(KTSG Online) – Các nhà quản lý tài chính của nhóm 20 nền kinh tế lớn nhất thế giới (G20) sẽ tụ họp tại hòn đảo nhiệt đới Bali, Indonesia trong tuần này, vào thời điểm lạm phát tăng nhanh ở nhiều nước, có nguy cơ gây bất ổn xã hội hơn nữa và biến sự phục hồi kinh tế mong manh thành cơn suy thoái.
Hội nghị Bộ trưởng Tài chính và Thống đốc ngân hàng trung ương G20, diễn ra trong hai ngày 15 và 16-7, sẽ tập trung thảo luận một loạt các vấn đề xung quanh tình hình giá cả tăng vọt, mối đe dọa vỡ nợ chủ quyền gia tăng cũng như kế hoạch “hạ cánh mềm” cho các nền kinh tế vẫn đang trong quá trình phục hồi sau cuộc khủng hoảng đại dịch Covid-19.
Các lãnh đạo tài chính G20 cũng sẽ có thêm nhiều vấn đề khác để thảo luận khi cuộc chiến tranh Nga-Ukraine kéo dài, căng thẳng Mỹ-Trung vẫn gia tăng trong bối cảnh các nước tìm cách thúc đẩy các sáng kiến toàn cầu về năng lượng xanh, ngân hàng kỹ thuật số và các tiêu chuẩn thuế chung. Dưới đây là những chủ đề sẽ chi phối chương trình nghị sự tại hội nghị lần này.
Lạm phát và uy tín của ngân hàng trung ương
Được ghi nhận công lao giải cứu nền kinh tế thế giới khỏi cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu cách đây một thập niên, các ngân hàng trung ương đang đánh mất sự tín nhiệm vì đã không kịp thời ngăn chặn sớm lạm phát. Họ bị chỉ trích gay gắt vì phải vất vả chạy đua chống lạm phát đang tăng sốc ở nhiều nơi trên thế giới. Hơn 80 ngân hàng trung ương đã tăng lãi suất trong năm nay, với mức tăng lớn từ 50 điểm cơ bản (0,5 điểm phần trăm) trở lên đang trở nên phổ biến hơn.
Chủ tịch Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed), Jerome Powell nói rằng việc “chạy theo” lạm phát sẽ là “sai lầm lớn hơn” so với việc đẩy nền kinh tế vào suy thoái.
Mối lo ngại xung quanh đà tăng giá mạnh của đô la Mỹ
Các nhà đầu tư đang đổ xô mua đô la Mỹ khi các bất ổn trong môi trường vĩ mô kích hoạt cuộc tháo chạy của dòng vốn, buộc giới chức trách ở nhiều nước phải cân nhắc các quyết định can thiệp để bảo vệ đồng tiền của họ.
Vấn đề này có thể sẽ trọng điểm trong các cuộc thảo luận với Bộ trưởng Tài chính Mỹ, Janet Yellen và Bộ trưởng Tài chính Nhật Bản, Shunichi Suzuki trong bối cảnh đồng đô la tăng giá lên mức cao nhất trong 20 năm so với đồng yen.
Bà Yellen đã phát tín hiệu rằng Mỹ không sẵn sàng can thiệp để bảo vệ các đồng tiền đang giảm giá so với đồng đô la. Với một đồng tiền mạnh hỗ trợ cuộc chiến chống lạm phát nhập khẩu, ngoài các tuyên bố bày tỏ quan tâm và cam kết đối thoại, việc Mỹ đạt được bất kỳ thỏa thuận nào về vấn đề tỷ giá có thể khó khăn.
Rủi ro vỡ nợ của các nền kinh tế mới nổi
Với các vùng đệm tài chính bên ngoài hạn chế và dự trữ ngoại tệ cạn kiệt, các quốc gia có thu nhập thấp hơn đang phải vật lộn để đẩy lùi lạm phát khi cơn phẫn nộ của người dân gây ra các căng thẳng chính trị. Các nhà đầu tư đang ngày càng thận trọng hơn và rút tiền ra ra khỏi các nước đó, khiến nền kinh tế của họ ngày càng nguy ngập.
Các khoản nợ lên tới 237 tỉ đô la sắp đến hạn thanh toán cho các trái chủ nước ngoài đã gây căng thẳng lên thị trường của các nước đang phát triển và khiến họ đối mặt với hiệu ứng domino vỡ nợ tiềm tàng. Sau các vụ vỡ nợ của Nga và Sri Lanka, Bloomberg Economics nhận thấy 5 nền kinh tế khác đang có rủi ro bị vỡ nợ cao nhất gồm El Salvador, Ghana, Ai Cập, Tunisia và Pakistan.
Bắc Kinh, nhà cho vay chính thức số một đối với các nước đang phát triển trong những năm gần đây, tỏ ra không mấy hào hứng với một chương trình mới của G-20, được gọi là Khuôn khổ chung (Common Framework) G20 về xử lý nợ, nhằm cho phép các nước nghèo hoãn trả nợ.
An ninh lương thực
Theo một báo cáo của Liên hợp quốc công bố vào tháng 3, một số nước đang gặp khó khăn đặc biệt với các vấn đề nguồn cung lương thực, trong đó Ai Cập, Thổ Nhĩ Kỳ, Bangladesh, Iran phụ thuộc lớn vào Nga và Ukraine với hơn 60% lúa mì nhập khẩu của họ.
Hồi tháng 4, trong khuôn khổ hội nghị mùa xuân của Quỹ Tiền tệ quốc tế và Ngân hàng Thế giới ở Washington, Bộ Tài chính Mỹ đã tổ chức một cuộc họp với sự tham dự các quan chức tài chính quốc tế và các chuyên gia an ninh lương thực để giải quyết cuộc khủng hoảng ngày càng sâu sắc. Tại cuộc họp, các đại biểu đã đồng ý vạch ra một loạt các nguyên tắc chung và một kế hoạch hành động, nhưng từ đó, có rất ít tiến bộ rõ rệt.
Áp trần giá dầu đối với Nga
Tại hội nghị ở Bali, Bộ trưởng Tài chính Mỹ. Yellen dự kiến vẫn kiên định với các đề xuất để giảm thiểu rủi ro nguồn cung năng lượng từ Nga, bao gồm sáng kiến áp mức trần đối với giá dầu thô của Nga. Mỹ và Canada đã cấm mua dầu của Nga, và Liên minh châu Âu (EU) đã đồng ý cấm vận chuyển dầu của Nga bằng đường biển đến các nước thành viên vào cuối năm nay. EU cũng cấm các công ty bảo hiểm bán bảo hiểm cho cho bất kỳ tàu nào chở dầu của Nga đến bất kỳ đâu trên thế giới vào cuối năm nay.
Đề xuất mới của bà Yellen sẽ tạo ra một ngoại lệ đối với lệnh cấm bảo hiểm đối với các lô hàng dầu thô của Nga có giá dưới mức trần mà phương Tây đặt ra nhưng vẫn cao hơn chi phí sản xuất. Mục đích là để hạn chế doanh thu của Moscow từ hoạt động xuất khẩu dầu nhưng đồng thời giúp duy trì dòng chảy dầu thô của Nga trên thị trường, từ đó, ngăn chặn một đợt tăng giá khác. Một quan chức Bộ Tài chính Mỹ nói rằng nếu không đặt ra ngoại lệ này, giá dầu thô trên thị trường quốc tế có thể tăng lên mức 140 đô la/thùng khi lệnh cấm bảo hiểm đối với giàu chở dầu từ Nga có hiệu lực vào cuối năm.
Tại cuộc họp gần đây ở Đức, các lãnh đạo nhóm các cường quốc công nghiệp G7 đã đồng ý xem xét đề xuất này. Nhưng kế hoạch áp giá trần đối với dầu của Nga được xem là rất phức tạp về mặt thực tế và chính trị. Nó đòi hỏi sự nhất trí của tất cả các nước thành viên EU. Việc thống nhất mức trần đối với giá dầu của Nga cũng sẽ là một thách thức lớn.
Nền kinh tế toàn cầu mới
Hội nghị Bộ trưởng Tài chính và Thống đốc ngân hàng trung ương G20 tại Bali cũng sẽ thảo luận các sáng kiến cho nền kinh tế toàn cầu mới bao gồm thuế doanh nghiệp tối thiểu toàn cầu, tài chính bền vững, thanh toán trong kỷ nguyên số hóa.
Một thỏa thuận thuế toàn cầu được ký kết vào năm ngoái giữa hơn 130 nước sẽ không thể triển khai theo kế hoạch ban đầu vì các rào cản chính trị bao gồm cả ở Mỹ.
Thỏa thuận nhằm mục đích ngăn chặn các công ty lớn nhất thế giới trốn thuế bằng cách đặt ra mức thuế tối thiểu 15% trên toàn cầu và cũng phân bổ lại một số quyền đánh thuế để các công ty đa quốc gia nộp thuế nhiều hơn ở nước mà họ tạo ra doanh thu, thay vì nơi họ ghi nhận lợi nhuận. Thỏa thuận ban đầu dự kiến có hiệu lực vào cuối năm 2023, nhưng lịch trình đó đã bị hủy bỏ.
Kỷ nguyên “xây dựng trở lại tốt hơn” trong tiến trình phục hồi tăng trưởng kinh tế toàn cầu cũng ưu tiên thúc đẩy các vấn đề kinh tế xanh, ngay cả khi rất nhiều nền kinh tế đang đối mặt với thực tế phụ thuộc vào dầu thô.
Ngân hàng kỹ thuật số và phổ cập tài chính nằm trong số 6 ưu tiên của Bộ trưởng Tài chính và Thống đốc ngân hàng trung ương G20. Những sáng kiến này nhận được sự chú ý đặc biệt ở các nền kinh tế châu Á khi họ đạt những tiến triển quan trọng trong các vấn đề như tiền kỹ thuật số của ngân hàng trung ương và hệ thống thanh toán điện tử.
Theo Bloomberg
