Không lửa khó có khói!
BS.Lương Lễ Hoàng (*)
 |
| minh họa: Khều. |
(TBKTSG) – Nhiều người phải đối mặt với nguy cơ mắc một trong ba căn bệnh khó nhằn là gout, xơ vữa mạch máu và tiểu đường. Nguyên nhân nhiều khi không nằm ở chế độ dinh dưỡng mà do cách sống và những thói quen nhiều khi tưởng là vô hại.
Nói có sách mách có chứng. Kết quả thống kê còn nóng hổi sau đợt tầm soát cho 100 doanh nhân còn rất trẻ, trong độ tuổi 30-40, với máy đo “3 trong 1” (acid uric, đường huyết và mỡ máu) cho thấy: 75% có lượng acid uric cao đến độ phải dùng thuốc cho dù 55% trong số đó chưa có dấu hiệu điển hình của bệnh gout.
Đáng nói hơn nữa là hơn phân nửa trong số này không hề lạm dụng rượu thịt, một phần ba trong số họ hầu như có chế độ dinh dưỡng đáng lãnh bằng khen! 65% tăng mỡ trong máu, đặc biệt là tăng triglyceride, chất mỡ độc hại hàng đầu vì gây xơ vữa mạch máu, mặc dù gần hai phần ba trong nhóm này không hề dư cân, 30% trong số họ thậm chí đúng điệu mình hạc xương mai! 40% có lượng đường trong máu trong định mức báo động vì nguy cơ của bệnh tiểu đường. Nếu tưởng vì họ ăn quá ngọt thì sai. Không dưới ba phần tư trong số họ không có thân nhân trực hệ đã vướng căn bệnh này.
Mới nhìn qua đúng là nghịch lý vì đa số nạn nhân cứ như ách giữa đàng bỗng mang vào cổ. Nhiều người trong số họ khó tránh hoang mang khi nhận kết quả khám bệnh. Nhưng nếu chịu khó đào sâu vào nếp sinh hoạt của từng người thì khói nghi ngút chẳng qua vì lửa đã cao ngọn từ lâu.
Nhiều người đúng là đã cố gắng nói không với bia rượu, có người thậm chí ăn chay nhiều ngày trong tháng, nhưng acid uric vẫn tăng trong máu đến độ há miệng mắc quai mà không ngờ nguyên nhân là không uống tối thiểu 2 lít nước trong giờ làm việc, cho dù không phải dang nắng, cho dù ngồi suốt ngày trong phòng máy lạnh, khiến không chỉ acid uric mà nhiều phế phẩm khác có cơ hội tích tiểu thành đa trong máu; nhịn tiểu trong giờ làm việc nên acid uric thay vì ra ngoài lại kết tủa thành sỏi một cách oan uổng; tuy cữ thịt mỡ nhưng vô tình thu nhập quá nhiều món ăn làm tăng acid uric không kém bia bọt như cá mòi, cá nục, rau dền, canh chua bạc hà…; nhiều người còn thường xuyên dùng các loại thuốc thông thường như sinh tố C, thuốc cảm, thuốc giảm đau mà không ngờ các loại thuốc này giúp kết tủa acid uric trong khớp, dưới da cũng như trên đường tiết niệu.
Nhiều doanh nhân đúng là phần hoang mang, phần thắc mắc không hiểu tại sao lại tăng mỡ trong máu vì họ không hề lạm dụng thịt mỡ, cũng không béo phì. Có người ngày nào cũng tập thể dục thể thao. Đáng tiếc vì triglyceride, chất mỡ cứng đầu một khi đã chiếm ưu thế, là do cơ thể tự tổng hợp từ phản ứng sai lệch. Tình trạng này thường không liên quan với lượng mỡ đầu vào và rất dễ xảy ra nếu gia chủ ngồi liên tục quá nhiều giờ trước máy vi tính.
Đừng quên thầy thuốc đã chứng minh việc ngồi hai giờ liên tục trước màn hình nhấp nháy làm tăng lượng mỡ trong máu nhiều hơn bữa ăn đậm đà rượu thịt!; gia chủ giận dữ nhiều lần trong ngày, vì rối loạn nội tiết tố trong cơn tam bành là một trong những lý do khiến lá gan trật chìa trong công việc biến dưỡng chất béo; gia chủ có bữa ăn trưa quá căng thẳng, quá nhanh vì, cũng theo kết quả nghiên cứu hẳn hòi, triglyceride bội tăng thấy rõ ở người ăn trưa nhanh hơn ăn… cướp!; gia chủ ăn vặt nhiều lần trong ngày với món ngọt vì chất đường trấn an hệ thần kinh trong cảnh dầu sôi lửa bỏng mà không ngờ chất ngọt quá thừa bao giờ cũng kéo theo rối loạn biến dưỡng chất béo.
Nếu tưởng vì đối tượng bất ngờ có lượng đường trong máu tăng mạnh là do trước đó ăn quá ngọt thì sai cả cây số! Không ăn ngọt lượng đường trong máu vẫn tăng như thường nếu nạn nhân ngày đêm đồng hành với stress, nghĩa là ngay cả trong giấc ngủ, khiến nội tiết tố corticosteroid của tuyến thượng thận đẩy đường huyết lên cao do tuyến này làm việc ngoài giờ dù không ai yêu cầu; gia chủ ngủ không đủ, nhất là thiếu giấc ngủ trưa.
Đừng quên là đường huyết, dù không ăn gì suốt đêm, vẫn tăng vào buổi sáng nếu gia chủ suốt đêm trăn trở vì hối suất, thuế má, doanh thu…; lạm dụng các loại thuốc tăng lực để đủ sức ra sân mỗi ngày hơn chục tiếng đồng hồ mà không ngờ cái giá sau đó phải trả rất đắt là bệnh tiểu đường; hoặc những người đã có bệnh nội tiết, như bệnh tuyến giáp, bệnh gan, bệnh đường ruột nhưng chưa được phát hiện, hay tuy đã biết bệnh từ lâu nhưng không chịu chữa chạy cho đúng bài bản.
Vấn đề lại không chỉ có thế. Cũng nhờ kết quả thống kê cho thấy không dưới 40% trong nhóm khảo sát không chỉ đối mặt với một, hai căn bệnh nêu trên mà cùng lúc với cả ba, vì bệnh nào trong ba bệnh trên đều có khuynh hướng rủ rê thêm bầu bạn cho khổ thân gia chủ. Họa bao giờ cũng vô đơn chí! Chuyện gì cũng có lý do. Thời buổi này làm gì có chuyện sống sao cho hoàn hảo, sống sao để khỏi gặp thầy thuốc. Đáng nói chỉ ở điểm làm sao để lỗ nhỏ đừng đắm thuyền?
________
(*) Trung tâm Điều trị oxy cao áp, TPHCM
Làm sao đánh thức sức đề kháng? Hội Đông y TPHCM tổ chức buổi giao lưu y học với chủ đề “Làm sao đánh thức sức đề kháng?” vào sáng thứ Bảy, 27-8-2011, từ 7 giờ 30 đến 11 giờ 30, tại hội trường Queen Hall, khách sạn Kim Đô, 133 Nguyễn Huệ, quận 1, TPHCM, với tham luận của bác sĩ Lương Lễ Hoàng và nhiều chuyên gia ngành y dược. Vào cửa tự do.
