Để thu thuế công bằng hơn (*)
Phương Giang
LTS: Bạn đọc Phương Giang, sau khi đọc bài “Góp ý cho dự thảo Luật Thuế nhà, đất“, đã có ý kiến đóng góp thêm cho việc thực hiện chính sách thuế mới. Tòa soạn xin trích đăng bên dưới:
Tôi hiện đang công tác trong ngành Thuế. Những chính sách về thu thuế hiện nay, tôi thấy đã có nhiều qui định mới rất đáng hoan nghênh như: thuế thu nhập đặc biệt, thuế đối với người có thu nhập cao, bổ sung thêm các loại thuế đất,…
Có những qui định không chỉ đơn thuần là tăng ngân sách mà còn có những tác động tích cực khác (như áp dụng mức thu thuế đất với những mảnh đất thứ 2 trở đi cùng một chủ sở hữu, có tác dụng hạn chế đầu cơ đất đai). Vấn đề đất đai, nhà ở và thu nhập từ những vật gắn liền với bất động sản cũng là vấn đề mà tôi muốn đề cập, đưa ra một số ý kiến đóng góp.
Thứ nhất, việc áp dụng các mức thuế khác nhau với những mảnh đất không liền thổ, mảnh đất thứ 2 trở đi dưới tên cùng một chủ sở hữu. Cần lập một khung biểu thuế cụ thể, hoặc mang tính định lượng hướng dẫn cho các khu vực hành chính khác nhau áp dụng và thực hiện. Và để dễ quản lí, trước mắt có thể việc tính đất hay nhà ở thứ 2 trở đi của một chủ sở hữu chỉ tính trên cùng một tỉnh (hay thành phố trực thuộc TW) riêng, không mang tính liên tỉnh.
Thứ hai, việc áp dụng thuế trong việc chuyển nhượng bất động sản.
Thứ ba, việc áp dụng thuế với cả những hộ cho thuê nhà/phòng trọ. Để bảo đảm sự công bằng cho những cá nhân, tổ chức kinh doanh nhà nghỉ, khách sạn. Lâu nay dường như ngành thuế đã bỏ qua, hoặc có phần buông lỏng với đối tượng cho thuê nhà/phòng trọ. Đây là một đội tượng trong xã hội (nhất là ở các thành phố lớn, như TP Hà Nội, Hồ Chí Minh,…) có nguồn thu khá cao.
Bản thân gia đình tôi có một khu phòng cho thuê và một nhà mặt phố cho thuê, với số thu nhập vượt khá xa so với mức Nhà nước qui định về thuế đối với người thu nhập cao (tính đơn giản phòng trọ cho thuê giá từ 1 triệu đến 1,8 triệu/phòng trọ, cùng các khoản điện nước với giá kinh doanh, nhân với số lượng phòng. Nhà tôi cho thuê trên phố Ng Thị Định giá 25 triệu đồng/ tháng).
Thực ra, cũng có những bản kê khai việc nộp thuế cho thuê phòng trọ, nhưng chỉ là hình thức và việc kê khai chỉ là qua quít, điền vài con số tự định cho xong. Việc đội giá nhà, sự o ép mà người thuê phải chịu cái giá phòng, giá nhà cũng như sinh hoạt phí khá cao gây ra sự bức xúc, tạo khó khăn cho những người nơi xa đến thành phố lớn, thiệt thòi nhất là các cháu, các em học sinh, sinh viên… Khiến Nhà nước không nắm bắt và quản lí được một lượng thuế hao hụt, một số vấn đề xã hội tiềm ẩn khác; ngoài ra tạo sự bất bình đẳng trong việc thu thuế giữa các cá nhân, các tổ chức trong xã hội, tạo sự chênh lệch trong trách nhiệm và nghĩa vụ của công dân.
Liên quan đến vấn đề trong kinh doanh, là việc xuất hóa đơn. Việc xuất hóa đơn hiện nay (trừ những đơn vị có đăng kí kinh doanh, có mã số thuế, chịu sự quản lí chặt chẽ của cơ quan thuế) thì khá lỏng lẻo, khai lận, khai khống. Theo tôi, cần có cả sự trao quyền cho cán bộ dân phố, cán bộ phường/xã trong việc hỗ trợ Nhà nước trong việc thu thuế thông qua kiểm tra, giám sát. Ví dụ: việc kê khai nộp thuế nhà/phòng trọ cho thuê thông qua hợp đồng thuê nhà, kiểm tra trực tiếp số lượng phòng/nhà trọ, số lượng người đăng kí tạm trú,… những vấn đề này cán bộ dân phố, phường/xã đảm trách.
Ngoài ra, cần có những qui định về việc khen thưởng, đãi ngộ… các cán bộ thuế, đơn vị thuế thu vượt chỉ tiêu, có những ý tưởng, sáng kiến, trong thu thuế, hoặc phát hiện những khe hở, bỏ sót…
(*) Tựa do tòa soạn đặt
