Làm chuồng trước khi mất bò
(TBKTSG) – Ngày 30-1 vừa qua, Bộ trưởng Giao thông Vận tải đã ký quyết định thành lập hai đoàn kiểm tra với sự tham gia của thanh tra bộ, Cục Đăng kiểm và Ủy ban An toàn giao thông quốc gia để tiến hành tổng kiểm tra toàn bộ các bến đò ngang trên cả nước.
Bộ trưởng yêu cầu (lại yêu cầu, tại sao không chỉ thị?) đoàn kiểm tra có trách nhiệm rà soát, xóa ngay những bến không phép và dừng khai thác những phương tiện không đủ tiêu chuẩn… sau tai nạn giao thông đường thủy nghiêm trọng xảy ra trên sông Gianh, thuộc xã Quảng Hải, huyện Quảng Trạch, tỉnh Quảng Bình.
Tục ngữ Việt Nam có câu “mất bò mới lo làm chuồng” để phê phán cách làm ăn chểnh mảng, cẩu thả, cứ để việc xảy ra rồi mới tìm cách đối phó. Tại sao cứ để tai nạn ập đến mới “rà soát kiểm tra” mà không phải là việc làm thường xuyên?
Đã có nhiều tai nạn giao thông thảm khốc cướp đi cùng lúc hàng chục sinh mạng từ các chuyến đò ngang trước đó ở Quảng Nam, Nghệ An, Thanh Hóa… Chưa kể vụ chìm thuyền du lịch ở Kiên Giang và hàng trăm vụ lật xuồng, chìm ghe nhỏ lẻ khác. Những “nhân tai” này hoàn toàn có thể tránh được nếu mọi người tham gia giao thông và điều khiển giao thông chấp hành các quy định về an toàn. Nếu người dân và chủ phương tiện không biết luật hoặc có biết nhưng nhắm mắt làm liều thì còn Nhà nước mà cụ thể là cấp xã, cấp huyện trực tiếp quản lý địa bàn.
Đã đến lúc đặt vấn đề trách nhiệm quản lý của chính quyền địa phương bên cạnh bộ chủ quản về việc phòng chống và hạn chế “nhân tai” giao thông. Không thể chủ phương tiện đi tù còn cấp quản lý nhà nước chỉ “rút kinh nghiệm” hoặc nhắc nhở.
Ở các nước khi có sự cố nghiêm trọng xảy ra, người quản lý trực tiếp thường nộp đơn từ chức thay cho lời nhận lỗi, có khi còn bị xử lý hình sự nếu thấy “thiếu trách nhiệm”.
Cứ hành xử như hiện nay thì chắc chắn tai nạn sẽ còn tiếp diễn. Mà đâu chỉ có giao thông. Nhìn đâu cũng thấy hiểm họa rình rập. Từ chung cư cũ xuống cấp có thể sập bất cứ lúc nào đến việc đất sạt lở. Từ vệ sinh thực phẩm, môi trường đến an toàn cháy nổ… Cả những nguy cơ trừu tượng hơn về kinh tế và giáo dục đều được cảnh báo và có thể chủ động phòng chống.
Chúng ta không thiếu luật, càng không thiếu những nghị định, chỉ thị. Chỉ thiếu sự kiên quyết, thiếu tinh thần trách nhiệm và lập lờ trong việc thực thi trách nhiệm.
NGUYỄN VĂN MỸ – Lửa Việt & Tavitour
