Đại dương vào năm 2050: Rác nhựa sẽ nhiều hơn cá
Chánh Tài
 |
| Năm 2050, rác nhựa sẽ nhiều hơn cá ở các đại dương nếu thế giới không hành động quyết liệt. Ảnh minh họa: Internet |
(TBKTSG Online) – Rác nhựa sẽ nhiều hơn cá ở các đại dương trên thế giới vào năm 2050 trừ phi thế giới hành động quyết liệt để tái chế rác nhựa. Lời cảnh báo này đến từ một một báo cáo của Quỹ Ellen MacArthur được giới thiệu tại phiên khai mạc Diễn đàn Kinh tế thế giới (WEF) ở Davos, Thụy Sĩ tối qua ngày 19-1.
Đại dương tiếp nhận 8 triệu tấn rác nhựa/năm
Theo báo cáo, khoảng 95% lượng bao bì nhựa trị giá 80-120 tỉ đô la Mỹ bị vứt bỏ mỗi năm chỉ sau một lần sử dụng.
Khoảng 1/3 lượng bao bì nhựa này lọt qua hệ thống thu gom rác thải và gây ô nhiễm cho các đại dương cũng như làm tắc nghẽn hệ thống thoát nước ở các đô thị.
Thiệt hại do các tác động này cộng với thiệt hại do khí thải nhà kính gây ra từ quá trình sản xuất bao bì nhựa ước tính vào khoảng 40 tỉ đô la Mỹ/năm, vượt quá tổng lợi nhuận của ngành sản xuất bao bì nhựa toàn cầu hàng năm.
Báo cáo cho biết ít nhất 8 triệu tấn rác nhựa bị tống vào các đại dương mỗi năm, tương đương mỗi phút, các đại đương tiếp nhận một xe tải chở đầy rác nhựa.
Báo cáo có đoạn: “Nếu không hành động, con số này dự kiến sẽ tăng lên hai xe tải rác nhựa/phút vào năm 2030 và bốn xe tải rác nhựa/phút vào năm 2050”.
Các nghiên cứu hiện nay ước tính có hơn 150 triệu tấn rác nhựa đang trôi nổi ở các đại dương. Báo cáo của Quỹ Ellen MacArthur cảnh báo vào năm 2025, tại các đại dương cứ 3 tấn cá sẽ có một tấn rác nhựa và đến năm 2050, rác nhựa sẽ nhiều hơn cá.
Báo cáo cho biết thiệt hại hàng năm mà rác nhựa gây ra cho các hệ sinh thái biển ít nhất 13 tỉ đô la Mỹ.
Sản xuất nhựa đã tăng gấp 20 lần kể từ năm 1964, đạt 311 triệu tấn vào năm 2014. Báo cáo dự đoán con số này sẽ tăng thêm gấp đôi trong 20 năm tới và tăng gần gấp 4 lần vào năm 2050. Tuy nhiên, chỉ có 5% rác nhựa được tái chế hiệu quả, trong khi đó, khoảng 40% rác nhựa tìm đến các bãi rác và 33% rác nhựa bị tống vào các hệ thống sinh thái dễ bị tổn thương như các đại dương. Phần rác nhựa còn lại bị đốt để sản xuất năng lượng.
Rác từ biển đi vào chuỗi thực phẩm
Ngoài các thiệt hại kinh tế trực tiếp, rác nhựa ở các đại dương cũng có thể gây ra những tác động xấu tiềm tàng đối với đời sống và sức khỏe con người cũng như chuỗi thực phẩm.
Bao bì nhựa có thể phân hủy trong đại dương, đặc biệt ở những nơi có dòng nước ấm. Quá trình phân hủy này có thể giải phóng các hóa chất độc hại mà cá có thể nuốt vào và cuối cùng sẽ có mặt ở chuỗi thực phẩm của con người. Một nghiên cứu vào năm ngoái ước tính có khoảng 5 tỉ mảnh rác nhựa đang trôi nổi trên các đại dương.
Các nhà khoa học cũng phát hiện ra rằng vô số mảnh nhựa lắng xuống các đại dương, tạo một lớp thảm nhựa dưới lòng biển. Tuy nhiên, tác động môi trường và sức khỏe của chúng vẫn chưa được rõ.
Báo cáo kết luận ngành công nghiệp nhựa hoàn toàn không giải quyết các vấn đề này. Báo cáo kêu gọi thành lập một hệ thống mới để cắt giảm lượng bao bì nhựa bị vứt bỏ vào các môi trường tự nhiên, đặc biệt là các đại dương đồng thời tìm các phương cách thay thế dầu thô và khí tự nhiên như là nguyên liệu thô để sản xuất bao bì nhựa.
Báo cáo cho rằng để tạo ra sự thay đổi rộng lớn trong việc sử dụng bao bì nhựa đòi hỏi phải có sự hợp tác giữa các công ty sản xuất hàng hóa tiêu dùng, các nhà sản xuất bao bì nhựa, các doanh nghiệp liên quan đến thu gom rác thải, các chính quyền thành phố, các nhà hoạch định chính sách và nhiều tổ chức khác.
Quỹ Ellen MacArthur do nữ vận động viên đua thuyền buồm người Anh Ellen MacArthur thành lập với mục đích tuyên truyền xây dựng một tương lai tích cực dựa vào nền kinh tế không gây ô nhiễm và hạn chế rác thải. Năm 2005, cô phá kỷ lục người đi vòng quanh thế giới bằng thuyền buồm nhanh nhất.
