Đàm phán TPP kéo dài hơn dự kiến
Phúc Minh
 |
| Bộ trưởng thương mại 12 nước tham gia đàm phán TPP chụp ảnh chung tại hội nghị ngày 1-10. Ảnh: Reuters |
(TBKTSG Online) – Đại diện 12 nước tham gia Hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) quyết định kéo dài hội nghị tại Atlanta (Mỹ) đến ngày 3-10 giờ địa phương, muộn hơn 2 ngày so với dự kiến, với quyết tâm kết thúc tiến trình đàm phán suốt 5 năm qua trong tuần này.
Triển vọng hoàn tất TPP trong năm 2015 ngày một sáng sủa với những bất đồng trong vấn đề linh kiện ô tô, sữa và thời hạn bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ đối với thuốc sinh học (sinh dược) dần được thu hẹp.
Bộ trưởng Kinh tế Nhật Bản Akira Amari cho biết đàm phán vẫn gặp khó khăn nhưng ông bắt đầu thấy những tia hy vọng và các bên đang hướng tới thỏa thuận.
Bộ trưởng Ngoại thương Canada Ed Fast cho biết Canada, Mexico, Mỹ và Nhật Bản về cơ bản đã đạt được thỏa thuận về tỷ lệ linh kiện có xuất xứ từ những nước ngoài khối TPP để sản phẩm ô tô có thể được miễn thuế nhập khẩu. Tuy nhiên, ông Ed Fast từ chối đưa ra con số cụ thể. Trước đó, Mexico và Canada muốn ô tô được miễn thuế trong TPP phải có ít nhất 45% linh kiện xuất phát từ các nước trong khối, trong khi Nhật Bản muốn tỷ lệ này chỉ ở mức 32,5%. Một nguồn tin gần gũi với cuộc đàm phán cho biết Mỹ, Nhật Bản, Mexico và Canada gần như đã hoàn tất thỏa thuận về vấn đề này nhưng từ chối nói rõ chi tiết do đàm phán vẫn đang diễn ra.
Trở ngại trong vấn đề sữa cũng bắt đầu được khai thông khi chính phủ Canada xem xét bồi thường cho những nông dân bị thiệt hại trong trường hợp mở cửa thị trường nội địa cho sữa nhập khẩu từ các nước trong khối – động thái được mô tả là khá bất ngờ.
Về bất đồng liên quan đến thời gian bảo hộ độc quyền các sản phẩm sinh dược, sáu nước Peru, Chile, Malaysia, New Zealand, Úc và Brunei tiếp tục phản đối nỗ lực của Mỹ muốn áp đặt khung thời gian giữ bảo hộ độc quyền 8 năm. Các nước này cho rằng thời gian giữ độc quyền 5 năm là hợp lý đối với các sinh phẩm được bào chế từ tế bào sống, dùng để điều trị bệnh ung thư hay một số bệnh khác. Các nước lo ngại thời hạn bảo hộ độc quyền kéo dài sẽ đẩy giá thuốc tăng cao, hạn chế sự tiếp cận của người bệnh đối với sinh dược. Phát ngôn viên của Đại diện Thương mại Mỹ ngày 2-10 cho biết Mỹ chưa đưa ra đề xuất chính thức cho vấn đề này nhưng các bên liên quan đang “tiếp tục thảo luận để tiến tới thỏa thuận."
Cùng ngày, Nhà Trắng cho biết Tổng thống Mỹ Barack Obama đã có cuộc thảo luận qua điện thoại với Thủ tướng Úc Malcom Turnbull về tiến trình đàm phán TPP. Hai nhà lãnh đạo tái khẳng định cam kết sớm hoàn tất hiệp định. Mỹ hy vọng đàm phán TPP sẽ kết thúc trong tuần này để kịp trình Quốc hội Mỹ thông qua trước khi nước này bước vào mùa bầu cử năm 2016.
Cuộc họp báo về kết quả đàm phán tại Atlanta dự kiến sẽ được tổ chức vào ngày 3-10 giờ địa phương (sáng ngày 4-10 theo giờ Việt Nam).
Giới phân tích nhận định nếu Hội nghị bộ trưởng thương mại các nước tham gia đàm phán TPP tại Atlanta không đạt được thỏa thuận cuối cùng, tiến trình đàm phán TPP vẫn có thể được hoàn tất trong năm nay khi các nhà đàm phán gặp lại nhau bên lề Hội nghị cấp cao Diễn đàn hợp tác kinh tế châu Á-Thái Bình Dương (APEC) dự kiến diễn ra vào giữa tháng 11-2015 tại Philippines.
