(KTSG) – Tuần qua, thêm một sự cố nghiêm trọng về an toàn bay xảy ra tại sân bay Cát Bi (Hải Phòng) được tiết lộ trên báo chí: nhân viên kiểm soát không lưu bỏ vị trí trực, làm việc riêng, không đeo headset nên phi công không liên lạc được. Sự cố mới nhất liên quan đến kiểm soát không lưu này khiến dư luận lo ngại vì đây không phải là lần đầu tiên an toàn bay… ngủ quên.
Vụ việc xảy ra nhiều ngày trước đó nhưng mãi đến tối 6-4, Tổng công ty Quản lý bay Việt Nam (VATM) mới phát đi thông cáo báo chí thừa nhận sự việc. Theo VATM, sáng sớm 18-3, phi công chuyến bay VJ671 từ Cát Bi chuẩn bị cất cánh đi Buôn Ma Thuột (Đắk Lắk) thì không liên lạc được với đài kiểm soát không lưu. Phi công đã gọi hơn 10 cuộc trên cả tần số liên lạc lẫn khẩn nguy nhưng không thấy nhân viên kiểm soát không lưu tại Cát Bi trả lời. Phi công sau đó phải liên lạc với trung tâm chỉ huy tại Hà Nội(1) để nhờ “tìm” người trực kiểm soát không lưu ở sân bay Cát Bi lúc đó.
Điều đáng nói, đây không phải là sự cố hiếm hoi liên quan đến kiểm soát không lưu tại các sân bay Việt Nam. Trước đó cũng đã xảy ra những vụ việc nghiêm trọng hơn như nhân viên kiểm soát không lưu ngủ quên, đánh nhau ngay trong đài điều khiển trong lúc đang trực và ra huấn lệnh sai cho phi công suýt dẫn đến tai nạn.
Cũng tại sân bay Cát Bi hồi năm 2017 đã xảy ra vụ máy bay mất liên lạc với đài kiểm soát không lưu trong hơn nửa giờ đồng hồ. Báo cáo của Cảng vụ Hàng không miền Bắc cho biết, thời điểm xảy ra vụ việc, kiểm soát viên không lưu trực hiệp đồng không có mặt còn kiểm soát viên không lưu trực chính đã ngủ trong 35 phút. Hậu quả là một hai chuyến bay mất liên lạc với không lưu, trong đó nguy hiểm nhất là chuyến bay số hiệu VJ 292 từ TPHCM không thể đáp xuống Cát Bi do không liên lạc được với đài kiểm soát không lưu trong 23 phút(2).
Xa hơn một chút, năm 2012, tại sân bay Tân Sơn Nhất, hai kiểm soát viên không lưu của Trung tâm Kiểm soát không lưu Đường dài – Tiếp cận HCM (AACC-HCM) đã đánh nhau ngay trong ca trực, bỏ mặc máy bay đi – đến không được hướng dẫn kịp thời, trong đó có một chuyên cơ.
Cũng liên quan đến AACC-HCM, năm 2011 đã xảy ra vụ máy bay có thể đâm vào nhau do nhân viên kiểm soát không lưu chỉ dẫn bay cùng độ cao cho hai máy bay ngược chiều. May mắn là phi công của cả hai máy bay đã kịp thời thực hiện theo chỉ dẫn của hệ thống cảnh báo tự động trên máy bay nên tai nạn đã không xảy ra.
Cũng trong năm 2011, một máy bay của Hãng China Airlines đến Tân Sơn Nhất đã được kiểm soát viên không lưu cấp huấn lệnh hạ cánh xuống đường băng đang trong tình trạng không được sử dụng để tẩy vệt cao su. Khi tiếp cận hạ cánh, nhận thấy có xe công vụ và nhiều người chạy tán loạn trên đường băng, phi công đã kịp điều khiển máy bay ngóc đầu lên và lúc này, kiểm soát viên không lưu cũng nhận thấy sai lầm, hủy huấn lệnh hạ cánh và hướng dẫn máy bay hạ cánh sang đường băng bên cạnh(3).
Dù trong các thông tin chính thức, cơ quan quản lý bay đều khẳng định chưa ảnh hưởng nghiêm trọng đến an toàn bay nhưng trên thực tế, chỉ cần một phút lơi lỏng của kiểm soát viên không lưu, tính mạng hàng trăm hành khách trên máy bay đã bị đe dọa.
An toàn hàng không là lĩnh vực đòi hỏi khắt khe nhất về tiêu chuẩn và quy định vận hành vì liên quan đến sinh mạng con người và tài sản giá trị lớn là máy bay. Những vụ việc liên quan đến an toàn bay liên tiếp xảy ra trong nhiều năm qua đặt ra vấn đề bức thiết phải giải quyết gấp, đó là tính chuyên nghiệp của bộ máy nhân sự trong lĩnh vực kiểm soát không lưu và an toàn bay ở các sân bay của Việt Nam.
———–
(1) https://zingnews.vn/nhan-vien-dai-khong-luu-cat-bi-lam-viec-rieng-khi-phi-cong-goi-dien-post1307788.html
(2) https://tuoitre.vn/2-may-bay-mat-lien-lac-voi-dai-khong-luu-cat-bi-1284215.htm
(3) https://nld.com.vn/thoi-su-trong-nuoc/kiem-soat-vien-khong-luu-danh-nhau-khi-dang-dieu-hanh-bay-20120227060530372.htm
