(KTSG) – Nền kinh tế châu Âu vốn đang chật vật ứng phó với khủng hoảng năng lượng và tỷ lệ lạm phát cao kỷ lục, giờ đây lại phải đối mặt với một thách thức khác: sự lao dốc của đồng euro.
- Đồng euro lao dốc tác động tới doanh nghiệp Việt Nam như thế nào?
- Đồng euro về ngang giá với đô la Mỹ, giá vàng tiếp tục rớt mạnh
“Lao dốc” gần 13% so với đô la Mỹ
Hồi tháng 7, lần đầu tiên đồng euro có thời điểm đã giảm xuống mức thấp hơn so với đồng đô la Mỹ. Đây được coi là một ngưỡng tâm lý quan trọng với các nhà đầu tư, bởi theo Carsten Brzeski, chuyên gia kinh tế trưởng tại ING, “thị trường tài chính luôn có xu hướng tìm kiếm những con số mang ý nghĩa biểu tượng”.
Vào thời điểm đó, sự giảm giá chỉ mang tính hiện tượng, bởi euro đã nhanh chóng tăng trở lại, tránh được việc đóng cửa phiên giao dịch hàng ngày ở mức giá thấp hơn so với đô la Mỹ.
Tuy nhiên, giờ đây, tình hình đã trở nên tệ hơn khi tính đến cuối tuần trước euro đã có bốn phiên liên tiếp ở dưới giá với đô la Mỹ. Nếu tính từ đầu năm tới nay, euro đã lao dốc gần 13% so với đô la Mỹ.
Theo DW, triển vọng kinh tế của Khu vực đồng tiền chung châu Âu (Eurozone) đang xấu đi đáng kể khi giá khí đốt tăng vọt và những lo ngại về việc Nga cắt nguồn cung năng lượng đang kéo đồng tiền chung của khối đi xuống. Sự phụ thuộc quá lớn của các nền kinh tế hàng đầu khu vực như Đức và Ý vào khí đốt Nga đã khiến các nhà đầu tư không khỏi lo lắng.
“Chúng tôi vốn rất lạc quan về triển vọng của euro hồi đầu năm, tuy nhiên cuộc chiến ở Ukraine đã thay đổi mọi thứ. Eurozone là khu vực nhập khẩu năng lượng và phụ thuộc rất nhiều vào Nga”, bà Alejandra Grindal, chuyên gia kinh tế trưởng tại công ty nghiên cứu đầu tư Ned Davis Research, cho biết.
Bên cạnh đó, sự khác biệt về mức lãi suất giữa Mỹ và Eurozone cũng góp phần dẫn tới sự chênh lệch ngày càng lớn giữa hai đồng tiền chủ chốt này. Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) đang là ngân hàng trung ương lớn nâng lãi suất “tích cực” nhất nhằm kiềm chế lạm phát, khi đã tăng tổng cộng 2,25 điểm phần trăm kể từ tháng 3 đến nay. Trong khi đó, Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) hiện mới chỉ tăng lãi suất thêm 0,5 điểm phần trăm.
Đối với các nhà đầu tư, rõ ràng, khu vực đồng đô la giờ đây đang mang lại nhiều lợi ích hơn và các dòng tài chính hướng đến đây là chuyện hoàn toàn hợp lý. Carsten Brzeski, chuyên gia kinh tế trưởng tại ING, nhận định: “Dòng tiền sẽ đổ về nơi có mức lợi suất cao hơn”.
Đô la Mỹ cũng đang hưởng lợi từ sức hấp dẫn với tư cách là một tài sản trú ẩn an toàn trong bối cảnh các nền kinh tế toàn cầu khá ảm đạm và không chắc chắn.
Biểu tượng cho sự suy yếu của nền kinh tế
Ở chiều ngược lại, trong mắt của các nhà đầu tư, sự mất giá của euro lại được coi là biểu tượng cho tình trạng suy yếu của một nền kinh tế, vốn đang phải chật vật ứng phó với cuộc khủng hoảng năng lượng và tỷ lệ lạm phát cao kỷ lục.
Các chuyên gia kinh tế đã dự báo về nguy cơ Eurozone phải đối mặt với một cuộc suy thoái nhanh hơn và mạnh hơn so với Mỹ.
Theo DW, euro trượt giá sẽ tạo thêm gánh nặng cho các hộ gia đình và doanh nghiệp châu Âu. Một đồng tiền yếu hơn sẽ khiến cho hàng nhập khẩu, chủ yếu được mua bằng đô la Mỹ, trở nên đắt đỏ hơn. Nếu những mặt hàng đó là nguyên liệu thô hoặc hàng hóa trung gian, chi phí cao hơn có thể làm tăng giá hàng hóa nội địa.
Với các doanh nghiệp xuất khẩu, trong những giai đoạn bình thường, đồng tiền yếu sẽ được coi là một lợi thế lớn, bởi điều này khiến cho giá hàng hóa trở nên rẻ hơn, có tính cạnh tranh cao hơn. Tuy nhiên, đây lại không phải là thời điểm bình thường như vậy, khi chuỗi cung ứng toàn cầu liên tục bị gián đoạn do các yếu tố bất ổn. Hầu hết dầu và khí đốt đều được giao dịch bằng đô la, do đó, sự suy yếu của euro khiến cho việc nhập khẩu năng lượng vào EU càng trở nên đắt đỏ hơn, làm gia tăng chi phí sản xuất của các doanh nghiệp.
Đồng euro sẽ tiếp tục bị mắc kẹt
Trong quá trình loại bỏ dầu và khí đốt của Nga, Liên minh châu Âu (EU) hiện vẫn đang phải chật vật tìm kiếm các giải pháp thay thế. Và trong bối cảnh cuộc khủng hoảng năng lượng tại châu Âu ngày càng trầm trọng hơn, tỷ lệ đặt cược rằng euro sẽ tiếp tục ở dưới mức ngang giá với đô la Mỹ đang tăng lên.
Theo các chiến lược gia tại Nomura International, euro có thể giảm xuống mức thấp nhất là 0,95 đô la đổi 1 euro, trong khi Ngân hàng đầu tư Morgan Stanley của Mỹ dự báo rằng, euro có thể giảm xuống mức 0,97 đô la trong quí 3-2022.
Bài toán khó dành cho ECB
Việc euro suy yếu và giá cả tăng là những nguyên nhân chính thúc đẩy ECB tiến hành tăng lãi suất thêm 0,5 điểm phần trăm trong tháng 7 – gấp đôi so với mức dự kiến được thông báo trong tháng 6. Dẫu vậy, những thách thức hiện vẫn ngày càng gia tăng đối với ECB vốn bị cho là đã thực hiện việc tăng lãi suất muộn hơn nhiều so với các ngân hàng trung ương lớn khác.
Tình hình càng trở nên tệ hơn bởi euro không chỉ suy yếu so với đô la Mỹ mà còn với cả các đồng tiền chủ chốt khác như franc Thụy Sỹ hay yen Nhật. Viraj Patel, chiến lược gia ngoại hối tại Vanda Research, nhận định: “Điều này hiện đang bắt đầu trở thành một điểm yếu trên diện rộng và là thách thức lớn đối với ECB”.
Thị trường tiền tệ hiện vẫn đang nghiêng về khả năng ECB sẽ tiến hành một đợt tăng lãi suất 0,5 điểm phần trăm trong tháng 9 với tỷ lệ đặt cược là 50%. Trong khi đó, tỷ lệ đặt cược cho một đợt tăng trên 0,75 điểm phần trăm hiện cũng đã lên tới 20%. Ngoài ra các nhà giao dịch cũng đặt cược vào khả năng ECB sẽ tăng lãi suất thêm tổng cộng 1,3 điểm phần trăm trong giai đoạn từ nay đến cuối năm, và hướng tới mức lãi suất tiền gửi 2% vào tháng 9-2023.
Chuyên gia kinh tế trưởng Joerg Kraemer tại Commerzbank AG nhận định, một động thái nâng lãi suất mạnh tay hơn so với dự kiến ban đầu có thể sẽ tạo ra tác động đáng kể trong bối cảnh euro suy yếu. Tuy nhiên, ông không tin rằng ECB sẽ hành động quyết liệt như vậy.
Trên thực tế, ông Fabio Panetta, thành viên ban điều hành ECB, mới đây cũng đã lên tiếng kêu gọi cần thận trọng trong việc nâng lãi suất bởi nguy cơ xảy ra suy thoái tại Eurozone đang ngày càng trở nên rõ ràng hơn. Các cuộc khảo sát kinh doanh do S&P Global công bố hôm thứ Ba tuần trước cho thấy, hoạt động sản xuất của Eurozone đã thu hẹp tháng thứ hai liên tiếp, trong khi, lĩnh vực dịch vụ ghi nhận kết quả thấp hơn dự kiến.
Trong khi đó, Bloomberg dẫn quan điểm của một số chuyên gia khác cho rằng, những động thái tăng lãi suất mạnh tay sẽ không có nhiều tác dụng trong việc ngăn chặn đà giảm giá của euro.
Sam Zief, người đứng đầu mảng chiến lược ngoại hối toàn cầu tại JPMorgan, cho biết: “Động lực tăng trưởng toàn cầu chứ không phải lãi suất mới là yếu tố quan trọng đối với thị trường ngoại hối vào thời điểm hiện tại. Việc tăng lãi suất do vậy sẽ không thể hỗ trợ cho sức mạnh của euro, bởi trong khi có thể kiềm chế lạm phát, việc này cũng sẽ ảnh hưởng đến triển vọng tăng trưởng”.
Theo Dirk Schumacher, chuyên gia kinh tế tại Natixis, bối cảnh u ám của kinh tế châu Âu đồng nghĩa với việc ngay cả một đợt tăng lãi suất 0,75 điểm phần trăm cũng khó có thể thúc đẩy euro một cách đáng kể.
“Việc tăng 0,75 điểm phần trăm thay vì 0,5 điểm sẽ không có nhiều ý nghĩa. Bạn cần có một triển vọng kinh tế tích cực để tác động đáng kể đến tỷ giá hối đoái, thay vì các động thái tăng lãi suất”.
Chia sẻ quan điểm trên, ông Marco Valli, Trưởng nhóm kinh tế châu Âu tại UniCredit, cho biết những khó khăn kinh tế hiện nay sẽ khiến các nhà hoạch định chính sách thực hiện một đợt tăng lãi suất 0,5 điểm phần trăm trong tháng 9, và chỉ nên dừng lại ở mức độ đó.
Nguồn: DW, Le Monde, Bloomberg, CNBC
