Khuyến mãi!
(TBKTSG) - Một ngày cuối tháng 10 qua, khi đi ngang qua sảnh trung tâm thương xá T. có kệ hàng bán quần áo giảm giá, tôi dừng lại vì thấy những chiếc áo pull nữ mà bà xã rất thích. Sau khi hỏi giá (215.000đ), tôi quyết định mua chiếc áo có sọc to vì cô bán hàng giải thích giá này đã giảm 50%, hàng của Hồng Kông, được cửa hàng (tôi không rõ tên) khuyến mãi đặc biệt nhằm thanh lý hàng tồn.
Khi mặc thử, bà xã tôi rất hài lòng, nhưng rồi chợt nhớ có chiếc áo tương tự mua vào dịp hè vừa qua. Lúc mang ra so sánh thì đúng là chị em song sinh khác màu: cũng sọc to, cũng Tommy, cũng cùng cỡ, với chút khác biệt là áo mua cách đây ba tháng còn có thêm một nút áo. Nhưng khác biệt lớn nhất là chiếc áo cũ mua tại cửa hàng trên đường Nguyễn Đình Chiểu chỉ với giá 150.000 đồng.
Thu hút người tiêu dùng bằng việc cho doanh nghiệp đặt kệ bán hàng giảm giá - dù trong thời gian ngắn - ngay tại vị trí tốt nhất của thương xá, tôi nghĩ ban quản lý thương xá đã có sự hỗ trợ thiết thực đối với doanh nghiệp. Nhưng để cho doanh nghiệp lừa dối lòng tin của người tiêu dùng theo kiểu này thì không ổn chút nào.
Cách nay ba năm, khi dự khai trương cửa hàng Adidas tại đây, tôi thắc mắc với doanh nghiệp kinh doanh thương hiệu ba vạch này về việc có những đôi giày Adidas rất “cạnh tranh” của các quầy hàng khác tại đây. Cô đại diện trả lời: “Anh yên tâm đi. Em không dám nói đó là hàng giả, nhưng khi tụi em vào đây thì những sản phẩm không phải do công ty kinh doanh chính thức đã được ban quản lý thương xá loại ra khỏi các quầy hàng đó”. Quan sát các quầy hàng khác sau này, tôi không còn nhìn thấy sản phẩm Adidas “ngoài luồng”.
Khi nghe tôi kể lại câu chuyện chiếc áo pull, có người bảo rằng hàng khuyến mãi có nghĩa là nâng giá lên rồi giảm xuống để bán đúng với giá người bán mong muốn. Người mua - nhất là các ông - ít chú ý thủ thuật này, có thể vì đã bị lấn át bởi tâm lý mua được hàng giá rẻ.
Tôi nhớ vào tháng 6-1991 tại Rouen (Pháp), các cửa hàng bán hàng giảm giá đã liên tục thông tin từ nhiều tuần trước qua các áp phích và tờ rơi. Sáng sớm, cửa hàng vừa mở cửa là người mua ùa vào với hy vọng chọn được sản phẩm đã ngắm nghía trước đó mà không dám mua vì giá cao. Cô du học sinh Việt Nam học ngành sư phạm ở Mont St Aignan, khoe đã mua được đôi giày da với giá rẻ hơn đến 5 lần so với giá bán ngày thường. Sau những ngày khuyến mãi, sản phẩm giảm giá - nếu chưa tìm được người mua - sẽ trở về mức giá thường nhật.
Khi tôi thắc mắc điều này, một bác Việt kiều làm ở ngành thuế tại Rouen bảo rằng, bán giảm giá trong những dịp như thế, cửa hàng vẫn không bị lỗ vì họ không đóng thuế như đối với hàng hóa bán giá bình thường. Tính minh bạch trong kinh doanh thông qua chế độ báo cáo thanh toán hóa đơn đầy đủ sẽ giúp nhà nước hạn chế được mức độ giảm giá “thủ thuật” của cửa hàng.
Văn hóa kinh doanh ở nước ta, dù được cải thiện nhiều theo mức độ hội nhập, vẫn còn những chuyện đáng bàn. Nhiều cửa hàng niêm yết giá rồi lại mời khách trả giá nếu như khách chê giá bán cao. Thói quen này lại được “hỗ trợ” bởi tâm lý người mua: sắm món hàng có giá niêm yết hẳn hoi mà được bớt chút đỉnh thì ai cũng cảm thấy vui. Nhưng đúng ra, vui nhất phải là người bán: “Người mua lầm chứ người bán không bao giờ lầm”. Về điều này, chính người tiêu dùng phải góp phần làm thay đổi tập quán xấu này.
QUANG THÁI