Chuyên gia: Tỷ giá và tín dụng là hai thách thức lớn
Trung Chánh
 |
| Ông Nguyễn Xuân Thành, Giám đốc Chương trình giảng dạy Fulbright trình bày tại hội thảo chiều nay – Ảnh: Trung Chánh |
(TBKTSG Online) – Tốc độ tăng trưởng kinh tế dù đã có sự cải thiện rõ nét hơn thời gian gần đây, nhưng vẫn đang tồn tại hai thách thức vĩ mô lớn, đó là chuyện biến động tỉ giá trong ngắn hạn từ nay đến cuối năm, và tín dụng cho sản xuất trong trung hạn, theo chuyên gia kinh tế Nguyễn Xuân Thành.
Ông Nguyễn Xuân Thành, Giám đốc Chương trình giảng dạy kinh tế Fulbright tại TPHCM, đặc biệt nhấn mạnh hai thách thức này tại buổi tọa đàm “Giải pháp tạo nguồn vốn cho doanh nghiệp và xây dựng tổ chức hội, phát triển phong trào doanh nhân trẻ khu vực phía Nam” được tổ chức tại Cần Thơ chiều nay (26-5).
Về chuyện tỷ giá, ông Thành cho biết, nếu tính từ thời điểm cuối năm 2012, thì so với đô la Mỹ hiện đồng yen Nhật mất giá khoảng 40%; đồng euro mất giá khoảng 20%; các loại tiền tệ khác trong khu vực ASEAN như đồng rupiah Indonesia mất giá khoảng 35%, đồng đô la Singapore mất giá khoảng 12% và đồng baht của Thái Lan mất giá khoảng 6%. Trong khi đó, tiền đồng của Việt Nam hầu như không mất giá so với đô la Mỹ; nghĩa là đồng tiền Việt Nam "tăng giá" so với các đồng tiền kể trên.
“Trong năm 2015, Ngân hàng Nhà nước cam kết chỉ điều chỉnh tỷ giá tối đa 2% và cho đến thời điểm này đã điều chỉnh hết 2%, trong khi sức ép mất giá của các loại tiền khác so với đô la Mỹ vẫn diễn ra. Do đó, sức ép của tỷ giá sẽ vẫn còn tồn tại từ nay cho đến cuối năm,” ông Thành nói.
Còn trong trung hạn, vấn đề tín dụng cho doanh nghiệp sẽ là một thách thức, có ảnh hưởng lớn đến sự phục hồi của nền kinh tế.
Theo ông Thành, trong quá khứ tín dụng tăng ở mức 20-30% hàng năm, nhưng lạm phát cũng dao động từ 15-18%, cho nên tính theo giá trị thực, mức tăng tín dụng này không phải là mạnh. Còn trong năm 2014, tín dụng tăng 15%, nhưng lạm phát ở mức khoảng 2%, cho nên rõ ràng tín dụng cho nền kinh tế tăng cao, chứ không phải là thấp, ông Thành nhận xét.
Tuy nhiên, theo ông Thành, vấn đề đáng quan tâm hơn nằm ở đằng sau con số tăng trưởng tín dụng này.
Thứ nhất, thị phần tín dụng dành trực tiếp cho hoạt động sản xuất kinh doanh đã giảm xuống. Cụ thể, nhiều năm trước đây, tỷ lệ tín dụng phục vụ trực tiếp cho sản xuất kinh doanh chiếm khoảng 90% so với tổng mức tín dụng; đến thời điểm bùng nổ chứng khoán và bất động sản cách nay 5-6 năm, tỉ lệ này đã giảm xuống chỉ còn khoảng 65%; và thời gian gần đây, dù tín dụng tăng nhưng vốn dành trực tiếp cho sản xuất kinh doanh chỉ chiếm 66%.
“Có nghĩa là cứ 100 đồng tín dụng được đưa ra thì có 34 đồng phục vụ cho các hoạt động phi sản xuất và 66 đồng trực tiếp cho hoạt động sản xuất kinh doanh so với con số 90 đồng trước đây,” ông Thành cho biết.
Một vấn đề khác nằm đằng sau con số tăng trưởng tín dụng là nguồn vốn mà ngân hàng đầu tư vào trái phiếu Chính phủ. Theo ông Thành, trong tình hình ngân sách eo hẹp, từ năm 2012 các chương trình phát hành trái phiếu Chính phủ có quy mô rất lớn, riêng năm 2014 là trên 15 tỉ đô la Mỹ và kế hoạch trong năm 2015 này mặc dù có giảm nhưng cũng khoảng 11,5 tỉ đô la Mỹ. Một số ngân hàng thương mại lớn có mức độ đầu tư vào trái phiếu rất lớn, thậm chí cao hơn so với tín dụng cho doanh nghiệp vay để sản xuất kinh doanh. “Đây là thách thức trong trung hạn trong vấn đề tạo nguồn vốn cho doanh nghiệp sản xuất, khôi phục nền kinh tế,” ông nói.
Xem thêm:
