Kinh tế Mỹ có thể đã vượt qua thời điểm tồi tệ nhất của Covid-19?
Lê Linh
(TBKTSG Online) – Sự phục hồi của hàng không, đặt phòng khách sạn, đặt chỗ nhà hàng, khối lượng hàng hóa vận chuyển bằng xe tải và tỷ lệ gia tăng của hồ sơ vay thế chấp bất động sản là những tín hiệu sớm cho thấy, nền kinh tế Mỹ có thể đã vượt qua được thời điểm tồi tệ nhất của đại dịch Covid-19.
Nền kinh tế trải nghiệm Mỹ trước tương lai mờ mịt
Kinh tế Mỹ và toàn cầu đứng trước nguy cơ suy thoái
 |
| Một cửa hiệu thời trang mở cửa trở lại ở bang Pennsylvania, Mỹ. Ảnh: AP |
Le lói các tín hiệu phục hồi
Rất nhiều dữ liệu trong tháng 4 và tháng 5 cho thấy nền kinh tế Mỹ vẫn sa lầy trong cơn suy thoái nghiêm trọng, chẳng hạn hoạt động kinh doanh tổng thể suy giảm, làn sóng sa thải tiếp tục tăng dù đã chậm hơn nhiều so với những tuần đầu tiên của cuộc khủng hoảng Covid-19.
Các dự báo hiện nay đều chỉ ra rằng Mỹ sẽ tăng trưởng -6 đến -7% trong năm nay và tỷ lệ thất nghiệp ở nền kinh tế lớn nhất thế giới sẽ tiếp tục duy trì ở mức hai số trong một thời gian khá lâu nữa.
Nhưng lần đầu tiên kể từ khi đại dịch Covid-19 buộc các doanh nghiệp phải đóng cửa hàng loạt hồi tháng 3, một số khu vực của nền kinh tế Mỹ dường như không tệ hơn nữa và thậm chí đang cải thiện.
“Dường như nền kinh tế chúng ta đang thoát đáy và tiến trình bình thường hóa đã bắt đầu”, Beth Ann Bovino, nhà kinh tế trưởng ở Hãng xếp hãng tín dụng toàn cầu S&P Global Ratings, nói.
Chi tiêu cho khách sạn, nhà hàng, đi lại hàng không và ở nhiều ngành dịch vụ khác vốn bị tổn thương bởi Covid, vẫn còn yếu nhưng đang cải thiện. Số lượt khách đi qua các cổng kiểm tra an ninh của Cục An ninh giao thông Mỹ ở các sân bay giảm về con số 87.534 vào ngày 14-4, giảm 96% vào cùng ngày năm ngoái. Nhưng đến ngày 22-5, con số này đã tăng gần gấp 4 lên 348.673 lượt.
Trong khi đó, dữ liệu từ Công ty đặt chỗ nhà hàng trực tuyến OpenTable cho thấy thực khách đã bắt đầu quay trở lại nhà hàng ở một số bang.
“Chúng ta đã vượt qua chỗ trũng nhất xét về mức độ thiệt hại do dịch Covid-19 gây ra. Bạn có thể thấy dữ liệu đang biến chuyển theo chiều hướng đáng khích lệ nhưng bạn cần phải lưu ý rằng, chúng ta đang phục hồi từ các mức bi quan cùng cực nhất”, Gregory Daco, nhà kinh tế trưởng phụ trách Mỹ ở Công ty tư vấn Oxford Economics, nói.
Ngành công nghiệp vận chuyển hàng hóa của Mỹ cũng đang trong xu hướng phục hồi. Khối lượng hàng hóa vận chuyển vẫn còn thấp nếu xét theo các tiêu chuẩn lịch sử nhưng đang cải thiện. Điều này cho thấy rằng các công ty vận chuyển hàng hóa đang thoát ra khỏi tình hình khó khăn.
Truckstop.com, nền tảng giám sát nhu cầu thị trường vận chuyển hàng hóa giao ngay bằng xe tải, cho biết chỉ số vận chuyển hàng hóa hàng tuần đã cải thiện trong 4 tuần liên tiếp. DAT Solutions LLC, nền tảng kết nối giữa chủ hàng và chủ xe tải, cho hay trong tuần kết thúc vào ngày 10-5, chỉ số hàng có sẵn cần chở đã tăng 22% so với tuần trước đó.
Khối lượng hàng hóa vận chuyển của Old Dominion Freight Line, một trong những hãng vận chuyển xe tải lớn nhất Mỹ, giảm mạnh vào đầu tháng 4. Song Greg Gantt, Giám đốc điều hành Old Dominion Freight Line, cho biết kể, hiện tại, nhu cầu đã ổn định hơn.
Ông nói: “Chúng tôi nghĩ rằng điều tồi tệ nhất đã qua với chúng tôi”.
Quan điểm đó cũng được chính quyền Tổng thống Donald Trump đồng tình. Hôm 24-5, cố vấn kinh tế Nhà Trắng Kevin Hassett nói rằng, có những dấu hiệu ban đầu cho thấy nền kinh tế Mỹ bắt đầu phục hồi sau khi bị tàn phá nặng nề bởi các lệnh phong tỏa để kiểm soát Covid-19. Dù vậy, ông cho rằng tỷ lệ thất nghiệp ở Mỹ có thể vượt trên mức 20% trong tháng 5.
Trong cuộc trao đổi với đài truyền hình CNN, ông nói: “Tôi nghĩ rằng chúng ta tiến rất gần đến điểm uốn về khía cạnh hoạt động kinh doanh và có lẽ cách điểm uốn về tỷ lệ thất nghiệp khoảng một tháng nữa”.
Thời điểm đầu tháng 4 đánh dấu sự suy giảm sâu trong các giao dịch bất động sản. Khi các thành phố trên khắp nước Mỹ buộc phải đóng cửa, các tour tham quan dự án bất động sản, một thước đo nhu cầu người mua, giảm 50% vào giữa tháng 4 nhưng đã tăng trở lại trong tháng này.
Trong khi đó, Hiệp hội Các ngân hàng cho vay thế chấp để mua nhà cho thấy hồ sơ vay phục hồi trong thời gian gần đây.
Các nhà sản xuất ô tô Mỹ cũng đã nối lại hoạt động ở hầu hết nhà máy của họ vào tuần trước dù họ đang đối mặt với tình trạng gián đoạn chuỗi cung ứng.
Triển vọng kinh tế còn bất ổn
 |
| Số lượt khách đi qua các công kiểm tra an ninh của Cục An ninh giao thông Mỹ ở các sân bay Mỹ tăng mạnh trở lại trong tháng 5. Ảnh: WSJ |
Tuy vậy, triển vọng kinh tế Mỹ vẫn bất ổn. Các dấu hiệu hy vọng gần đây nhất của nền kinh tế Mỹ xuất hiện giữa lúc Quốc hội Mỹ tăng cường các gói chi tiêu khẩn cấp, số ca nhiễm Covid-19 hàng ngày ở Mỹ suy giảm và nhiều bang bắt đầu tái mở cửa. Nhưng tác động tích cực này có thể chỉ là tạm thời. Tác động của gói cứu trợ tăng trợ cấp thất nghiệp cũng có thể sẽ yếu đi trong những tháng tới.
Các quan chức Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) cảnh báo các điều kiện kinh tế có thể xấu trở lại nếu đợt bùng phát dịch Covid-19 thứ hai xuất hiện khi ngày càng có nhiều người dân Mỹ ra khỏi nhà và quay trở về nhịp sống bình thường.
Chi tiêu của người tiêu dùng Mỹ là động lực tăng trưởng lớn nhất cho nền kinh tế Mỹ, đóng góp khoảng 2/3 GDP hàng năm của Mỹ. Tuy nhiên, triển vọng chi tiêu của người dân Mỹ phụ thuộc vào việc liệu các doanh nghiệp có tuyển dụng trở lại lao động khi nền kinh tế tái mở cửa sau khi sa thải hàng triệu lao động kể từ giữa tháng 3. Người dân sẽ chi tiêu nếu họ có thu nhập ổn định và cảm thấy việc làm được bảo đảm lâu dài.
Hoạt động tuyển dụng phục hồi hay không lại tùy thuộc vào tốc độ tái mở cửa của các bang và việc liệu người tiêu dùng có cảm thấy an toàn khi ra khỏi nhà hay không, cũng như liệu làn sóng lây nhiễm Covid-19 thứ hai có xảy ra hay không.
Nhà kinh tế Constantine Yannelis, giảng dạy tại Đại học Chicago (Mỹ), người từng làm việc ở Bộ Tài chính Mỹ dưới thời Tổng thống Barack Obama, nói: “Chúng ta đang chứng kiến các tín hiệu tích cực trong mức chi tiêu hộ gia đình, trên thị trường bất động sản và thị trường chứng khoán. Nhưng tôi không nghĩ rằng chúng ra có thể dự báo liệu những tín hiệu tốt này tiếp tục duy trì hay không và cũng không biết liệu đây là đà hồi phục chữ V hay là một cơn suy thoái kéo dài. Thực sự, câu trả lời sẽ đến từ tình hình dịch bệnh”.
Theo Wall Street Journal
