David Bowie: Âm nhạc và trái phiếu
Phạm Vũ Lửa Hạ
(TBKTSG Online) – Danh ca David Bowie vừa qua đời là người giỏi sáng tạo không chỉ trong âm nhạc mà cả trong kinh doanh. Một ví dụ điển hình là huy động vốn bằng cách phát hành trái phiếu Bowie (Bowie bond).
 |
| David Bowie trình diễn live lần cuối cùng vào năm 2006 (Reuters). |
Năm 1997, ông thu được 55 triệu đô la Mỹ khi bán trái phiếu Bowie, một loại hình chứng khoán được bảo đảm bằng tài sản. Tài sản ở đây là thu nhập hiện tại và tương lai từ tiền bản quyền của 25 album mà ông đã ghi âm trước năm 1990. Trái phiếu này có kỳ hạn 10 năm, trả lãi 7,9%/năm, cao hơn mức 6,4% của công trái Mỹ dài hạn thời đó. Toàn bộ số trái phiếu Bowie được hãng bảo hiểm Prudential mua hết.
Thay vì ngồi chờ đều đặn lãnh tiền bản quyền từ các album cũ, trong đó có những đĩa lừng lẫy như The Rise and Fall of Ziggy Stardust and the Spiders from Mars và Let’s Dance, hình thức chứng khoán hóa này giúp David Bowie mượn trước được số tiền lớn.
Bowie làm được vì ông giữ bản quyền tất cả các bản nhạc của mình, trong khi nhiều danh ca khác cùng thời thì không. Đợt bán trái phiếu đó diễn ra cùng lúc ông ký hợp đồng cho phép hãng đĩa nhạc EMI phát hành lại 25 album ông đã sáng tác từ năm 1969 tới 1990, qua đó Bowie được bảo đảm hưởng 25% tiền bản quyền từ doanh số bán sỉ ở Mỹ.
Trái phiếu Bowie ra đời nhờ bàn tay của David Pullman, chuyên gia tài chính ngân hàng người Mỹ chuyên về chứng khoán hóa các danh mục nhạc cũ của các siêu sao làng nhạc. Sau thương vụ đầu tiên với Bowie, Pullman tiếp tục tung ra các công cụ tài chính với nhãn hiệu cầu chứng “trái phiếu Pullman” với các ca sĩ khác như Rod Stewart, James Brown, Marvin Gaye và Isley Brothers.
Nhưng sự xuất hiện của mạng chia sẻ nhạc Napster đã gây xáo trộn lớn về việc bảo vệ bản quyền, khiến giới nghệ sĩ và ngành sản xuất âm nhạc lo ngại về tương lai tài chính của mình, và khiến trái phiếu Bowie bị hạ bậc tín dụng.
Năm 2004, do doanh số đĩa CD bị sụt giảm thê thảm vì nạn ăn cắp bản quyền và sự nở rộ của các dịch vụ âm nhạc trực tuyến, Moody’s hạ bậc xếp hạng tín dụng của trái phiếu Bowie xuống còn BBB+ (cao hơn một bậc so với loại junk, bậc tín dụng của hãng đĩa nhạc EMI).
