Để thủ tục hải quan điện tử phát huy thêm tiện ích
Thanh Hiệp (TPHCM)
(TBVTSG) – Từ đầu tháng 11 này, Cục Hải quan TP.HCM cho biết các doanh nghiệp tham gia hoạt động xuất nhập khẩu sẽ được làm thủ tục hải quan điện tử ở 11 chi cục trên địa bàn thành phố. Đây là một tín hiệu vui cho doanh nghiệp bởi theo thông tin trên các phương tiện truyền thông thì doanh nghiệp sẽ được hưởng rất nhiều tiện ích như được cơ quan hải quan hỗ trợ tập huấn, cung cấp các phần mềm khai báo hải quan điện tử miễn phí, được ưu tiên thực hiện trước so với việc khai báo hải quan thủ công và được lựa chọn hình thức nộp lệ phí thủ tục hải quan cho từng tờ khai hải quan hay theo từng tháng…
Giới doanh nghiệp và chuyên gia đánh giá việc Cục Hải quan TP.HCM thực hiện thủ tục thông quan điện tử là một nỗ lực nhằm phù hợp với xu thế hội nhập, góp phần nâng cao chất lượng phục vụ, bớt những thủ tục rườm rà cho doanh nghiệp và ở một khía cạnh nào đó cũng góp phần vào việc giảm bớt những việc tiêu cực. Tuy nhiên, theo một số báo đài, công nghệ mà Cục Hải quan TP.HCM chọn để triển khai thủ tục hải quan điện tử đến 11 chi cục và công nghệ đang thực hiện thủ tục hải quan điện tử tại Chi cục Hải quan cửa khẩu Tân Cảng là khác nhau và điều này có thể gây ra những khó khăn trong việc kết nối thông tin.
Từ đầu năm đến nay, Chi cục Hải quan cửa khẩu Tân Cảng thực hiện thủ tục hải quan cả điện tử lẫn qua giấy và hiện có gần 450 doanh nghiệp thông quan điện tử tại cửa khẩu này. Từ đầu năm đến nay, chi cục này đã thông quan điện tử cho hơn 32.000 tờ khai với kim ngạch đạt hơn 3,7 tỉ đô-la Mỹ, nộp ngân sách gần 6.000 tỉ đồng, chiếm 65% so với hình thức thông quan thủ công. Quy trình áp dụng tại chi cục này dựa trên công nghệ Web Oracle và mọi lệnh, tờ khai… được thực hiện trên nền web. Tất cả dữ liệu khai báo của doanh nghiệp cũng như hệ thống vận hành thủ tục hải quan điện tử đều do Cục Hải quan TP.HCM quản lý. Với công nghệ này, Cục Hải quan TP.HCM giữ vai trò quan trọng trong việc kiểm tra, giám sát thông tin dữ liệu cả hệ thống mạng…, tuy nhiên khi có trục trặc nó cũng gây ảnh hưởng đến cả hệ thống.
Còn quy trình chuẩn bị ứng dụng tại 11 chi cục vào đầu tháng này sẽ ứng dụng công nghệ Winform SQL 2007, được cài đặt ở từng chi cục và mỗi chi cục quản lý toàn bộ thông tin xuất nhập khẩu của doanh nghiệp. Nghĩa là mỗi chi cục có một máy chủ quản lý, xử lý riêng. Công nghệ này có ưu điểm là khi một chi cục có sự cố hệ thống thì chỉ doanh nghiệp thực hiện thông quan tại chi cục đó bị ảnh hưởng… chứ không ảnh hưởng dây chuyền, nhưng mặt hạn chế là thông tin, dữ liệu tập trung tại từng chi cục chứ không phải cả hệ thống. Như vậy, vấn đề đặt ra là công nghệ nào (Web Oracle hay Winform SQL 2007) sẽ là công nghệ được lựa chọn làm chuẩn sau này để tạo ra tính liên thông và thống nhất cho toàn hệ thống.
Bên cạnh đó, theo ghi nhận của các doanh nghiệp, trong khi việc triển khai thủ tục hải quan điện tử đã mang lại nhiều lợi ích thiết thực thì nhiều thủ tục hành chính liên quan, nhất là thủ tục thuế, kiểm toán… vẫn chưa được tinh giản tương ứng. Hệ quả là nhiều chứng từ được miễn tại cơ quan hải quan, nhưng doanh nghiệp vẫn phải xin bản gốc để trình các cơ quan thuế, đơn vị kiểm toán. Như vậy, về bản chất doanh nghiệp vẫn không được hưởng lợi nhiều từ việc áp dụng hải quan điện tử.
Thứ trưởng Bộ Tài chính Đỗ Hoàng Anh Tuấn trong một cuộc hội thảo gần đây cũng nhìn nhận rằng sự thiếu đồng bộ của các chính sách phục vụ cho việc triển khai hải quan điện tử đã khiến doanh nghiệp gặp không ít khó khăn trong quá trình xuất nhập khẩu hàng hóa. Do đó, việc Bộ Tài chính cam kết sẽ rà soát những thủ tục hành chính không đồng bộ giữa hải quan điện tử với các loại thủ tục khác thuộc thẩm quyền của bộ, đồng thời sẽ kiến nghị các cơ quan liên quan xử lý sớm những trường hợp nằm ngoài thẩm quyền được kỳ vọng sẽ giúp tháo gỡ khó khăn, giúp doanh nghiệp tận dụng tốt nhất các tiện ích của hải quan điện tử.
