Thứ Năm, 28/03/2024
32 C
Ho Chi Minh City

Giấy phép xuất khẩu gạo đang “trói chân” doanh nghiệp

Kinh tế Sài Gòn Online

Kinh tế Sài Gòn Online

Giấy phép xuất khẩu gạo đang “trói chân” doanh nghiệp

Thùy Dung

Giấy phép xuất khẩu gạo đang “trói chân” doanh nghiệp
Nhìn về trung và dài hạn, xuất khẩu gạo vẫn có nhiều tín hiệu lạc quan – Ảnh: TL

(TBKTSG Online) – Tình hình xuất khẩu gạo đang diễn biến theo chiều hướng xấu từ đầu năm tới nay. Theo các chuyên gia, dự kiến xuất khẩu gạo sẽ còn khó khăn trong khoảng một vài năm nữa nhưng nhiều chính sách trong nước đang “trói chân” doanh nghiệp, đặc biệt là việc quy định doanh nghiệp xuất khẩu gạo phải có giấy phép con.

Đây là thông tin được đưa ra tại Hội thảo “Góp ý Đề án tái cơ cấu ngành lúa gạo và Dự thảo Thông tư quản lý cây ngắn ngày” được tổ chức vào ngày 25-8 tại Hà Nội.

Tại hội thảo, ông Trần Xuân Định, Phó cục trưởng Cục Trồng trọt, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn (NNPTNT) cho biết, mỗi năm Việt Nam xuất khẩu khoảng 6-7 triệu tấn gạo nhưng lợi nhuận còn thấp.

Từ đầu năm đến nay, hạt gạo xuất khẩu gặp không ít khó khăn và dự kiến tình trạng này không có nhiều biến chuyển trong vài năm tới. “Về mặt thị trường, gạo của chúng ta bị phụ thuộc quá lớn vào thị trường dễ “nóng-lạnh” như Trung Quốc. Trong khi đó, ngoài đối thủ lớn là Thái Lan, xuất khẩu gạo Việt Nam cũng đang phải cạnh tranh mạnh với rất nhiều nhà sản xuất lớn khác như Ấn Độ, Pakistan, Hoa Kỳ, Myanmar” – ông Định nói.

Ông Trần Mạnh Báo, Tổng giám đốc Tổng công ty Giống cây trồng Thái Bình, Chủ tịch Hiệp hội giống cây trồng Việt Nam cho hay trong khi xuất khẩu gạo đang rất khó khăn thì việc doanh nghiệp xuất khẩu gạo phải có giấy phép là điều vô lý. Hãy mở tung cửa thị trường cho doanh nghiệp tự làm để ai xuất khẩu được thì thực hiện.

Ông Báo kể lại, trước đây có quy định doanh nghiệp nhập giống lúa về cũng phải có giấy phép, sau đó quy định này đã được bỏ. “Đến nay, như mọi người thấy, giấy phép nhập giống đã bỏ 10 năm rồi mà có vấn đề gì đâu. Vậy thì giờ tại sao doanh nghiệp muốn xuất khẩu gạo lại phải có giấy phép. Tôi thấy cần phải bỏ ngay điều kiện này đi” – ông Báo nói.

Đồng tình với quan điểm này, ông Trần Văn Khởi, Phó giám đốc Trung tâm Khuyến nông quốc gia cho hay, trong khi tiêu chuẩn để doanh nghiệp Việt Nam xuất khẩu gạo khá khắt khe như phải có nhà máy chế biến, năng lực kho chứa lớn….thì tại Thái Lan, quốc gia đứng đầu về xuất khẩu gạo lại có các quy định khá đơn giản. Thậm chí, với những doanh nghiệp xuất khẩu loại gạo đóng bao dưới 12kg quy định khá thoải mái, muốn xuất khẩu bao nhiêu cũng được. “Tôi cho rằng, trong cơ chế xuất khẩu gạo phải nới rộng tiêu chuẩn để đông đảo doanh nghiệp dễ dàng tham gia” – ông Khởi nói.

Bên cạnh những khó khăn trước mắt, các đại biểu tham gia hội thảo đều cho rằng, khó khăn về xuất khẩu gạo chỉ mang tính ngắn hạn, còn về trung và dài hạn thì cơ hội xuất khẩu còn khá rộng mở. Ông Trần Công Thắng, Phó Viện trưởng Viện Chính sách và Chiến lược phát triển nông nghiệp nông thôn (Ipsard) cho biết, lượng tiêu thụ gạo toàn cầu dự báo đạt 500 triệu tấn vào 10 năm tới, tăng 10% so với hiện nay và đạt khoảng 535 triệu tấn vào năm 2030. Các loại gạo chất lượng cao sẽ được ưa chuộng hơn.

Nhu cầu nhập khẩu gạo tiếp tục tăng lên, với mức tăng bình quân 1,5%/năm. Việt Nam đã và đang tham gia nhiều hiệp định thương mại tự do nên cơ hội rộng mở cho thị trường lúa gạo là rất lớn. Đồng thời cơ sở hạ tầng ngày càng hoàn thiện; sự phát triển của khoa học công nghệ về giống, kỹ thuật canh tác, bảo quản, chế biến cũng là cơ hội tốt để đẩy mạnh phát triển ngành sản xuất lúa gạo…

Về xuất khẩu, Ipsard nhận định, 10 năm tới Thái Lan và Việt Nam sẽ chiếm hơn 47% xuất khẩu gạo thế giới và đóng góp 87% tăng trưởng xuất khẩu toàn cầu. Ngoài Thái Lan, các đối thủ cạnh tranh của Việt Nam sẽ gồm Ấn Độ, Pakistan, Mỹ. Myanmar cũng có triển vọng trở thành một nước xuất khẩu gạo lớn tại châu Á nhưng khả năng cạnh tranh với Việt Nam chưa rõ ràng.

Theo các đại biểu, để hưởng lợi được từ sự phát triển ngành lúa gạo trong dài hạn, cần có các giải pháp trong tổ chức sản xuất, thu hút doanh nghiệp vào xây dựng vùng chuyên canh; hình thành liên kết lâu dài giữa các hợp tác xã với doanh nghiệp nòng cốt và tạo điều kiện cho các doanh nghiệp này tham gia xuất khẩu.

Bên cạnh đó, cần đổi mới Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA), chuyển từ hình thức tổ chức chỉ tập trung vào doanh nghiệp lớn, nhất là doanh nghiệp Nhà nước sang thu hút các đại diện của địa phương sản xuất lúa, đại diện nông dân và hợp tác xã trực tiếp trồng lúa, đại diện thương lái, đại diện doanh nghiệp tư nhân, doanh nghiệp vừa và nhỏ tham gia vào hoạt động kinh doanh lúa gạo, đại diện của các cơ quan quản lý Nhà nước để đảm bảo công bằng trong hoạt động.

Đọc thêm:

Xuất khẩu gạo: giảm cả về giá lẫn khối lượng

BÌNH LUẬN

Vui lòng nhập bình luận của bạn
Vui lòng nhập tên của bạn ở đây

Tin liên quan

Có thể bạn quan tâm

Tin mới