Cú nảy của mèo chết

Cú nảy của mèo chết

Thành Nam

(TBKTSG) – Hơn 40% đội tàu bay của Vietnam Airlines đang nằm không vì tác động của dịch Covid-19. Con số này được Vietnam Airlines đưa ra ở thời điểm các đường bay quốc tế đi châu Âu vẫn chưa bị ảnh hưởng nhiều.

Khi dịch cúm bùng phát ở Trung Quốc, khách du lịch Pháp, Đức, Anh… tiếp tục đi du lịch đến Việt Nam, nhưng bây giờ thì khác. Châu Âu và nhiều nước đã lên tiếng cảnh báo người dân tạm thời hoãn các chuyến du lịch, thậm chí hoãn các chuyến công tác không cần thiết ở các quốc gia nằm trong tâm dịch. Điều này sẽ tác động mạnh đến các đường bay quốc tế của Vietnam Airlines đi châu Âu.

Các sân bay đã giảm khoảng 20% lượng khách do dịch Covid-19, theo Thời báo Tài chính Việt Nam

Những thiệt hại về doanh thu của Vietnam Airlines nói riêng, của ngành du lịch nói chung và những ngành nghề khác có thể đong đo ngay được, nhưng thiệt hại đối với lĩnh vực dịch vụ tài chính – ngân hàng sẽ có độ trễ và cần thời gian mới có thể xác định rõ. Vụ Tín dụng các ngành kinh tế, Ngân hàng Nhà nước, tổng hợp số liệu từ 22 ngân hàng cho thấy phần dư nợ của khách hàng chịu ảnh hưởng của dịch Covid-19 lên tới 926.000 tỉ đồng.     

Hầu hết các ngân hàng đã công bố các gói hỗ trợ doanh nghiệp bị ảnh hưởng với số vốn cho vay ưu đãi lãi suất thấp hơn 2 điểm phần trăm so với lãi suất thông thường. Tất nhiên, để cùng “thắt lưng buộc bụng” với doanh nghiệp thì ngân hàng phải “hy sinh” lợi nhuận. Các công ty chứng khoán không có tiềm lực để chia sẻ như ngân hàng. Họ không có nhiều dư địa để giảm chi phí giao dịch ký quỹ và phí môi giới cho nhà đầu tư. Ngược lại, trong lúc thị trường khó khăn, họ buộc phải siết giao dịch ký quỹ chặt chẽ hơn để tránh hiện tượng “cháy” tài khoản, nhà đầu tư “bỏ cuộc chạy lấy người”. Ngoài ra những công ty có hoạt động tự doanh lớn đang trong áp lực phải bảo toàn vốn.

Bất động sản, lĩnh vực chiếm tỷ trọng ngang với tài chính – ngân hàng trong cơ cấu doanh nghiệp niêm yết, mới chỉ bắt đầu “ngấm đòn” của con virus corona chủng mới và sẽ sớm bộc lộ sự trải nghiệm không mấy dễ chịu. Năm ngoái nhóm bất động sản còn phát hành được tương đối nhiều trái phiếu doanh nghiệp để bù đắp cho sự thu hẹp dòng vốn tín dụng từ ngân hàng. Năm nay, quy định phát hành trái phiếu doanh nghiệp chuẩn bị có hiệu lực sẽ làm cho việc phát hành trở nên minh bạch và sẽ chỉ những doanh nghiệp minh bạch, tức có tình hình tài chính lành mạnh, mới kỳ vọng gọi vốn thành công.

So với khối doanh nghiệp sản xuất mà thị giá cổ phiếu trên cả ba sàn đã điều chỉnh khoảng 30-50% so với cùng kỳ, sự chiết khấu thị giá cổ phiếu bất động sản vẫn còn khiêm tốn đặt trong bối cảnh các công ty địa ốc khó ghi nhận lợi nhuận cao trong năm nay. Trong danh mục đầu tư của các tổ chức, đặc biệt tổ chức ngoại, vị trí cổ phiếu bất động sản ngày một yếu thế. Phần lớn các quỹ chỉ giữ lại VHM và VIC do giá trị vốn hóa quá lớn của hai đơn vị này trong khi họ đã thoái vốn những cổ phiếu bất động sản khác. Khi thị trường thoái trào, các tổ chức bao giờ cũng tập trung vào các cổ phiếu chi phối VN-Index nhằm đảm bảo giá trị tài sản ròng bám sát chỉ số. Chiến thuật này sẽ gây ra sự sụt giảm mạnh hơn thị giá các cổ phiếu nhỏ.

Chứng khoán thế giới sau khi trải qua tuần giao dịch tồi tệ nhất kể từ cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008 vào cuối tháng 2-2020, đã bật tăng trong tư thế mà giới đầu tư gọi là “dead cat bounce” (cú nảy của mèo chết). Các phiên “dead cat bounce” liệu có giúp nhà đầu tư bình tĩnh lại? Câu trả lời là có vì ít nhất giới đầu tư không còn hoảng loạn chen chân cắt lỗ khi nhìn giá trị danh mục chứng khoán “bay hơi” nhanh. Tuy nhiên, hy vọng thị trường phục hồi ngay là quá sớm.

Lúc này quan sát giao dịch của khối ngoại là cần thiết. Trong những tuần gần đây, khối ngoại đã chuyển sang bán ròng tổng cộng hàng ngàn tỉ đồng trên Hose. Việc bán ròng vẫn chưa có tín hiệu dừng lại. Các quỹ lớn và thâm niên ở Việt Nam đều không còn nhiều tiền mặt, do đó để cơ cấu danh mục họ buộc phải thực hiện hành động bán trước, mua sau. Trong động thái bán trước mua sau, họ thanh lý các cổ phiếu giảm giá sâu và giữ lại hoặc chuyển sang mua vào những cổ phiếu có khả năng giữ giá. Thêm vào đó, một số quỹ ETF bị rút vốn cũng phải tiến hành bán ra để có tiền trả cho nhà đầu tư. Kinh nghiệm chỉ ra rằng trong các cơn “chấn động” của chứng khoán, nhà đầu tư ngoại thường rút vốn ở các thị trường cận biên và mới nổi, chờ cơ hội ở những thị trường phát triển. Chứng khoán sẽ thu hút nhà đầu tư trở lại thị trường hoặc nhà đầu tư mới khi những đợt bán ròng của khối ngoại giảm cường độ và trở về trạng thái cân bằng.