(KTSG Online) – Tuần trước, một người cháu sau khi dùng thuốc đặc trị đã bị đột quỵ, phải đưa cấp cứu tại bệnh viện. Cháu nằm phòng cấp cứu từ 7 giờ đến 10 giờ sáng nhưng không hề có sự trợ giúp của y bác sĩ nào.
Người nhà cháu đã van xin, năn nỉ, hỏi thăm rất nhiều người mặc blouse trắng trong phòng cấp cứu, rằng con của tôi đã tai biến liệt nửa người, trong tình trạng lịm đi, mong các bác sĩ khám và điều trị gấp. Tuy nhiên, cháu tôi chỉ nhận được sự quan tâm của một bác sĩ đi ngang qua, xem mạch và bảo, cứ yên tâm đợi, sẽ có người qua kiểm tra.
11 giờ, tôi sốt ruột đã gọi điện nhờ vị phó giám đốc bệnh viện, song cũng 15 phút sau mới có bác sĩ đến: “Anh thông cảm, do đầu tuần, lượng bệnh nhân từ các tuyến tỉnh dồn lên quá đông. Tôi sẽ chỉ định làm xét nghiệm và chẩn đoán ngay”.
Tuần này, tôi đưa mẹ đã hơn 90 tuổi khám sức khỏe tại bệnh viện tuyến quận. Nhân viên y tế giọng bực tức liên tục nhắc cụ phải kéo khẩu trang lên trên mũi, vì cụ đang cúm, khó thở, thi thoảng phải kéo khẩu trang xuống. Tôi thanh minh cho mẹ, thì nhân viên này bỏ đi không hướng dẫn tiếp, khiến tôi lòng vòng đẩy xe lăn đi tìm các phòng tai mũi họng, điện tim, xét nghiệm mất cả nửa ngày.
Chuyện thường ngày ở bệnh viện là vậy. Thế nên, việc đây đó, người này người kia khó chịu với nhân viên y tế, cho rằng họ không tận tâm với bệnh nhân, không thực hiện đúng các quy định nghề nghiệp, âu cũng dễ hiểu.
Một nghiên cứu mới đây của Hội Điều dưỡng Việt Nam cho thấy, áp lực công việc của nhân viên y tế trong nhiều năm qua là vô cùng khủng khiếp, họ bị stress, bị suy nhược, thiếu ngủ, mắc các bệnh nghề nghiêp…khiến số lượng muốn từ bỏ nghề rất lớn.
Hãy đọc các con số: 3-4 triệu đồng tiền lương của một điều dưỡng công; nếu trực gác, ngồi thêm phòng khám ngoài giờ, gặp 200 ca bệnh mỗi ngày cần mẫn như một ong thợ theo đúng KPI, thu nhập 6-7 triệu đồng/tháng(1).
Một bác sĩ công lương 5-6 triệu đồng/tháng. Nếu trực gác, ngồi phòng khám gặp trên 100 bệnh nhân/ngày thì lương 9-10 triệu đồng/tháng. Chưa kể mỗi ngày phải vẫn phải “nhận” thêm khoảng 20-30 ca bệnh nặng cần nhập viện, sau khi đã hết ca trực, mệt mỏi ngồi uống nước giá, ngậm chanh vì khản cổ, tắt tiếng. Mà nhận ở đây, không có nghĩa là chỉ nhận, còn là khám, xét nghiệm, theo dõi, khám lại khi cần…(2)
Một phó giám đốc Bệnh viện H.V cho biết lương theo quy định chỉ có thế, cộng thêm khoản phụ cấp 15.000 đồng cơm tối cho nhân viên y tế trực đêm, chạy “mỏi giò” vì phải thăm khám, xét nghiệm.
Nhưng khi vật dụng hư hỏng, có liên can đến y bác sĩ, nhân viên y tế sẽ bỏ tiền trả. Khi người nhà bệnh nhân không đóng đủ viện phí, nhân viên y tế có thể sẽ phải bù…
Khi có ca gây khó dễ, không cần biết là do người nhà “tự phát” hay cố tình, nhân viên y tế sẽ phải làm bản kiểm điểm, có thể bị trừ tiền thi đua – là một phần tiền lớn so với lương căn bản.
Khi bệnh nhân phàn nàn sao đông quá, chật quá, ít giường quá, và nhiều lúc nổi khùng vì những điều kiện nghèo nàn tại bệnh viện công, thì nhân viên y tế là người đầu tiên bị “đổ rác” mà nhiều chuyện chẳng liên quan đến chuyên môn của họ. Đương nhiên nếu họ phản ứng lại, họ có thể cũng bị trừ tiền thi đua.
Khi bệnh nhân và người nhà bệnh nhân bạo hành, hăm dọa vì bất kỳ lý do gì, nhân viên y tế cảm thấy cực kỳ đơn độc, họ không tìm được bất kỳ một sự cảm thông của bất kỳ ai…
Tôi đã từng có người thân là bác sĩ một bệnh viện lớn, vì bệnh nhân bệnh quá nặng không qua khỏi, người nhà bệnh nhân cho giang hồ cầm hung khí lùng sục, truy sát suốt mấy ngày. Người bạn ấy hoảng loạn, cầu cứu khắp nơi, nhưng không hề nhận được sự hỗ trợ nào của đồng nghiệp, của đơn vị quản lý.
Mới đây tại Bệnh viện nhân dân Gia Định, một bác sĩ đã bị người nhà bệnh nhân lao đến bóp cổ, dọa đánh chết, gây nhiều bức xúc trong xã hội. Trước đó, tại Bệnh viện Sản nhi tỉnh Yên Bái, Bệnh viên Xanh Pôn – Hà Nội cũng từng xảy ra trường hợp tấn công bác sĩ.
Đây chính là thực tế của những người mà xã hội yêu cầu lúc nào cũng phải niềm nở, vui vẻ và “Lương y như từ mẫu”, hoặc theo thông điệp gần đây nhất, xem bệnh nhân là “Thượng đế”.
Xã hội đang đòi hỏi quá cao về y đức của nhân viên y tế, tự cho mình quyền được quát nạt, chửi rủa, thậm chí hành hung họ. Hãy nhớ, họ cũng là một con người bình thường, có gia đình, có cảm xúc và nhưng lo lắng riêng tư.
Vì thế, hãy đặt mình vào vị trí một nhân viên y tế, để thấy, nếu một ngày bình thường, bạn phải luôn tươi cười, chào hỏi cỡ 100 bệnh nhân và người nhà bệnh nhân trong một môi trường căng thẳng, mệt mỏi, bao bệnh tật ám ảnh…, bạn sẽ duy trì trạng thái tươi tỉnh được bao lâu?!
Hãy tự đặt mình vào tâm trạng một bác sĩ cấp cứu, họ phải chẩn đoán, xét nghiệm và ký tên lên hồ sơ trách nhiệm, trong đó là tính mạng, là hy vọng của bao người bệnh. Sau thăm khám cho 20-30 bệnh nhân như thế, bạn vẫn phải cố tỉnh táo, phải gồng mình vượt qua sự mệt mỏi cơ thể, mệt mỏi tinh thần, mệt mỏi gánh nặng gia đình phía sau…
Nhân chuyện này, TS.BS Nguyễn Anh Dũng, Phó giám đốc Sở Y tế TPHCM chia sẻ rằng từ trước đến nay, nhân viên y tế TPHCM luôn tận lực, ý thức được nghĩa vụ và trách nhiệm của mình với sức khỏe nhân dân. Ngành y tế đã xây dựng rất nhiều kênh lắng nghe ý kiến, đóng góp của người dân, người bệnh và các kênh thông tin khác để nâng cao chất lượng dịch vụ trong các cơ sở y tế, đặc biệt là đơn vị công lập(3).
Tuy nhiên, chuyện đe dọa an ninh trật tự trong bệnh viện, đặc biệt ở khoa cấp cứu thường xảy ra, gây áp lực rất lớn đến các y bác sĩ.
Qua việc này cũng thấy, quy trình Code grey (quy trình phản ứng nhanh sự cố) vẫn cần được hoàn thiện, bổ sung để hệ thống an ninh an toàn hơn, bảo vệ người bệnh và các nhân viên y tế được tốt hơn.
“Bên cạnh đó, chúng tôi mong nhận được sự chia sẻ, thấu hiểu của xã hội. Chúng tôi kêu gọi người dân khi đến cơ sở y tế hãy giữ môi trường điều trị an toàn, tin tưởng vào người thầy thuốc, để các nhân viên y tế an tâm công tác, người bệnh được an toàn chăm lo sức khỏe”, bác sĩ Nguyễn Anh Dũng nói(4).
———–
(1), (2) http://hoidieuduong.org.vn/
(3), (4) https://tuoitre.vn/lanh-dao-so-y-te-tp-hcm-den-tham-hoi-dong-vien-khoa-cap-cuu-noi-bac-si-bi-hanh-hung-20220729174222545.htm
