Hội tụ, tùy biến và cuộc đua của các trình duyệt
Ngô Minh Trí
Khi internet có một vai trò sống còn trong kỷ nguyên công nghệ thông tin thì trình duyệt cũng trở thành ứng dụng phổ biến hàng đầu, vì trình duyệt là phương tiện cốt yếu để truy cập internet. Vì thế, ngày nay, trình duyệt được xem như một ứng dụng kiểu mẫu đại diện cho các ứng dụng trên các thiết bị công nghệ cao.
 |
| Thị phần các trình duyệt trong tháng 05-2011 – Nguồn: FavBrowser.com |
Bên cạnh đó, sự hội tụ công nghệ cũng đang thể hiện rõ nét hơn trên các thiết bị công nghệ. Khoảng cách về tính năng, ứng dụng giữa các thiết bị như điện thoại di động, máy tính bảng, máy tính cá nhân ngày càng được thu hẹp hơn. Trong đó, internet là điểm đến quan trọng của sự hội tụ bởi những giá trị ưu việt của nó, các thiết bị đều hướng đến khả năng khai thác kho tàng vô tận của internet. Không chỉ có điện thoại di động, máy tính bảng, máy tính cá nhân mà cả tivi, máy ảnh, máy chơi nhạc, máy chơi game, thiết bị giải trí đa phương tiện… đều xem khả năng truy cập internet trở thành một tính năng quan trọng, để người sử dụng có thể khai thác, trải nghiệm và chia sẻ một cách dễ dàng thông qua internet.
Như vậy, là một đại diện kiểu mẫu cho các ứng dụng trên các thiết bị công nghệ và các thiết bị công nghệ đang ngày càng có sự hội tụ cao độ, đặc biệt đối với khả năng kết nối internet, nên trình duyệt được đòi hỏi phải có sự hội tụ, cho phép sử dụng dễ dàng trên nhiều thiết bị công nghệ khác nhau. Đây là xu hướng đang dần thể hiện khi các trình duyệt bắt đầu cho phép sử dụng trên nhiều thiết bị khác nhau, nhưng sự hội tụ vẫn chỉ mới phổ biến đối với điện thoại di động, máy tính cá nhân, máy tính bảng chứ chưa nhân rộng ra các thiết bị có khả năng kết nối internet khác.
Tuy nhiên, sự hội tụ là chưa đủ để thể hiện xu hướng của các ứng dụng hay trình duyệt trong tương lai. Chính vì sự đa dạng của các thiết bị công nghệ đòi hỏi trình duyệt một khả năng tùy biến cao để người dùng dễ dàng khai thác. Tùy biến là sự thông minh để thay đổi linh hoạt nhanh chóng theo các đặc trưng của thiết bị như kích thước màn hình, khả năng cảm biến, hệ điều hành…
Nói một cách khác, nếu xu hướng hội tụ giúp đa dạng hóa hỗ trợ cho nhiều thiết bị thì xu hướng tùy biến chính là khả năng biến hóa nhanh chóng để tương thích và tạo ra sự hỗ trợ tối đa cho người sử dụng khi thực thi trên các thiết bị khác nhau. Tất nhiên, tốc độ truy cập vẫn là tiêu chuẩn bắt buộc của các trình duyệt.
Thế nhưng, khi nhìn lại các trình duyệt đang cạnh tranh gay gắt nhau hiện nay trên thị trường, chưa có trình duyệt nào thể hiện một ưu thế vượt trội theo xu hướng hội tụ và tùy biến.
Theo số liệu của Favbrowser (*), thị phần của Internet Explorer vào tháng 05-2011 còn 54,27%, tức thấp hơn nhiều so với con số 95% của năm 2002. Thị phần đang giảm nhưng Internet Explorer vẫn đang dẫn đầu bảng xếp hạng. Tuy nhiên, vị trí dẫn đầu xuất phát từ việc Internet Explorer vốn gắn liền với Window, hệ điều hành phổ biến nhất thế giới, tạo ra thói quen cho người sử dụng, chứ không phải nhờ vào ưu thế vượt trội nào khác.
Nhưng cũng chính vì sự gắn liền đến mức gần như “độc quyền” trong suốt một thời gian dài của Internet Explorer trên Window đã tạo ra cơ hội cho Firefox. Trình duyệt mở Firefox của Molliza đã trở thành một làn gió mới với những cải thiện đáng kể về tốc độ so với Internet Explorer đã nhanh chóng chinh phục nhiều khách hàng ngay từ khi ra mắt vào năm 2004. Tuy nhiên, Firefox dù xếp thứ hai về thị phần các trình duyệt nhưng Firefox chưa phổ biến trên các thiết bị khác với máy tính cá nhân, Firefox cũng chưa thể hiện được xu hướng hội tụ và tùy biến.
Xếp thứ ba với 12,52% thị phần sau chưa đầy ba năm xuất hiện, Chrome có thị phần tăng trưởng nhanh chóng. Sự thành công mà Chrome có được là nhờ vào sự “kề vai sát cánh” của thương hiệu Google, bên cạnh tốc độ thực thi khá tốt so với các đối thủ khác. “Tiếng thơm” của Google đã giúp Chrome nhanh chóng tiếp cận được với người sử dụng. Một ưu điểm không thể không kể đến của Chrome là giao diện đơn giản, thân thiện.
Kế sau Chrome là Safari, trình duyệt “chuyên dụng” cho các thiết bị của Apple như iMac, Macbook, iPhone, iPod Touch, iPhone, iPad… Safari đã thể hiện khả năng hội tụ và tùy biến trên danh mục đa dạng các sản phẩm của Apple. Người dùng có thể dễ dàng trải nghiệm Safari trên các thiết bị trên. Tuy nhiên, chính đặc trưng trong chiến lược kinh doanh của Apple, vốn tạo ra không ít thành công cho thương hiệu Apple, đã “giới hạn” sự hội tụ và tùy biến của Safari. Bởi mọi sự hội tụ và tùy biến của Safari bị đều dừng lại với các sản phẩm của Apple.
Đứng ở vị trí thứ năm về thị phần của trình duyệt là Opera. Được khởi động từ năm 1994 và chính thức có mặt vào năm 1996, Opera là một trong các trình duyệt sớm nhất. Nhìn thấy được thị trường, nhưng khi đó Opera đã chưa thể hiện được một khả năng vượt trội đủ để gây ấn tượng cho người sử dụng trước một Internet Explorer đang làm mưa làm gió trên thị trường. Từ đó đến nay, Opera không ngừng đa dạng, gia tăng tính hội tụ bằng cách phát triển thành nhiều phiên bản khác nhau để sử dụng trên các thiết bị khác nhau. Thế nhưng, Opera vẫn còn thị phần khá khiêm tốn với mức 2,03% trong tháng 05-2011 và thị phần của Opera đang có xu hướng giảm đi. Đó là bởi Opera chưa thể hiện một trải nghiệm nào xuất sắc vượt trội trên các thiết bị, Opera cũng đang thiếu một bệ phóng như Chrome có được từ Google, dù Opera có tốc độ thực thi tốt, giao diện thân thiện.
Khi chưa có trình duyệt nào thể hiện ưu thế vượt trội trong xu hướng hội tụ và tùy biến, thì xu hướng đó sẽ là cơ hội để các trình duyệt đang có thị phần ít hơn có thể vươn lên trong tương lai.
(*): Nguồn số liệu của FavBrowser: http://www.favbrowser.com/may-2011-firefox-chrome-safari-share-up-internet-explorer-opera-down/
