(KTSG Online) – Chính phủ đặt mục tiêu có ít nhất 25 doanh nghiệp nhà nước (DNNN) có vốn chủ sở hữu hoặc vốn hóa trên thị trường chứng khoán đạt trên 1 tỉ đô-la Mỹ đến hết năm 2025, trong đó có ít nhất 10 doanh nghiệp đạt mức trên 5 tỉ đô-la.
Đây là một trong những mục tiêu được nêu tại Nghị quyết 68 của Chính phủ về nâng cao hiệu quả hoạt động, huy động nguồn lực của DNNN.
Theo đó, Chính phủ đặt mục tiêu 100% tập đoàn kinh tế, tổng công ty có dự án triển khai mới, trong đó có một số dự án đầu tư tiêu biểu, có tính chất dẫn dắt, lan tỏa, mang thương hiệu của DNNN đến hết năm 2025. Ngoài ra, 100% DNNN có định hướng và thực hiện chuyển dịch đầu tư, hướng đến các dự án đầu tư, sử dụng công nghệ xanh, sạch và giảm thải khí carbon.
Về đóng góp vào ngân sách, Chính phủ đặt mục tiêu dóng góp của các tập đoàn kinh tế, tổng công ty nhà nước vào ngân sách nhà nước bình quân giai đoạn 2021-2025 tăng khoảng 5% đến 10% so với giai đoạn 2016-2020.
Hiện các DNNN chiếm khoảng 0,08% số doanh nghiệp đang hoạt động nhưng chiếm 7% tổng tài sản, 10% vốn chủ sở hữu của toàn bộ doanh nghiệp trên thị trường tính tới cuối năm 2020, theo thống kê của Bộ Tài chính.
Các tập đoàn, tổng công ty nhà nước cũng chiếm gần 26% tổng vốn sản xuất kinh doanh, hơn 23% giá trị tài sản cố định, đầu tư tài chính dài hạn của các doanh nghiệp đang hoạt động.
Năm 2020, các doanh nghiệp do Nhà nước giữ 100% vốn nộp ngân sách gần 241.730 tỉ đồng. Trong đó tập đoàn kinh tế, tổng công ty nhà nước, công ty mẹ – con góp 202.569 tỉ đồng, chiếm 84%.
Về vốn hoá, Chính phủ dự kiến có ít nhất 25 DNNN có vốn chủ sở hữu hoặc vốn hóa trên thị trường chứng khoán đạt trên 1 tỉ đô la Mỹ, trong đó có ít nhất 10 doanh nghiệp đạt mức trên 5 tỉ đô-la.
Hiện trên sàn HOSE có 49 doanh nghiệp vốn hóa trên 1 tỉ đô-la tính tới hết tháng 3-2022, trong đó có một số doanh nghiệp có vốn nhà nước như Vietcombank với 388.540 tỉ đồng, BIDV với 220.046 tỉ đồng, VietinBank với 155.947 tỉ đồng, Vinamilk với 169.077 tỉ đồng, Bảo Việt với 45.653 tỉ đồng.
Bên cạnh các mục tiêu trên, Chính phủ cũng giao DNNN triển khai nghiên cứu đầu tư một số dự án quan trọng phục vụ phát triển kinh tế – xã hội theo hướng bền vững, phục vụ mục tiêu công nghiệp hóa, hiện đại hóa, gồm năng lượng, trong đó ưu tiên năng lượng tái tạo, năng lượng sạch; công nghiệp bán dẫn; đầu tư hạ tầng giao thông quan trọng quốc gia như đường cao tốc, đường sắt, cảng hàng không, cảng biển; đầu tư hạ tầng chuyển đổi số và hạ tầng ứng phó biến đổi khí hậu; cung ứng các nguyên vật liệu đầu vào quan trọng cho sản xuất như luyện thép, hóa dầu trên cơ sở thế mạnh, ngành nghề kinh doanh chính của doanh nghiệp.
Ngoài ra, xây dựng cơ chế khuyến khích phối hợp, hợp tác giữa DNNN với nhau và với các doanh nghiệp tư nhân để thực hiện các dự án quy mô lớn, nâng cao hiệu quả tổng thể chuỗi dự án nhằm phát triển chuỗi giá trị của ngành, lĩnh vực, mở rộng không gian kinh doanh trên nguyên tắc các bên cùng đạt hiệu quả.
Với SCIC, Chính phủ yêu cầu nâng cao vai trò là nhà đầu tư của Chính phủ để hút thêm nguồn lực tài chính của các doanh nghiệp, dự án lớn, quan trọng.
Để nâng cao năng lực, hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh của DNNN, Chính phủ sẽ giải quyết dứt điểm tình trạng đầu tư dàn trải thông qua thoái vốn khỏi các lĩnh vực ngoài ngành, chỉ tập trung vào lĩnh vực kinh doanh chính.
Ngoài ra, các doanh nghiệp nhà nước cần ngăn tình trạng móc ngoặc, lợi ích nhóm hay sân sau; cũng như tối ưu hóa các nguồn lực về vốn, đất đai và áp dụng mô hình kinh doanh mới… để nâng cao năng suất, năng lực cạnh tranh.
