Các công ty chứng khoán chung tay gỡ khó thị trường thời dịch bệnh
Linh Trang
(TBKTSG) – Những giải pháp ban đầu nhằm hỗ trợ giao dịch của nhà đầu tư trong giai đoạn khó khăn thời dịch bệnh Covid-19 đã được các công ty chứng khoán đưa ra, điển hình nhất giảm lãi suất cho vay ký quỹ (margin).
Cắt giảm một loạt lãi suất điều hành để chống dịch Covid-19
FED đột ngột giảm lãi suất về 0%, VN-Index giảm sâu
 |
| Theo ước tính, khoản lãi thu được từ việc cho vay margin đóng góp từ 30-50% doanh thu của các công ty chứng khoán. Ảnh minh họa Thành Hoa. |
Kiến nghị giảm các loại phí
Vừa qua, thông tin đáng quan tâm liên quan đến các giải pháp điều hành của cơ quan quản lý đối với thị trường chứng khoán Việt Nam (TTCK) trong thời dịch Covid-19 là việc 40 công ty chứng khoán cùng 20 công ty quản lý quỹ đã được Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCK) mời dự cuộc họp đánh giá tác động từ dịch bệnh, đồng thời ghi nhận các giải pháp vượt khó.
Trong đó, những giải pháp đáng lưu ý nhất mà UBCK đề xuất là: nới rộng margin cho các cổ phiếu trên sàn UpCom, giảm một số loại phí, thúc đẩy giao dịch điện tử và tổ chức họp đại hội đồng cổ đông trực tuyến.
Về việc nới dòng tiền margin, theo lãnh đạo UBCK, một số cổ phiếu trên sàn UpCom có chất lượng tương đương sàn niêm yết nên việc mở dòng tiền margin vào các mã này là có thể chấp nhận được. Điều này có thể hiểu là sẽ chỉ có một danh sách với số lượng hạn chế các mã trên sàn UpCom được phép giao dịch ký quỹ.
Trên thực tế, đề xuất cho vay margin đối với các mã trên sàn UpCom đã được nêu ra từ lâu với mong muốn cải thiện thanh khoản cho sàn này, nhất là trong bối cảnh quy mô vốn hóa của sàn UpCom ngày càng tăng. Tuy nhiên, để đi đến quyết sách này, sẽ cần một khoảng thời gian nhất định cho UBCK báo cáo Bộ Tài chính.
Liên quan đến giải pháp giữ an toàn cho nhân viên, cho khách hàng trong giao dịch, UBCK cho biết, cơ quan này ủng hộ đề xuất giao dịch trên nền tảng số và thực thi các xác nhận ủy thác, giao dịch qua chữ ký điện tử. Để hỗ trợ các doanh nghiệp đại chúng tổ chức họp đại hội đồng cổ đông an toàn, UBCK thúc đẩy Trung tâm Lưu ký chứng khoán thông tin mạnh mẽ về giải pháp họp đại hội đồng cổ đông trực tuyến, bỏ phiếu qua hình thức trực tuyến.
Đây là cách làm mà nhiều TTCK phát triển đã áp dụng, tuy nhiên ở Việt Nam, các doanh nghiệp đại chúng, gồm cả doanh nghiệp niêm yết, vẫn chưa quen thực hiện theo cách này.
Việc giảm các loại phí cũng rất thiết thực trong việc hỗ trợ các công ty chứng khoán cũng như nhà đầu tư hiện nay. Hiệp hội Kinh doanh chứng khoán đã có kiến nghị giảm phí tại sở giao dịch chứng khoán TPHCM (HOSE) và Hà Nội (HNX) cho các công ty chứng khoán từ mức 0,03% xuống còn 0,01%, qua đó hỗ trợ giảm phí cho nhà đầu tư.
Hiệp hội cũng đề xuất giảm 50% các loại giá dịch vụ hiện đang áp dụng như giá dịch vụ quản lý thành viên giao dịch, dịch vụ quản lý thành viên giao dịch chứng khoán phái sinh, dịch vụ giao dịch chứng khoán, dịch vụ giao dịch chứng khoán phái sinh…
Giá dịch vụ áp dụng tại Trung tâm Lưu ký chứng khoán cũng được kiến nghị giảm 50% như giá dịch vụ quản lý thành viên lưu ký, giá dịch vụ lưu ký và chuyển khoản chứng khoán… Rất có thể cơ quan quản lý sẽ sớm đưa ra quyết định cụ thể liên quan đến việc giảm các loại phí.
Các công ty chứng khoán vào cuộc
Về phía các công ty chứng khoán, những giải pháp ban đầu nhằm hỗ trợ giao dịch của nhà đầu tư cũng đã được đưa ra, điển hình nhất là giảm lãi suất cho vay margin. Ví dụ, Công ty chứng khoán Mirae Asset Việt Nam thông báo triển khai chương trình ưu đãi lãi suất vay margin chỉ từ 9,5-9,9%/năm, áp dụng đến hết ngày 30-6-2020 cho khách hàng mở tài khoản giao dịch ký quỹ tại công ty.
Hay Công ty Chứng khoán AIS cũng thông báo giảm lãi suất vay margin xuống chỉ còn từ 9%/năm thay cho mức 9,5%/năm như trước và áp dụng từ ngày 1-3-2020. Cụ thể, nhà đầu tư sử dụng dịch vụ vay margin với dư nợ dưới 1 tỉ đồng/ngày sẽ được hưởng lãi suất 0,025%/ngày, tương đương 9%/năm. “Ông lớn” SSI đầu tuần trước cũng đã tung gói ưu đãi margin 2.000 tỉ đồng với lãi suất 9%/năm.
Theo đó, trong ba tháng kể từ ngày 1-3-2020, khách hàng đã và đang mở tài khoản tại SSI có dư nợ tăng từ việc giao dịch mua bán chứng khoán so với ba tháng liền trước và khách hàng mới phát sinh dư nợ margin trong thời gian nói trên sẽ được vay margin với lãi suất 9%/năm, giá trị vay tối đa 50% trên dư nợ bình quân.
Thời gian qua, nhiều công ty chứng khoán có dư nợ cho vay cầm cố cổ phiếu khá lớn và lãi từ khoản này cũng đóng góp nhiều vào tổng doanh thu hàng năm, nhất là những công ty chứng khoán chiếm thị phần lớn trên thị trường.
Theo ước tính, khoản lãi thu được từ việc cho vay margin đóng góp từ 30-50% doanh thu của các công ty chứng khoán nên đây là một dịch vụ quan trọng của các đơn vị này. Chẳng hạn cuối năm 2019, Công ty Chứng khoán SSI có dư nợ cho vay margin gần 5.400 tỉ đồng và lãi thu được từ các khoản cho vay đạt 678 tỉ đồng.
Hay Công ty Chứng khoán TPHCM (HSC) đến hết năm 2019 có dư nợ cho vay margin đạt hơn 4.681 tỉ đồng và doanh thu từ các hoạt động cho vay margin đạt 496 tỉ đồng, giảm nhẹ 5% so với năm 2018 nhưng vẫn chiếm 39% tổng doanh thu. Tương tự, Công ty Chứng khoán VnDirect có dư nợ cho vay margin hết năm 2019 gần 2.800 tỉ đồng, tăng 12,6% so với năm 2018. Doanh thu từ cho vay đạt 432,9 tỉ đồng, chiếm 28% tổng doanh thu cả năm…
Trước khi cắt giảm, lãi suất margin tại hầu hết các công ty chứng khoán lớn trong nước duy trì ở mức 12,5-14,4%/năm (tương ứng 0,035-0,04%/ngày), cao hơn so với mức 9-12,5%/năm của nhóm công ty chứng khoán ngoại. Sự chênh lệch này khiến áp lực cạnh tranh về thị phần môi giới gia tăng, ảnh hưởng tới doanh thu môi giới, cho vay ký quỹ tại nhiều công ty chứng khoán trong nước thời gian qua.
Trong bối cảnh thị trường hiện tại, việc chủ động giảm phí giao dịch, giảm lãi margin của các công ty chứng khoán được đánh giá là hành động cần thiết để chia sẻ khó khăn với nhà đầu tư cũng như góp phần níu giữ dòng tiền ở lại TTCK.
