(KTSG Online) – Ngành sản xuất đồ gỗ Việt Nam đang nhập khẩu 5-6 triệu mét khối gỗ quy tròn mỗi năm. Chiến sự Nga – Ukraine dẫn đến đứt gãy nguồn cung gỗ từ Nga. Điều này sẽ dẫn đến doanh nghiệp Việt Nam phải cạnh tranh cao với doanh nghiệp các nước khác về nguồn gỗ nguyên liệu nhập khẩu trong thời gian tới.
Thông tin này được ghi nhận tại buổi tọa đàm trực tuyến “Xung đột Nga – Ukraine và tác động tiềm tàng tới ngành gỗ Việt Nam” do Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam phối hợp cùng các hiệp hội, hội gỗ địa phương và Tổ chức Forest Trends tổ chức ngày 9-3.
Tại tọa đàm, các ý kiến cho rằng xung đột Nga – Ukraine khiến các nước phương tây đang áp dụng các biện pháp trừng phạt kinh tế cứng rắn đối với Nga. Việc chặn các hoạt động thanh toán quốc tế của Nga chắc chắn sẽ tạo ra nhiều khó khăn cho các hoạt động xuất khẩu gỗ nguyên liệu từ xứ sở bạch dương.
TS. Tô Xuân Phúc, chuyên gia của Forest Trends, cho biết Việt Nam là một quốc gia xuất khẩu đồ gỗ lớn, nhưng lại phụ thuộc nhiều vào nguồn nguyên liệu nhập khẩu, vì vậy thương mại ngành gỗ giữa Việt Nam với Nga nghiêng hẳn về nhập khẩu gỗ nguyên liệu.
Với lượng cung gỗ nguyên liệu khổng lồ từ Nga bị sụt giảm hoặc bị mất đi trong tương lai, bức tranh cung gỗ nguyên liệu toàn cầu sẽ bị tác động mạnh. Bởi, Việt Nam là một quốc gia cũng phụ thuộc vào nguồn nguyên liệu nhập khẩu, với lượng nhập từ 5-6 triệu mét khối gỗ quy tròn mỗi năm, ông Phúc chia sẻ.
“Nếu chiến tranh Nga-Ukraine kéo dài, nguồn cung gỗ từ Nga với lượng cung mỗi năm lên tới gần 40 triệu tấn gỗ nguyên liệu quy tròn sẽ bị mất đi. Hụt về cung gỗ nguyên liệu trong khi cầu tiêu dùng về đồ gỗ tiếp tục gia tăng đẩy giá gỗ nguyên liệu tăng cao, tạo ra sự cạnh tranh khốc liệt về nguồn nguyên liệu”, ông Phúc phân tích.
Một số tác động có thể là các doanh nghiệp Việt Nam sẽ phải cạnh tranh khốc liệt với các doanh nghiệp các nước khác về nguồn gỗ nguyên liệu nhập khẩu, đặc biệt ở các thị trường cung gỗ nguyên liệu quan trọng cho Việt Nam là EU và Mỹ.
Giá gỗ nguyên liệu nhập khẩu gia tăng, làm giảm lợi thế cạnh tranh của các doanh nghiệp trong nước trên trường quốc tế. Nguồn cung từ Nga thiếu hụt có thể làm hình thành các nhu cầu mới đối với các loài gỗ thay thế cho các loại trước đó được nhập từ Nga.
Đồng quan điểm trên, ông Đỗ Xuân Lập, Chủ tịch Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam, cũng cho rằng đây là lý do để đề nghị khách hàng chuyển sang sử dụng gỗ rừng trồng trong nước thay thế sản phẩm gỗ nhập khẩu. Đồng thời, thay thế việc sử dụng nguồn gỗ nguyên liệu để giảm chi phí.
Trước tình hình nhiều nước có thể đưa ra các quyết định cấm vận với sản phẩm của Nga, các doanh nghiệp ngành gỗ nhận định, mỗi doanh nghiệp cần nghiên cứu về tỷ lệ sử dụng gỗ của Nga khi xuất khẩu vào châu Âu và Mỹ.
Nhằm đối phó với những hệ lụy từ xung đột Nga – Ukraine, các chuyên gia, doanh nghiệp cho rằng chủ động về nguồn nguyên liệu trong nước đóng vai trò quan trọng, nhằm giảm thiểu các bất ổn trong nguồn cung gỗ nhập khẩu trong tương lai.
Chính phủ cần có cơ chế chính sách nhằm khuyến khích việc trồng rừng gỗ lớn. Các cơ chế chính sách cũng cần tập trung vào tạo môi trường nhằm thu hút doanh nghiệp chế biến vào đầu tư tại các vùng nguyên liệu rừng trồng.
Ngoài ra, cần liên kết giữa doanh nghiệp và các hộ trồng rừng, điều này nhằm tạo nguồn gỗ lớn có chất lượng cao có tiềm năng trong việc nâng cao hiệu quả sử dụng đất của các hộ…
Theo báo cáo của Tổ chức Forest Trends, hiện các hãng vận tải biển lớn như Maersk, Evergreen Line và Hapag-Lloyd đã ngừng hoạt động tại Nga nhằm phản đối cuộc chiến Nga – Ukraine.
Bên cạnh đó, làn sóng các công ty và tổ chức tẩy chay Nga ngày càng trở nên mạnh mẽ., trong đó IKEA đã thông báo tạm dừng toàn bộ hoạt động tại Nga và Belarus.
Các tổ chức môi trường cũng đang gia tăng sức ép đối với nguồn cung gỗ từ Nga. Ngày 3-3, trên 120 tổ chức môi trường và nhân quyền và nhà hoạt động xã hội của Ukraine, Belarus, EU, Anh và Mỹ đã kêu gọi chính phủ các quốc gia cấm nhập khẩu gỗ và sản phẩm gỗ từ Nga (và Belarus).
Bên cạnh đó, các tổ chức này cũng kêu gọi Tổ chức FSC và PEFC dừng toàn bộ các chứng chỉ quản lý rừng và quản lý chuỗi hành trình sản phẩm bền vững tại các quốc gia này.
Đáp lại lời kêu gọi này, Tổ chức PEFC ngày 4-3-2022 đưa ra tuyên bố coi nguồn gỗ nguyên liệu từ Nga (và Belarus) là gỗ xung đột và từ đó không đáp ứng được với tiêu chí của PEFC về sản phẩm.
