấm dứt thỏa thuận đối tác độc quyền với Uber Eats.

Giữa tình hình cạnh tranh khốc liệt, các công ty giao đồ ăn đang sẵn sàng giảm phí hoa hồng dịch vụ để giành thị phần. Barry Friends, chủ một nhà hàng pizza nhượng quyền ở TP. Minneapolis, bang Minnesota, cho biết ông nhận được nhiều cuộc gọi từ các công ty giao đồ ăn đang cạnh tranh giảm giá dịch vụ để được quyền giao bánh pizza của nhà hàng ông. Công ty Postmates đã chào mức phí hoa hồng 25% cho mỗi đơn hàng sau khi ông tiết lộ ông đang trả cho Uber Eats mức phí 30%.

Greg Flynn, Giám đốc điều hành Flynn Restaurant Group, bên nhận nhượng quyền kinh doanh 1.245 nhà hàng thương hiệu Applebee’s, Panera Bread Co., Taco Bell và Arby’s ở Mỹ, cho biết các công ty giao đồ ăn bắt đầu giảm phí hoa hồng cho một số nhà hàng của ông.

Theo Wall Street Journal