Chính sách trên trời!
Hữu Duy
(TBKTSG) – Tại phiên họp chiều 18-3, Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội sửa Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp theo hướng giảm mức thuế suất phổ thông từ 25% xuống còn 23%. Dự kiến luật này sẽ được Quốc hội thông qua vào kỳ họp tháng 5 tới đây và có hiệu lực từ ngày 1-1-2014.
Theo tính toán của Chính phủ tại tờ trình thì năm 2014 nếu điều chỉnh thuế suất từ 25% xuống 23% dự kiến giảm thu ngân sách khoảng 12.064 tỉ đồng, nếu áp dụng thuế suất 20% đối với doanh nghiệp có quy mô nhỏ và vừa thì dự kiến giảm thu ngân sách năm 2014 thêm khoảng trên 2.000 tỉ đồng. Đa số ý kiến đều bàn bạc, thảo luận về mức thuế và số thu ngân sách tương ứng nếu tăng lên hoặc giảm đi mà không thấy đại biểu nào quan tâm tới tác động chính sách của việc tăng hay giảm tỷ lệ đó, thuận lợi và khó khăn ra sao, thậm chí là những phương án đối phó với những thay đổi đó. Nếu không giảm thuế thì ngân sách được sử dụng thế nào, bao nhiêu người được hưởng; trong khi đó doanh nghiệp bị ảnh hưởng cụ thể ra sao, thiệt hại thế nào? Hoặc ngược lại, nếu giảm thuế 1% thì tình hình hoạt động sản xuất kinh doanh sẽ thế nào, trong khi tác động đến đời sống, an sinh xã hội người dân đến mức nào…?
Tất cả những câu hỏi mấu chốt của vấn đề nói trên rất tiếc lại không được quan tâm, thảo luận kỹ lưỡng. Trong khi đó, Việt Nam là một quốc gia mạnh về công nghệ thông tin, công nghệ phần mềm, số lượng giáo sư, tiến sĩ… các nghiên cứu được tiến hành liên quan đến lĩnh vực này (kinh tế và xã hội), máy móc trang thiết bị… hàng năm không biết tiêu tốn bao nhiêu tiền của Nhà nước, tại sao lại không giải được bài toán tác động chính sách cơ bản nói trên? Việc làm chính sách như vậy có dáng dấp của sự thương lượng, mặc cả hơn là việc ban hành chính sách dựa trên cơ sở, căn cứ khoa học và xuất phát từ nhu cầu của cuộc sống. Có một sự trùng hợp ngẫu nhiên là ngay sau đó Thường vụ Quốc hội lại thảo luận về Luật Thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, và nhiều đại biểu lại rất sôi nổi thảo luận về các chính sách mà lại cũng không có số liệu nghiên cứu hay khảo sát.
