Kỳ vọng hạn mặn 2019-2020 sẽ “dễ chịu” hơn 2015-2016
Trung Chánh
(TBKTSG Online) – Trong bối cảnh một số chuyên gia cảnh báo hạn mặn trong mùa khô 2019-2020 sẽ gay gắt, thậm chí có thể hơn cả đợt hạn mặn lịch sử năm 2015- 2016, nhưng ngành nông nghiệp vẫn lạc quan rằng hạn mặn sẽ "dễ chịu" hơn…
ĐBSCL: Giữa mùa lũ lo chuyện hạn mặn
 |
| Ngành nông nghiệp dự báo hạn mặn mùa khô 2019- 2020 sẽ "dễ chịu" hơn đợt hạn mặn 2015- 2016. Trong ảnh là một cách đồng khô hạn vào mùa khô năm ngoái ở An Giang. |
Tại hội nghị “Triển khai kế hoạch và giải pháp sản xuất vụ đông xuân 2019- 2020 các tỉnh, thành Đông Nam bộ và Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL)” diễn ra ở tỉnh Tiền Giang vào hôm nay, 11-10, ông Tăng Đức Thắng, Phó giám đốc Viện Khoa học Thủy lợi Việt Nam, khi nhận định về nguồn nước và xâm nhập mặn vào mùa khô 2019-2020 cho biết, nước từ thượng nguồn sông Mekong về biển hồ Tonle Sap (Campuchia) thấp, cho nên, lượng nước đổ về vùng ĐBSCL của Việt Nam cũng thấp. Trong khi đó, dự báo lượng mưa năm nay sẽ cơ bản kết thúc vào tháng 11-2019, có lưu lượng cũng chỉ tương đương trung bình nhiều năm.
Chính những yêu tố nêu trên, theo ông Thắng, hạn mặn vào mùa khô 2019- 2020 sẽ xuất hiện sớm và cao hơn trung bình nhiều năm, nhưng khả năng sẽ ít nguy hiểm so với mùa khô 2015- 2016.
Cụ thể, ông Thắng cho biết, từ tháng 12-2019, mặn có khả năng ảnh hưởng sâu vào đất liền đến 20- 30 km, tính từ vùng cửa sông. Đến tháng 1 và 2- 2020, ranh mặn 4 gam/lít xâm nhập sâu vào đất liền từ 40- 67 km, cao hơn 10-15 km so với trung bình nhiều năm, nhưng thấp hơn mùa khô 2015- 2016 từ 6- 27 km. “Điều này sẽ gây ra rủi ro cho vụ đông xuân 2019- 2020 tại khu vực cách biển từ 40 đến 60 km”, ông cho biết.
Báo cáo của Tổng cục Thủy lợi thuộc Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho thấy, trên lưu vực sông Mekong, tổng lượng mưa tích lũy từ đầu mùa đến hết tháng 9-2019 đạt bình quân 1.125 mm, xấp xỉ trung bình nhiều năm, nhưng cao hơn năm 2015- năm dẫn đến xâm nhập mặn kỷ lục của năm 2016- khoảng 15%.
Trong khi đó, về tình hình nguồn nước, Tổng cục Thủy lợi cho biết, đến nay dòng chảy chính sông Mekong từ đầu mùa lũ vẫn thấp hơn 20-25% so với cùng kỳ trung bình nhiều năm.
Chính những yếu tố trên, Tổng cục Thủy lợi đưa ra nhận định, xâm nhập mặn mùa khô 2019- 2020 sẽ ở mức sớm và nặng hơn trung bình nhiều năm, nhưng nhẹ hơn so với năm xâm nhập mặn lịch sử 2015-2016.
Tuy nhiên, trao đổi với TBKTSG Online hồi giữa tháng 9-2019, chuyên gia độc lập Nguyễn Hữu Thiện đã dẫn báo cáo của Cơ quan Đại dương và Khí tượng Mỹ cho biết El Nino đã chấm dứt và chuyển sang tình trạng ENSO trung tính, tức là hết khô hạn khắc nghiệt, mưa trở lại bình thường. “Nhưng, chuyện mưa ít từ đầu năm đến giờ làm cho nước sông thấp sẽ để lại hậu quả”, ông nói và nhận định rằng nếu không có mưa tăng đột biến từ thời điểm đó đến cuối năm, thì sang đỉnh điểm mùa khô vào tháng 3-2020 hạn mặn có thể gay gắt hơn cả năm 2016.
Trong những năm cực đoan như vậy, theo ông Thiện, tốt nhất nên thông báo trước cho bà con “né”, để tránh thiệt hại. Về lâu dài thì nên theo tinh thần Nghị quyết 120 của Chính phủ, loại bỏ bớt những hình thức canh tác nhiều rủi ro như canh tác lúa ở vùng ven biển vào mùa khô và không nên cố gắng ngọt hóa những vùng mặn vì vào những năm cực đoan, sông Mekong yếu thì những vùng ngọt hóa này vẫn sẽ mặn.
Như đã nêu ở trên, dù ngành nông nghiệp cảnh báo hạn mặn ít gay gắt hơn so với năm 2015- 2016, nhưng vẫn khuyến cáo xuống giống sớm để “né”.
Ông Lê Thanh Tùng, Phó cục trưởng Cục trồng trọt thuộc Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho biết, những vùng có nguy cơ hạn cuối vụ như: Long An, Bến Tre, Tiền Giang, Trà Vinh, Sóc Trăng, Bạc Liêu và Kiên Giang xuống giống sớm trong tháng 10-2019 khoảng 400.000 héc ta, tăng 200.000-250.000 héc ta so với cùng kỳ.
Ngoài ra, ông Tùng cho biết, trong tháng 11 và 12-2019 lần lượt xuống giống tiếp 700.000 và 400.000 héc ta. Một số vùng xuống giống vụ đông xuân muộn, thì phải kết thúc việc xuống giống từ ngày 10-1-2020.
“Việc bố trí thời vụ như nêu trên và chủ động xuống giống sớm, linh hoạt cho những vùng bị ảnh hưởng của xâm nhập mặn sẽ giúp hạn chế thấp nhất thiệt hại do hạn mặn gây ra”, ông Tùng cho biết.
