Không dễ bảo mật thông tin khi làm việc tại nhà
Vũ Hoàng
(TBKTSG Online) – Hàng triệu người lao động ở Việt Nam và trên toàn thế giới đang phải làm việc từ ngay chính ngôi nhà mình (Work From Home – WFH) do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19. Hiện tượng này đặt ra những câu hỏi, băn khoăn về khả năng bảo mật dữ liệu khi người lao động truy cập vào hệ thống của các công ty từ xa bằng thiết bị cá nhân.
 |
| Việc nhiều người lao động nay phải làm việc ở nhà tạo ra nhiều nguy cơ về bảo mật dữ liệu thông tin cho doanh nghiệp. Ảnh: Vũ Hoàng. |
Chuyện làm việc tại nhà từ lâu đã trở thành viễn cảnh mà nhiều nhà kinh tế dự báo sẽ diễn ra trong thời đại số. Viễn cảnh đó đã đến với Việt Nam và thế giới nhanh chóng hơn chúng ta tưởng tượng, do nguyên nhân ít ai ngờ là để phòng tránh sự lây lan của dịch bệnh Covid-19 đang bùng phát trên toàn cầu.
Từ gần một tháng nay, anh Hoàng Quỳnh, 31 tuổi, trưởng phòng tín dụng doanh nghiệp một ngân hàng thương mại lớn đã phải luân phiên làm việc tại nhà theo yêu cầu của lãnh đạo. Việc cho nhân viên làm việc tại nhà dễ giải quyết hơn trong tình huống quy mô công ty nhỏ và ngành nghề kinh doanh không phụ thuộc quá nhiều vào việc tiếp xúc trực tiếp với khách hàng và/hoặc trang thiết bị.
Trong trường hợp doanh nghiệp lớn như ngân hàng của anh Quỳnh, phương án được đưa ra là chia nhỏ đội ngũ nhân sự ra làm hai hay nhiều nhóm, luân phiên làm việc tại nhà. Cách làm này đã và đang được nhiều doanh nghiệp như Vietcombank, Nielsen Vietnam, Vinamilk, Tiki, Vingroup, Chợ Tốt… áp dụng.
Dù là phương án nào thì việc người lao động làm việc từ xa, qua máy tính cá nhân có kết nối mạng luôn làm nảy sinh khó khăn trong việc bảo mật cho công ty.
Làm quản lý cấp cao trong ngành kinh doanh ô tô và là bà mẹ hai con, chị Bích Nữ, 32 tuổi, đã được công ty cho làm việc tại nhà từ hai tháng nay vì vắng khách. Tuy vậy, thỉnh thoảng chị vẫn phải gặp gỡ đồng nghiệp, đối tác và xử lý công việc ở những địa điểm công cộng như quán cà phê hoặc nhà hàng thay vì văn phòng công ty. Chị cũng phải vừa làm việc ở nhà vừa trông con nhỏ.
Với những người như chị Nữ, bảo mật thông tin trước tiên là bảo mật vật lý, như cất giữ và bảo quản tốt tài liệu công ty; thiết bị lưu trữ, tránh rơi vỡ, mất cắp. Thứ đến là khi người lao động tiến hành đăng nhập và làm việc từ xa, nguy cơ dễ thấy là khả năng bảo mật của thiết bị cá nhân e không thể nào so được với bảo mật hệ thống ở công ty.
Máy tính làm việc thường đã được chuẩn hóa và đồng bộ về bảo mật, còn máy tính cá nhân ở nhà thường không thể bằng, có thể còn lơ là khâu an ninh mạng. Máy tính để bàn (PC) hay máy tính cá nhân (laptop) ở nhà cũng có khi được các thành viên gia đình mượn dùng chung.
Chỉ cần con trẻ trong nhà hoặc một thành viên nào đó “táy máy” sai cách, virus máy tính có thể xâm nhập từ địa chỉ web chứa mã độc qua máy cá nhân, từ đó lan vào hệ thống máy tính của công ty. Nhân viên có thể chọn làm việc với hệ thống Wi-Fi bảo mật sơ sài, dễ bị tấn công bởi tin tặc, đặc biệt là các mạng Wi-Fi ở chế độ công cộng hoặc Wi-Fi của quán xá.
Một số chuyên gia về an ninh mạng ở Việt Nam cũng như thế giới đã khuyến cáo người dùng nên sử dụng VPN để mã hóa luồng dữ liệu khi kết nối Internet. Thế nhưng, theo lập trình viên Liviu Arsene của Công ty an ninh mạng Bitdefender (Rumania), giải pháp này kéo theo một vấn đề: Hạ tầng và đường truyền mạng của công ty có thể không đảm bảo kết nối ổn định, đủ nhanh cho số lượng lớn người truy cập cùng lúc qua phương thức mã hóa bằng VPN.
Tuy đây không hẳn là vấn đề an ninh mạng nhưng tình trạng mạng yếu và chập chờn có thể làm gián đoạn công việc, giảm năng suất làm việc. Bộ phận kỹ thuật nên dự kiến trước những trường hợp như vậy và đề xuất phương án giải quyết vấn đề cho lãnh đạo công ty. Đây là bước đi cần thiết để giải tỏa áp lực lên bộ phận kỹ thuật, tránh nhiều sai sót ít gặp trong tình huống thông thường, chẳng hạn như phân quyền nhầm, xác nhận nhầm.
Làm việc tại nhà thay vì lên công ty là một ước mơ của không ít người, nhưng những khó khăn về bảo mật cho thấy chuyện làm việc từ xa vẫn còn lộ rõ nhiều khuyết điểm. Đây chỉ có thể là phương án “bất đắc dĩ” giữa mùa dịch bệnh. Trong tương lai gần, đại đa số công việc đều cần người lao động làm việc tại công sở hoặc hãng xưởng để bảo đảm an toàn cho dữ liệu công ty, tối ưu hóa hiệu quả và năng suất công việc.
