Các hãng chip dọa sẽ giảm quy mô đầu tư vào Mỹ

(KTSG Online) –  Các hãng chip Mỹ và châu Á cảnh báo rằng sẽ phải trì hoãn hoặc giảm quy mô các dự án đầu tư sản xuất chip trị giá hàng chục tỉ đô la tại Mỹ bởi quá trình thông qua Đạo luật CHIPS đang bị nghẽn ở Quốc hội Mỹ.

• Nhà Trắng bất đồng về việc dỡ bỏ thuế với Trung Quốc
• 5 lý do khiến bitcoin mất 58% giá trị chỉ trong một quí

Với tên gọi “Tạo ra những ưu đãi hữu ích để sản xuất chất bán dẫn” (CHIPS Act), đạo luật hứa hẹn sẽ tài trợ 52 tỉ đô la Mỹ về thuế và các ưu đãi khác nhằm thu hút các hãng chip hàng đầu thế giới đầu tư mở nhà xưởng tại Mỹ.

Trong bối cảnh toàn cầu thiếu nguồn cung và sự cạnh tranh ngày càng tăng với Trung Quốc, đạo luật có vai trò quan trọng đối với lợi ích kinh tế và an ninh quốc gia của Mỹ. Một số dự án lớn của ngành chip ở Mỹ được công bố gần đây đều lấy đạo luật này làm nền tảng cho các kế hoạch mở rộng sản xuất và kinh doanh.

Intel đã quyết định hoãn vô thời hạn lễ động thổ nhà máy chip trị giá 20 tỉ đô la Mỹ ở bang Ohio dù lịch dự kiến là ngày 22-7 sắp tới. Intel nói với Nikkei Asia rằng vẫn giữ kế hoạch xây nhà máy Ohio nhưng: “nguồn vốn của Đạo luật CHIPS đã chuyển chậm hơn so với dự kiến ​​của chúng tôi và chúng tôi vẫn chưa biết khi nào việc này sẽ hoàn tất”.

GlobalFoundries, nhà sản xuất chip theo hợp đồng lớn thứ ba thế giới, cho biết số phận của Đạo luật CHIPS sẽ ảnh hưởng đến tổng chi phí và tốc độ mà hãng mở rộng sản xuất tại Mỹ. GlobalFoundries có kế hoạch đầu tư 1 tỉ đô la để xây một hãng chip mới ở ngoại ô New York.

Trong khi đó, các hãng chip châu Á cho rằng đạo luật này là động cơ quan trọng để chuyển sản xuất sang Mỹ do chi phí hoạt động và giá nhân công cao tại Mỹ cao hơn châu Á.

Hãng chip TSMC đã bắt đầu xây dựng nhà máy chip trị giá 12 tỉ đô la ở bang Arizona nhưng nói rằng tốc độ xây dựng sẽ phụ thuộc vào nguồn tài trợ tại Mỹ.

“TSMC đã bắt đầu xây dựng nhà xưởng ở Arizona, về cơ bản là sự tin tưởng vào đạo luật. Họ tin rằng Đạo luật CHIPS sẽ được Quốc hội thông qua”, Kung Ming-Hsin, quan chức phụ trách phát triển của Đài Loan và thành viên hội đồng TSMC cho biết trong một cuộc phỏng vấn tại hội nghị thượng đỉnh đầu tư nước ngoài thường niên SelectUSA diễn ra tại Washington tuần trước.

Tại cuộc họp cổ đông thường niên của tập đoàn trong tháng 6, chủ tịch TSMC cho biết chi phí xây dựng nhà máy chip ở Mỹ cao hơn ước tính trước đây. Ông kêu gọi Washington mở rộng kế hoạch hỗ trợ ngành chip với các hãng nước ngoài tương tự như các công ty trong nước.

Hiện tại, vẫn chưa rõ liệu các ưu đãi theo Đạo luật CHIPS có dành cho các hãng nước ngoài hay không vì Bộ Thương mại Mỹ sẽ quyết định các tiêu chí hưởng tài trợ chính phủ sau khi luật được hoàn chỉnh và được cả hai viện Quốc hội thông qua.

Ngày 27-6, Hãng GlobalWafers của Đài Loan, doanh nghiệp chuyên sản xuất tấm silicon dùng trong sản xuất chip lớn thứ ba thế giới đã công bố xây dựng nhà máy trị giá 5 tỉ đô la ở Texas. Chủ tịch kiêm CEO Doris Hsu cho rằng, các biện pháp khuyến khích của chính phủ Mỹ sẽ có vai trò quan trọng khi nhà máy này hoạt động.

“Chúng tôi quan tâm đến các ưu đãi và hỗ trợ đầu tư bởi những yếu tố này sẽ giúp chúng tôi bù đắp chi phí sản xuất cao ở Mỹ. Nếu Đạo luật CHIPS không thể được thông qua nhanh chóng, chúng tôi có thể sẽ phải điều chỉnh kế hoạch”, ông Hsu nói.

Ông Hsu cho biết, nhà máy sẽ được khởi công tháng 11 năm nay nếu mọi việc suôn sẻ, các khoản trợ cấp được cấp như kỳ vọng.

Trong khi đó, Bộ trưởng Thương mại Mỹ Gina Raimondo đưa ra nhận định trực tiếp hơn, cho rằng khoản đầu tư mà doanh nghiệp đang thực hiện phụ thuộc vào việc Quốc hội thông qua Đạo luật CHIPS.

Đạo luật CHIPS được đề xuất lần đầu tiên vào tháng 6-2020 trong bối cảnh nguồn cung bán dẫn toàn cầu thiếu hụt trầm trọng. Đây là đạo luật hiếm hoi đạt được sự đồng thuận của cả Dân chủ và Cộng hòa. Các công ty chip cũng đang mong mỏi đạo luật sớm được ban hành chính thức.

Những người ủng hộ nói rằng việc rót khoảng 52 tỉ đô la từ ngân quỹ liên bang vào nghiên cứu, phát triển và sản xuất chất bán dẫn sẽ giúp tạo ra hàng trăm ngàn việc làm và thúc đẩy hơn nữa đầu tư tư nhân vào lĩnh vực này. Trong số các biện pháp khuyến khích khác, đạo luật sẽ cung cấp khoản tín dụng, ưu đãi thuế cho việc đầu tư vào thiết bị bán dẫn hoặc cơ sở sản xuất ở Mỹ đến năm 2026.

“Đây sẽ là khởi đầu của thời kỳ phục hưng trong nghiên cứu, thiết kế và sản xuất các con chip hàng đầu thế giới của nước Mỹ”, John Neuffer, Giám đốc điều hành của Hiệp hội Công nghiệp Bán dẫn nói.

Trong ngắn hạn, dự luật dự kiến ​​sẽ củng cố chuỗi cung ứng chip cho tất cả các ngành, củng cố an ninh quốc gia, đồng thời thúc đẩy sự đổi mới trong một loạt các công nghệ quan trọng chạy bằng chip.

Dự luật cũng gửi đi thông điệp chính trị mạnh mẽ là Mỹ nghiêm túc trong việc bảo vệ vị trí hàng đầu của mình trong phát triển công nghệ, ngay cả 52 tỉ đô la là không đủ hay quá nhỏ để làm thay đổi trật tự thống trị của các hãng chip châu Á.

Tuy nhiên, cũng có những hoài nghi xung quanh sự cần thiết của khoản tài trợ lớn của chính phủ để trợ cấp cho các công ty bán dẫn thường được tài trợ tốt với lượng tiền mặt dồi dào trong tay.

“Người ta đã đặt câu hỏi tại sao ngành công nghiệp có nguồn dồi dào lại đòi hỏi 52 tỉ đô la từ chính phủ”, Sujai Shivakumar thuộc Washington think tank CSIS, cho biết.

Các tập đoàn chip cũng gia tăng sức ép. Họ nhận định rằng những tuần sắp tới rất quan trọng để luật được thông qua.

Hôm 15-6, các CEO của Alphabet, Amazon, GM và Intel, cùng với TSMC, Samsung và hàng chục công ty khác của Mỹ và nước ngoài, đã gửi thư tới các nhà lãnh đạo Hạ viện và Thượng viện kêu gọi những người này đồng thuận về một dự luật cạnh tranh sẽ tài trợ cho Đạo luật CHIPS sớm.

“Phần còn lại của thế giới không chờ đợi Mỹ hành động. Bây giờ là lúc Quốc hội cần hoàn thành công việc của mình về dự luật quan trọng này”, các CEO viết trong thư.

Đạo luật CHIPS lần đầu tiên được Hạ viện Mỹ đề xuất hồi tháng 6-2020 và sau đó được ký thành luật như một phần trong đạo luật phòng thủ quốc gia vào tháng 1-2021 nhưng các nhà lập pháp không thể đảm bảo tài trợ cho Đạo luật CHIPS vào thời điểm đó. Điều này có nghĩa là các chương trình hay dự án trong khuôn khổ của đạo luật chỉ được thông qua trên giấy tờ nhưng về cơ bản là “chết từ trứng nước”.Vào tháng 6-2021, Thượng viện đã thông qua phiên bản riêng của Đạo luật CHIPS trong khuôn khổ của Đạo luật cạnh tranh và đổi mới của Mỹ (USICA). Đầu năm nay, phe Dân chủ ở Hạ viện đã công bố phiên bản riêng có tên Đạo luật cạnh tranh của Mỹ, trong đó có CHIPS với khoản chi 52 tỉ đô la cho ngành bán dẫn.Kể từ đó, các nhà lập pháp, gồm thượng viện và hạ viện đã cố gắng “bới móc” sự khác biệt giữa hai phiên bản của Đạo luật CHIPS. Phe này không chịu nhượng bộ phe kia.