Khi người dân Mỹ tăng cường tự vệ
 |
| Người dân Mỹ mua súng để tự bảo vệ trong thời kỳ bất ổn kinh tế. |
(TBKTSG Online) – Suy thoái, phá sản, thất nghiệp… dẫn đến tình trạng tội phạm và bất ổn xã hội gia tăng. Để tự bảo vệ mình trong thời kỳ khó khăn kinh tế này, người dân Mỹ mua sắm thêm vũ khí. Tờ Le Monde đã ghi nhận thực tế tại một hội chợ súng ở một làng nhỏ thuộc bang California.
Paso Robles là một làng nhỏ ở miền trung California vốn nổi tiếng về nuôi ngựa và trồng nho làm rượu vang. Vào những ngày của tuần lễ đầu tháng 3, hội chợ súng (gun show) tổ chức tại một nhà kho rộng lớn đã thu hút dòng người xếp hàng mua vé vào xem (9 đô la Mỹ cho 2 ngày, trẻ em dưới 13 tuổi miễn phí). Bên trong, khoảng 50 nhà bán vũ khí đã bày hàng ngàn mặt hàng tại quầy, từ súng lục bỏ túi đến súng trường bán tự động với đủ loại giá: 89 đô la cho khẩu súng trường cũ kỹ của Nga, hơn 2.000 đô la cho khẩu tiểu liên báng dài kiểu mới nhất.
Steva và cô vợ Teresa ở độ tuổi trung niên có dáng người rất thể thao đang tìm khẩu súng lục nòng to không quá đắt tiền. Họ đã có một súng lục nhỏ và súng trường mua tại hội chợ khác, nhưng cảm thấy chưa đủ. “Trước đây, tụi trẻ ăn cắp để mua ma túy. Nhưng ngày nay, các gia đình ăn cắp để có miếng ăn. Chúng tôi phải trang bị vũ khí để bảo vệ nhà mình”, bà Teresa nói.
Cả hai cũng lo ngại cho tương lai, vì Steve vừa mất việc (bán xe ô tô) và thu nhập gia đình tụt giảm phân nửa. Chuyện mua thêm súng được họ xem là chi tiêu cần thiết: “Chúng tôi có hai con trai 12 và 14 tuổi. Đã đến lúc chúng học cách sử dụng những vũ khí khác nhau. Đây là một phần quan trọng trong việc giáo dục con cái”.
Ngoài ra, Steve còn có một động cơ khác: “Chúng tôi mua súng trường sau khi Obama đắc cử. Đất nước chúng tôi có một tổng thống thuộc đảng Dân chủ, một Thượng nghị viện theo phe Dân chủ, cộng với một chính phủ có nhiều thành viên chống đối chuyện sử dụng vũ khí. Họ sẽ tìm cách hạn chế quyền sở hữu vũ khí của người dân. Vì vậy, phải nhanh chân mua những gì có thể, trong khi nó vẫn còn hợp pháp”.
John, 22 tuổi và cô vợ Becca, 24 tuổi vừa mua một khẩu súng trường còn tốt với giá 300 đô la sau khi đã mặc cả dữ dội. John rất hài lòng: “Để săn heo rừng, và cũng để tự bảo vệ. Vùng này có vẻ yên lành nhưng thấy vậy chứ không phải vậy. Tôi làm việc tại một công trường, và đa số những người làm chung đội đều có tiền án…”. Becca làm tại một tiệm uốn tóc chẳng mua gì cả, vì cô đã có một súng hơi và một khẩu tiểu liên nòng 22.
Tháng 11 năm ngoái, John bỏ phiếu cho đảng Cộng hòa. Thất bại của đảng này làm anh ta nổi loạn hơn: “Tôi chờ các nghị sĩ đảng Dân chủ tìm cách tịch thu vũ khí của tôi, nhưng tôi không cho phép họ làm thế. Có giỏi bắt tôi đi. Nếu luật pháp quá khắt khe, người dân sẽ liều mình để giữ vũ khí”.
Nói là vậy, John vẫn xếp hàng trước quầy đăng ký, với khẩu súng trường trên tay. California là bang có luật lệ nghiêm khắc hơn các bang lân cận. Phải điền đầy đủ bảng kê chi tiết, rồi trình căn cước. Cô nhân viên ngồi trước máy tính kết nối với hồ sơ trung tâm kiểm tra rằng John chưa có tiền án và cũng không bị xem là có bệnh tâm thần. Sau đó, John phải nộp súng cho một nhà sản xuất vũ khí địa phương và chỉ có thể lấy lại sau đó 10 ngày.
Bang California cũng cấm một số loại súng tự động và các băng đạn có hơn 10 viên. Việc mang súng ở nơi công cộng cũng được quy định rất nghiêm ngặt. Những ràng buộc về mặt thủ tục hành chính này làm John bực mình: “Cách nay hai năm, một gã điên đã bắn chết 32 người tại một sân trường đại học. Nếu các sinh viên khác cũng có vũ khí, hẳn chỉ có vài ba nạn nhân trước khi tên sát nhân bị hạ gục. Nhưng không nên dựa vào các nghị sĩ Dân chủ để giúp người dân tự vệ”.
Tại nhà kho dùng làm hội chợ, có vẻ mọi người đều đồng tình với John. Người ta còn nhớ vào tháng 4-2008, tại San Francisco, đang giữa chiến dịch vận động tranh cử tổng thống, ứng viên Obama đã có vài câu bình luận về mặt xã hội học mà không biết đang bị quay phim: “Các bạn đến những thành phố nhỏ (…), việc làm đã biến mất từ 25 năm và chẳng có công việc mới thay thế. Cũng chẳng có gì ngạc nhiên khi người dân tỏ ra cay đắng, họ bám vào vũ khí hoặc tôn giáo của mình…”.
Ngay lập tức, những đối thủ của ông thuộc đảng Cộng hòa đã tung ra một chiến dịch mô tả Obama như một người từ trên cao tháp ngà nhìn người dân cùng khổ. Những người yêu thích vũ khí đặc biệt cảm thấy bị nhắm đến. Các nhóm bảo thủ lập tức lập ra các trang web giải thích rằng nếu Obama được bầu, ông ta sẽ cấm vũ khí, để mặc những người dân lương thiện trước sự lộng hành của các băng đảng. Thậm chí một số người còn cảnh báo rằng cảnh sát sẽ lục soát từng ngôi nhà, rằng chính phủ sẽ làm khan hiếm vũ khí.
Trước sự tấn công này, ê-kíp của ông Obama đã thường xuyên công bố các thông báo mang tính trấn an: “Chúng tôi đang dự kiến những biện pháp hợp lý, tôn trọng quyền sở hữu vũ khí được hiến pháp quy định, đồng thời vẫn tìm cách đặt xa vũ khí ngoài tầm tay của trẻ em và bọn tội phạm”.
Những tuyên bố trên không làm xóa đi sự ngờ vực của giới bảo thủ. Heb Crowley, một chủ tiệm bán vũ khí ở thành phố lân cận và có gian hàng súng lớn nhất tại hội chợ nói rõ: “Trước bầu cử, mỗi tuần tôi bán từ 5 đến 10 vũ khí. Nhưng từ khi ông Obama được bầu, tôi cũng bán ngần ấy vũ khí nhưng là mỗi ngày. Sau đó, cơn cuồng nhiệt đi qua, nhưng vũ khí bán ra vẫn tăng mạnh”.
Ngay đối diện là gian hàng của National Rifle Association (NRA), một hiệp hội bảo vệ quyền sở hữu vũ khí ở Mỹ. Harold Morgan, 76 tuổi, thành viên của NRA đã tổ chức một trò chơi có thưởng: bằng cách đặt 10 đô la, người chơi có cơ may trúng thưởng khẩu súng lục Ruger MK2, một súng trường Marlin hoặc súng hơi Henry. Trong lúc bán vé dự trò đặt cược này, Harold lập luận: “Một xã hội được trang bị vũ khí là một xã hội được bảo vệ tốt. Chẳng ai đi chửi mắng hay đe dọa một người lạ nếu biết rằng họ có súng trong túi”.
Thời gian gần đây, vũ khí thời thượng là khẩu bán tự động AR-15 màu đen, được thiết kế giống khẩu M16 của quân đội Mỹ. Một người bán cho biết: “Khẩu AR-15 tôi đã hết hàng vì không được giao đúng hạn. Tôi phải đưa khách hàng vào danh sách chờ”. Một chàng trai nói nhỏ rằng anh ta sẽ mua phụ tùng và các dụng cụ chuyên dụng để chế ra khẩu AR-15 hoàn toàn tự động. Để làm gì? “Chẳng làm gì cả, chẳng qua là hễ bị cấm thì bị kích thích”.
Rất nhiều gian hàng chào mời vũ khí cho trẻ em: những khẩu carabine nòng 22, ngắn và nhẹ, dễ sử dụng ngay cả đối với trẻ nhỏ. Thậm chí có báng súng và dây màu hồng dành cho nữ, màu xanh dành cho nam. Có cả model màu cam sáng rực với hình thù theo kiểu tương lai, như trong trò chơi video. Những dòng người xếp hàng dài nhất là trước các quầy hàng đạn dược vốn được bán tự do. Giá tăng nhanh nên khách hàng mua trữ nhiều. Chỉ trong hai ngày, quầy hàng của hãng Advanced Tactical Supplies đã bán ra hơn 50.000 băng đạn loại thường và 5.000 mẫu cao cấp.
Ở cuối nhà kho là chỗ làm ăn của lực lượng “người bán tư nhân”, tức những người kinh doanh không có giấy phép và mua bán đủ loại vũ khí, trả bằng tiền mặt. Thị trường hàng cũ phát triển mạnh vì ở California, những khẩu súng trường có tuổi đời hơn 50 năm không chịu ràng buộc của quy định. Một khẩu súng có từ những năm 50 nếu được bảo quản tốt vẫn nhả đạn ngon lành. Ngoài ra, rất nhiều súng được gọi là cũ thật ra là mới, vì phụ tùng chủ yếu của nó đã được thay.
Suốt cả ngày, người mua ra vào hội chợ mang theo súng mua mà không phải qua phòng đăng ký. Sau khi mua được vũ khí mới, khách hàng sẽ đem bắn thử tại câu lạc bộ Morro Bay nằm trên sườn đồi chồm ra phía Thái Bình Dương. Buổi sáng ngày 8-3, có khoảng một chục người thử súng như vậy. Họ đều tự nhận là bảo thủ và ít nhiều chống lại những người theo phe dân chủ ở Washington. Chỉ có một ngoại lệ thuộc dạng ngoại hạng: Joe Kington, 65 tuổi, một gương mặt của địa phương. Cựu công nhân ngành luyện kim này luôn đấu tranh cho đảng Dân chủ và từng ủng hộ Obama ngay từ đầu chiến dịch tranh cử. Nhưng không vì thế mà ông ta không yêu thích súng đạn. Ông Kington có rất nhiều súng trường loại đặc biệt, vì ông tham gia các cuộc thi bắn.
Để tự bảo vệ mình, ông sử dụng khẩu súng lục Glock nòng to: “Obama sẽ không tịch thu vũ khí của chúng tôi, như ông đã từng nói rằng đó là một quyền cơ bản từ thời nước Mỹ giành được độc lập”. Ông dự báo trong lĩnh vực này, sẽ chẳng có sự kiện quan trọng nào trong những tháng tới. “Có thể chỉ là hạn chế đối với súng trường tấn công tại các bang cho phép bán tự do”, ông nói.
Đối với những người bảo thủ, như vậy là đã quá lắm rồi. Ít lâu sau khi ông Obama đặt chân vào Nhà Trắng, một sự kiện đã làm dấy lên cuộc bút chiến. Để thay bà Hillary Clinton rời vị trí nghị sĩ, thống đốc bang New York đã chỉ định bà Kristen Gilligrand, một nghị sĩ dân chủ địa phương. Ngay lập tức, những người phụ trách của đảng Dân chủ của cả nước đã chỉ trích quyết định này vì bà Gilligrand là thành viên của NRA. Đối với các nghị sĩ đảng Cộng hòa, việc những người chống vũ khí lên tiếng chống lại bà nghị sĩ này là bằng chứng cho thấy có âm mưu nào đó tại Thượng nghị viện, và vì vậy phải luôn trong tư thế sẵn sàng hành động.
MINH TRƯỜNG
