Hai tháng đầu năm, thị trường trái phiếu Chính phủ tăng kỷ lục
Lan Nhi
(TBKTSG Online) – Theo Sở Giao dịch chứng khoán Hà Nội (HNX), trong 2 tháng đầu năm 2018, giá trị giao dịch bình quân phiên đạt 10.500 tỉ đồng, tăng gấp 351 lần trong vòng 13 năm qua.
 |
| Các nhà đầu tư trên thị trường TPCP nay 60% là các ngân hàng thương mại và 40% là các công ty bảo hiểm, thay vì 100% là các ngân hàng như trước. Ảnh:TL |
Tin từ HNX chiều ngày 5-3 cho biết, tổng giá trị vốn hóa thị trường trái phiếu Chính phủ (TPCP) tính đến ngày 28-2 đạt 1.009.038 tỉ đồng, tương đương 20% GDP năm 2017, gấp 6,3 lần so với cuối năm 2009. Giá trị giao dịch bình quân phiên 2 tháng đầu năm 2018 đã đạt 10.500 tỉ đồng, tăng gấp 351 lần trong vòng 13 năm, kể từ khi HNX ra đời.
Điều đáng nói là giao dịch repo (mua đi, bán lại trái phiếu, cổ phiếu) chiếm 53% tổng giá trị giao dịch toàn thị trường. Điều đó có nghĩa là thị trường trái phiếu cũng có tính thanh khoản, chứ không “đóng băng” để nằm chờ lãi suất cao, nhất là đường cong lãi suất TPCP ngày càng đi xuống mức thấp trong hai năm trở lại đây.
Cũng nhằm mục đích cơ cấu lại thị trường TPCP, tránh tình trạng phát hành trái phiếu ngắn hạn mà cho vay dài hạn có nhiều rủi ro, nên kỳ hạn phát hành trái phiếu ngày càng dài ra. Cụ thể, tỷ trọng giao dịch trái phiếu kỳ hạn dài (từ 15 năm trở lên) trong năm 2016 và 2017 khá cao, chiếm tới 20% và 45% tổng khối lượng trúng thầu toàn thị trường. Hai tháng đầu năm 2018, kỳ hạn huy động chiếm tỷ trọng cao nhất trong tháng là kỳ hạn 10 năm (chiếm 32,1%) và 15 năm (21,4%).
Lãi suất huy động vốn qua đấu thấu giảm dần theo thời gian và thường thấp hơn 0,8% đến 2,5%/năm so với lãi suất huy động của ngân hàng. Lãi suất trúng thầu bình quân tháng 2-2018 giảm trên tất cả các kỳ hạn so với cuối năm 2017.
Số liệu thống kê cũng cho thấy năm 2017 có hàng chục phiên giao dịch với giá trị giao dịch đạt trên 10.000 tỉ đồng/phiên. Cũng trong năm 2017 giá trị giao dịch repo đã vượt lên, chiến tới 49,24% trên tổng giá trị giao dịch toàn thị trường.
Sở dĩ phải đề cập đến những thay đổi rất lớn trên thị trường TPCP qua những con số thống kê từ HNX, bởi lẽ TPCP là một lăng kính phản ánh “sức khỏe” của nợ công. Khi kỳ hạn phát hành TPCP ngày càng dài ra và lãi suất ngày càng thấp đi cho thấy việc phát hành TPCP đã ngày càng trở nên an toàn, chuyển nợ ngắn hạn thành dài hạn có kết quả rõ rệt, thay cho tình hình đi “vay nóng” qua phát hành TPCP kỳ hạn ngắn như những năm trước.
Phó chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển trong cuộc trả lời phỏng vấn mới đây với báo giới về tình hình nợ công, ông nhận định, Chính phủ đã thực hiện rất tốt nghị quyết của Quốc hội về cơ cấu lại toàn bộ nợ công, nhất là TPCP. Từ chỗ tỉ lệ nợ ngắn hạn, lãi suất cao, không được ưu đãi dồn ép nay đã đảo ngược, chuyển thành phần lớn là nợ trung và dài hạn, giảm áp lực cho nền kinh tế.
Thậm chí, kế hoạch phát hành TPCP ra thị trường vốn quốc tế đã không phải dùng đến mà giải quyết được thông qua cơ cấu các khoản nợ vay và phát hành trong nước.
