Công bố kết quả khảo cổ thành Hồ và thành An Thổ
Ngày 29-11, UBND tỉnh Phú Yên đã công bố kết quả khai quật khảo cổ hai di tích lịch sử quốc gia là thành Hồ và thành An Thổ trên địa bàn tỉnh Phú Yên.
Việc khai quật khảo cổ được thực hiện theo quyết định của Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch. Sở Văn hoá, Thể thao và Du lịch tỉnh Phú Yên phối hợp với trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn (Đại học Quốc gia TPHCM) thực hiện trong gần 3 tháng qua.
Thành An Thổ thuộc địa bàn xã An Dân, huyện Tuy An đã khai quật trên diện tích hơn 906 m2. Theo đánh giá bước đầu của các nhà khảo cổ, thành An Thổ được kiến trúc theo kiểu Vauban. Kiểu thành này có xuất xứ ở Pháp cuối thế kỷ VII, được vua chúa Việt Nam tiếp thu và áp dụng.
Những dấu vết tìm thấy cùng với 1.758 hiện vật bao gồm rất nhiều loại từ vật liệu kiến trúc xây thành đến các đồ dùng gia dụng sử dụng trong thành, các nhà khảo cổ cho rằng thành An Thổ được xây dựng vào thời Minh Mạng (1832-1836), là một thành lũy rất kiên cố như nhiều thành cổ khác của Việt Nam thời phong kiến.
Thành có dạng bình đồ vuông với các cạnh tương đối bằng nhau, mỗi cạnh dài từ 357,72 mét đến 376,54 mét. Thành An Thổ là thủ phủ của tỉnh Phú Yên xưa, gắn liền với những hoạt động của một trung tâm chính trị, kinh tế, văn hoá ở khu vực miền Trung.
Đối với di tích thành Hồ, đây là lần khai quật thứ 4 với quy mô lớn nhất từ trước đến nay. Trên diện tích khai quật hơn 455 m2, các nhà khảo cổ đã tìm thấy hơn 126.000 hiện vật, trong đó có những hiện vật đáng chú ý như mảnh bàn nghiền bằng đá, bàn dập hoa văn bằng đá dùng để sản xuất ngói, bàn mài, lin-ga bằng gốm và thạch anh; 3 hạt chuỗi bằng thủy tinh màu xanh; đầu ngói ống có mặt hề hình nam, hình nữ, mặt kala, sư tử, hoa sen, hình kiểu mặt trống đồng; bình gốm trang trí hoa văn in bông lúa có niên đại thế kỷ II – III sau công nguyên….
Theo tiến sĩ Đặng Văn Thắng, người phụ trách khai quật đợt này cho biết, những hiện vật tìm được ở thành Hồ cho thấy thành có thể được đắp vào thế kỷ thứ II hoặc III và đến thế kỷ XV được gia cố nâng cao hơn.
Thành Hồ có những mối quan hệ với những nơi khác như Ấn Độ, Trung Quốc, Đại Việt… Thành có thế “tựa núi, nhìn sông”; bên bờ bắc sông Đà Rằng có gành Ông (về góc tây nam) và đối diện bên kia sông là Gành Bà có tháp Bà là hai chốt canh đường thủy và bảo vệ thành. Cùng với sông Đà Rằng và rộc nước chảy xuyên qua thành, có thể suy đoán quân giữ thành có đội quân thủy.
Thành Hồ nằm về tả ngạn sông Đà Rằng, thuộc địa bàn xã Hòa Định Đông và cách trung tâm thành phố Tuy Hòa hơn 13 cây số về hướng tây; đây vốn là một trung tâm lớn của dân tộc Chămpa trong thời kỳ đầu lịch sử và có thể là một trung tâm chính trị- kinh tế, quân sự của một vùng, không thua kém thành Trà Kiệu (Quảng Nam), Đồ Bàn (Bình Định)…
Theo TTXVN
