Covid-19: Đừng quên bao cao su và Viagra!
Trần Ngọc Châu
(TBKTSG Online) – Cùng với thẻ nhớ và khẩu trang, bao cao su (condom) lên ngôi thời đại dịch. Viagra, lần nữa, cũng sẽ lên ngôi nếu thử nghiệm chữa Covid-19 sớm thành công.
Dòng sống vẫn chảy
Nhân loại là một dòng chảy sống động. Nếu bạn bít chỗ này nó sẽ tìm cách bung ra chỗ khác. "Đứng yên” chỉ là một trạng thái bảo vệ tạm thời, và là một từ trong tự điển. Cuộc sống thật không có nó.
Lấy thí dụ, trong thời đại dịch Covid-19, hầu hết các chính phủ trên thế giới đều phong tỏa quốc gia để chống dịch. Đó thực sự là một cuộc chiến tranh.
“Chống dịch như chống giặc”. Tại Việt Nam chúng ta, mọi người đều đồng lòng cùng Chính phủ ở yên trong nhà. Tại Hoa Kỳ – nền kinh tế hùng mạnh nhất thế giới – khi chết chóc lên cao, ai cũng thuộc lòng khẩu hiệu: Stay home, Stay safe. Còn Trung Quốc, nơi khởi đi con Covid-19, vào thời Covid-19 lên đỉnh, 1,4 tỉ dân số, vốn gây ồn ào, khói bụi, bỗng dưng yên tĩnh lạ thường.
Nhưng như đã nói trên, nhân loại là một dòng chảy, nên bên trong hàng tỉ mái ấm, thậm chí “mái ấm” đó là những trung tâm cách ly xã hội, cuộc sống vẫn không chịu đứng yên.
Hiện tượng thiếu hụt bao cao su trầm trọng đến nỗi Liên hiệp quốc phải lên tiếng cảnh báo là sẽ gây ra một “hậu quả tàn khốc” (devastating consequences), nói lên một phần sự “không chịu đứng yên” đó.
Báo Asia Times ngày 8-4-2020 và nhiều báo khác trên thế giới đều đăng thông tin này: “Một sự thiếu hụt bao cao su toàn cầu đang xuất hiện".
Hơn một nửa nhân loại đã bị giới hạn trong nhà, trong khi các chính phủ trên toàn thế giới đã ra lệnh đóng cửa các doanh nghiệp được coi là không thiết yếu. Liệu có phải bao cao su (và các sản phẩm tránh thai khác) được liệt vào loại sản phẩm không thiết yếu (non-essential)?
Malaysia – một trong những nước sản xuất cao su hàng đầu thế giới đã áp đặt lệnh phong tỏa toàn quốc vào tháng 3 khi tình trạng lây nhiễm tăng lên mức cao nhất ở Đông Nam Á. Những hạn chế này ảnh hưởng tới hoạt động của công ty sản xuất hàng tránh thai khổng lồ Karex của Malaysia, nơi sản xuất 1/5 tổng số bao cao su trên toàn cầu. Công ty dự kiến sẽ sản xuất ít nhất 200 triệu bao cao su so với thông thường từ giữa tháng 3 đến giữa tháng 4.
Các nhà sản xuất khác trên thế giới có thể cũng phải đối mặt với sự gián đoạn và khó khăn trong việc đưa mặt hàng bao cao su ra thị trường do vấn đề vận chuyển. Như vậy cuộc vận động tránh thai sẽ bị ảnh hưởng nặng nề trên toàn thế giới, giám đốc điều hành của Karex, Goh Miah Kiat nói.
“Thế giới chắc chắn sẽ chứng kiến sự thiếu hụt bao cao su”, ông nói và được Asia Times trích thuật.
Ban giám đốc nhà máy Karex muốn cho công chúng biết đang cố gắng hết sức để làm bất cứ điều gì có thể. “Đó chắc chắn là một mối quan tâm lớn, bởi vì bao cao su là một thiết bị y tế thiết yếu", Giám đốc Goh khẳng định. Rõ ràng, bao cao su là một thiết bị y tế. Trong bình thường, hầu hết các thiết bi y tế đều thiết yếu, thời đại dịch chúng càng thiết yếu.
Trong khi chúng ta đang chiến đấu với đại dịch Covid-19, thì cũng có những vấn đề nghiêm trọng khác diễn ra đằng sau “sự yên tĩnh”mà chúng ta không biết. Ông nhấn mạnh rằng ông đặc biệt lo lắng về việc cung cấp bao cao su cho các nước đang phát triển.
Liên hợp quốc báo động
Karex đã tạm thời đóng cửa ba nhà máy ở Malaysia, trong vòng nửa tháng, kể từ đầu tháng tư.
Công ty đã được phép tiếp tục hoạt động nhưng chỉ với 50% lực lượng lao động thông thường, trong khi nhà máy muốn được phép tăng tốc sản xuất.
Cơ quan sức khỏe sinh sản và giới tính của Liên hiệp quốc cũng báo động rằng: hiện tại họ chỉ có thể nhận được khoảng 50-60% nguồn cung bao cao su thông thường do các biện pháp cách ly xã hội liên quan đến Covid-19.
Một người phát ngôn của Quỹ Dân số Liên hợp quốc cho biết, việc đóng cửa biên giới và các biện pháp hạn chế khác đang ảnh hưởng đến giao thông vận tải và sản xuất ở một số quốc gia và khu vực. Trở ngại này có thể làm các chương trình kế hoạch hóa dân số toàn cầu bị phá sản.
Cơ quan của Liên hiệp quốc về kế hoạch hóa gia đình cho biết mối quan tâm chính là làm sao có thể vận chuyển bao cao su đến nơi cần thiết đủ nhanh, nếu không những người nghèo và dễ bị tổn thương sẽ bị ảnh hưởng nặng nề nhất nếu mặt hàng này thiếu hụt.
“Việc khan hiếm bao cao su, hoặc bất kỳ biện pháp tránh thai nào, có thể dẫn đến sự gia tăng mang thai ngoài ý muốn, với những hậu quả nghiêm trọng về sức khỏe và xã hội đối với các cô gái vị thành niên, phụ nữ và gia đình của họ", Phát ngôn nhân của Liên hiệp quốc nói.
Lưu ý rằng: Tại Việt Nam chúng ta theo thống kê của Hội Kế hoạch hóa gia đình Việt Nam, bình quân mỗi năm cả nước có 300.000 ca nạo phá thai ở tuổi vị thành niên, chiếm 20% tổng số ca nạo phá thai, xếp cao nhất trong khu vực Đông Nam Á và thứ năm thế giới. Tổng tỷ suất phá thai ở Việt Nam hiện nay là 0,42, có nghĩa là cứ 5 phụ nữ thì có 2 người đã từng phá thai ít nhất một lần trong toàn bộ giai đoạn sinh sản. Khoảng 17,4% phụ nữ đã từng phá thai trong cuộc đời của mình…(báo Sức Khỏe và Đời sống, 8-5-2018).
Từ dự báo của Liên hiệp quốc về khan hiếm bao cao su – một “thiên nga đen” của khủng hoảng khác trong tương lai – Việt Nam chúng ta không thể coi thường hiện tượng gia tăng các ca phá thai không an toàn và tăng nguy cơ nhiễm trùng lây truyền qua đường tình dục và HIV, ở phạm vi quốc gia và toàn cầu.
Nghịch lý là hiện nay nhu cầu về bao cao su đang tăng lên, ngay cả khi các nhà máy ngừng hoạt động và đóng cửa biên giới khiến ngành công nghiệp bao cao su rơi vào hỗn loạn.
Nhà máy sản xuất bao su lớn thứ 5 thế giới Karex đã dự báo nhu cầu ngày càng tăng khi mọi người trên toàn thế giới bị cách ly ở nhà. Báo chí Ấn Độ cho biết doanh số bán bao cao su đã tăng 25 – 35% chỉ trong một tuần, sau khi đất nước 1,3 tỉ người thi hành lệnh phong tỏa toàn quốc.
Không phải quá lo
Mặc dù vậy, vẫn có những dấu hiệu tích cực từ các nhà sản xuất bao cao su ở Trung Quốc, nơi Covid-19 này xuất hiện lần đầu tiên vào cuối năm 2019 .
Các công ty sản xuất lớn ở đó đã nối lại hoạt động khi các nhà chức trách nới lỏng các hạn chế cứng rắn để ngăn chặn virus.
HBM Protections, công ty sản xuất hơn một tỉ bao cao su mỗi năm, cho biết sản xuất đã trở lại mức bình thường và đang nỗ lực tăng gấp ba sản lượng vào cuối năm nay.
Nhà máy cao su Mingbang Thượng Hải cho biết họ đã sẵn sàng đẩy mạnh xuất khẩu bao cao su, hiện chỉ chiếm khoảng 10% sản lượng, nếu xảy ra tình trạng thiếu hụt toàn cầu.
Mặc dù còn chút e ngại đối với chất lượng bao cao su sản xuất từ Trung Quốc, thị trường thế giới phải chấp nhận giải pháp “có còn hơn không”, khi tình trạng khan hiếm trở nên tồi tệ.
Tất nhiên, tại TPHCM, đô thị lớn nhất Việt Nam với gần 9 triệu dân, hiện tượng này không gây lo ngại, đơn giản là vì đang có một lo ngại khác: tỷ lệ sinh có dấu hiệu ngày càng giảm đẩy nhanh nguy cơ già hóa dân số và thiếu hụt lao động trong tương lai gần. Lo ngại này là thực tế đến mức Bí thư Thành ủy TPHCM Nguyễn Thiện Nhân phải kêu gọi những cặp vợ chồng trẻ "Hãy đẻ vì đất nước, vì thành phố".(chinhphu.vn).
Viagra đang đến!
Trong khi đó, một loại khí không màu không mùi có tên oxide nitric, đang được thử nghiệm lâm sàng để cứu các bệnh nhân Covid-19 với nhiều triển vọng.
Từ nghiên cứu này, các nhà khoa học liên tưởng đến một loại thuốc đã có và cách làm ra nó dẫn đường đến việc áp dụng chữa Covid-19.
Năm 1988, các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng oxide nitric dường như có thể giúp các con đực có vú tăng khả năng sinh dục. Bằng cách làm giãn các mô mềm của dương vật, nó cho phép máu chảy vào và làm cương lên. Viagra sinh ra từ đó.
Tám năm sau Viagra được phép bán tại Mỹ. Và hiện nay đang bán chạy khắp nơi.
Giờ đây Viagra đang được khám phá như là một phương thuốc điều trị Covid-19. Một nghiên cứu thí điểm ở Trung Quốc đang thử nghiệm thuốc ở bệnh nhân Covid-19 bị khó thở mà chưa cần hỗ trợ bằng máy. (Los Angeles Times, 5-4-2020)
Giống như oxide nitric, Viagra cũng làm giãn mạch máu.
Các nhà nghiên cứu Trung Quốc tin rằng nó có thể giúp mở các mạch nhỏ đưa oxy vào phổi, cho phép bệnh nhân vượt qua suy hô hấp xảy ra trong một số trường hợp Covid-19 và cứu sống họ.
Nếu quả thật oxide nitric và cả Viagra với chức năng làm giãn mạch máu có thể hiệu quả trong cứu chữa bệnh nhân Covid-19 thể nhẹ và trung bình, thì điều đó cũng khiến cho loại thuốc này lần nữa được vinh danh.
Quả thật, cho dù tai họa có giáng xuống đầu nhân loại bất ngờ đến đâu, con người vẫn biết cách thắng trong trận cuối cùng.
