Có được là người
Thoa Nguyễn
 |
(TBKTSG Online) – Ở hồi ký “Có được là người” của Primo Levi – nhà văn người Ý gốc Do Thái, người ta sẽ không phải tưởng tượng điều gì bởi tất cả đều đã xảy ra, tất cả đều là sự thật, là những ký ức nhức buốt muốn quên, phải quên nhưng không bao giờ có thể quên.
“Có được là người” ghi lại mười một tháng sống trong trại tập trung của phát xít Đức ở Auschwitz (Ba Lan) (từ tháng 2-1944 đến tháng 1-1945). Nhưng với ông và tất cả những tù nhân khác thì một năm đó dài tựa một đời – một cuộc đời mà không một ai muốn trải qua, không ai muốn sống lại.
Trong hồi ký, khái niệm cuộc sống của Levi được thể hiện chỉ là tồn tại được tính bằng giây, bằng phút, bằng những khoảnh khắc mong manh giữa những cuộc vận chuyển, những lần di dời; bằng sự ra đi vĩnh viễn của một hay những người tù khác; bằng cả những cơn ác mộng không hình hài ập về hằng đêm…
Trong vai trò người kể chuyện, Levi đã lấp đầy những câu chuyện nhỏ ở trại diệt chủng ấy bằng những chi tiết về cuộc đấu tranh sinh tồn, từng phút, từng phút một của tù nhân. Mức độ kinh hoàng của cái cuộc sống đó được khắc họa vượt lên mọi tưởng tượng của tất cả mọi người, kể cả với những người đã từng biết về cái gọi là trại Auschwitz. Với Primo Levi, còn sống, đơn giản nghĩa là “Những vết đau trên chân lại bắt đầu vỡ ra, và một ngày mới bắt đầu…”.
Dịch giả Trần Hồng Hạnh, NXB Hội Nhà văn và công ty Văn hóa & Truyền thông Nhã Nam sản xuất và phát hành. Giá bìa 52.000 đồng.
