(KTSG Online)- Hôm 7-9, Bamboo Airways ra thông báo được cấp phép bay thẳng đầu tiên giữa Mỹ và Việt Nam và dự định khai thác các chuyến bay thương mại cuối năm 2021. Hôm nay, 22-9, Vietnam Airlines cũng thông báo việc trở thành hãng hàng không Việt đầu tiên được cấp phép bay thẳng thường lệ đến Mỹ. Điều này khiến dư luận đặt câu hỏi: xung quanh việc bay thẳng đến Mỹ, thực ra hãng nào là hãng đầu tiên và có sự khác biệt gì mà các hãng cùng tuyên bố như vậy?
Chuyến bay thường lệ và chuyến bay đặc biệt: Giới hạn và mức độ khó khăn
Vietnam Airlines vừa chính thức hoàn thành toàn bộ tài liệu và công tác chuẩn bị để Cục An ninh Vận tải Mỹ (TSA) xem xét phê chuẩn giấy phép bay thẳng thường lệ đến Hoa Kỳ sau gần 20 năm chuẩn bị. Trên cơ sở đó, TSA sẽ cấp phép cho hãng khai thác các chuyến bay thẳng thường lệ giữa Việt Nam và Mỹ. “Với sự kiện này, Vietnam Airlines sẽ trở thành hãng hàng không Việt đầu tiên được cấp phép bay thẳng thường lệ đến Mỹ – quốc gia có hàng rào, thủ tục pháp lý và an ninh hàng không khắt khe bậc nhất thế giới”, thông tin từ Vietnam Airlines cho biết.
Nhưng trước đó, hôm 7-9, phía Bamboo Airways cũng công bố việc được TSA cấp phép bay thẳng 12 chuyến đến Mỹ có lịch trình từ tháng 9 đến 11-2021, với điểm xuất phát và hạ cánh tại nhiều sân bay Mỹ. Trong đó, chuyến bay thẳng đầu tiên dự kiến tiến hành từ ngày 23-9 tới.
Vậy thực chất hãng hàng không Việt nào là hãng đầu tiên bay thẳng đến Mỹ?
Trao đổi với Kinh tế Sài Gòn Online, một chuyên gia hàng không lâu năm cho biết: chuyến bay thường lệ khác biệt hoàn toàn với các chuyến bay thuê chuyến đặc biệt quốc tế (International Special Charter-ISC) mà một số hãng hàng không Việt đã và đang được nhà chức trách Mỹ cấp phép.
Theo đó, chuyến bay thường lệ được thực hiện đều đặn theo lịch bay mà hãng hàng không công bố, không hạn chế mọi đối tượng hành khách và mở bán vé rộng rãi tại website, ứng dụng di động, phòng vé,… của hãng bay. Tất cả hành khách đều có thể tự tra cứu lịch bay, tùy chọn đặt chỗ, mua vé với mức giá phù hợp theo nhu cầu cá nhân trên các chuyến bay thường lệ.
Trong khi đó, các chuyến bay thuê chuyến đặc biệt bị giới hạn về lịch bay, đối tượng, mục đích như đưa công dân Việt. Các chuyến bay này chỉ được phép khai thác trong khoảng thời gian quy định, sau khi kết thúc hãng hàng không phải xin phép lại từ đầu. Đối với chuyến bay thuê chuyến quốc tế, nhà chức trách Mỹ quy định hãng hàng không không được phép mở bán hành khách, hàng hóa chiều từ Việt Nam sang Mỹ.
Chiều ngược lại, hãng cũng không được phép bán hàng hóa, chỉ được phép chở hành khách là công dân Việt Nam hồi hương
Hiện tại, Vietnam Airlines đã hoàn tất mọi thủ tục mà phía hãng hàng không cần chuẩn bị để đáp ứng điều kiện được nhà chức trách Mỹ cấp phép bay thẳng thường lệ. Còn Bamboo Airways thuộc danh sách thứ hai (chuyến bay đặc biệt ISC).
Phía Vietnam Airlines cho biết thêm: Sau khi tiếp nhận hồ sơ từ Vietnam Airlines, song song với việc xem xét phê chuẩn năng lực bảo đảm an ninh của hãng hàng không, TSA sẽ cử đại diện sang Việt Nam để khảo sát trực tiếp và đánh giá năng lực bảo đảm an ninh của sân bay xuất phát từ Việt Nam.
Việc cử đại diện sang khảo sát không phụ thuộc vào việc TSA sẽ thông qua và phê duyệt giấy phép cho Vietnam Airlines. Giấy phép của TSA sẽ là cơ sở để FAA cấp phép cho Vietnam Airlines cũng như các hãng hàng không Việt khai thác các chuyến bay thẳng thường lệ giữa Việt Nam và Hoa Kỳ.
Việt Nam chưa có hãng nào nhận giấy phép thường lệ bay thẳng
Cho đến nay, Việt Nam chưa có hãng hàng không nào có giấy phép của TSA và Cục hàng không an ninh Mỹ (FAA) để mở đường bay thẳng thường lệ đến Hoa Kỳ. Song một số hãng đã được cấp phép khai thác các chuyến bay thuê chuyến quốc tế đặc biệt giữa hai nước.
Vietnam Airlines cũng đã được được cấp phép bay đặc biệt vào tháng 4-2020 và tháng 6-2021, với mỗi lần được phép khai thác tối đa 12 chuyến bay trong vòng một năm. Việc thực hiện các chuyến bay thuê chuyến là một trong những bước đệm để Vietnam Airlines thử nghiệm, đánh giá và chuẩn bị cho kế hoạch khai thác thường lệ đến Hoa Kỳ.
Việc đạt được chấp thuận của TSA và sau đó là FAA trong những ngày tới đây có thể coi là bước cuối cùng trong hành trình hiện thực hóa “giấc mơ Mỹ” thường lệ của Vietnam Airlines cũng như ngành hàng không Việt.
Còn phía Bamboo Airways cho biết hồi tháng 5-2021 về việc đã chính thức được chỉ định khai thác các chuyến bay charter (thuê chuyến) đến Mỹ. Hãng đã được cấp slot bay (lượt cất, hạ cánh) thẳng thường lệ từ TPHCM đến San Francisco và Los Angeles.
Hãng cũng thừa nhận, công tác xin cấp phép TSA được ví như “hàng rào thủ tục” mang tính quyết định vì sự khắt khe và kỹ lưỡng đặc biệt của công đoạn này. Sự phê duyệt để cấp phép bay của TSA sẽ là bước đệm quan trọng tạo điều kiện cho FAA hoàn thiện các quy trình cuối cùng mang tính chất thủ tục.
Công tác xem xét đánh giá bao trùm toàn bộ các phương diện liên quan đến công tác chuẩn bị, thực hiện các chuyến bay, bao gồm nhưng không giới hạn bởi chương trình an ninh, tổ bay, kỹ thuật, điều phái bay, dịch vụ mặt đất, thông tin hành khách, hàng hóa,…
Nếu mọi chhuyện thuận lợi, Bamboo Airways cũng tính toán việc khai thác các chuyến bay thẳng thương mại thường lệ kết nối Mỹ và Việt Nam, nếu được cấp phép ngay từ cuối năm 2021 đến đầu năm 2022.
Buồn quá. Thiên hạ bay rầm rầm thẳng đến Mỹ bao nhiêu năm rồi. Thực ra ta chỉ thiếu ý chí và quyết tâm thôi, còn điều kiện nào cũng thuận lợi (dung lượng tiềm năng thị trường/ hạ tầng chiến lược hàng không…).
Như vậy VNA sau 20 năm nỗ lực, còn Bamboo hãng hàng không non trẻ đang hiện thực hóa chuyến bay thường lệ vào đầu năm 2022.