Lúa gạo dồi dào song thiếu vắng khách hàng
Hải Hà
 |
| Nông dân trong nước đang phải bán lúa giá thấp khi thu hoạch rộ lúa đông xuân hiện nay – Ảnh: TL. |
(TBKTSG Online) – Giá lúa gạo tại ĐBSCL tiếp tục xu hướng giảm từ mấy ngày nay, khi bước vào giai đoạn thu hoạch cao điểm vụ lúa đông xuân và dự kiến sẽ cho khoảng 3 tấn gạo xuất khẩu. Sau khi liên tục tăng trong tháng 2, giá lúa đông xuân đột ngột quay đầu giảm trong tuần đầu tháng 3, bất chấp chương trình thu mua dự trữ của Hiệp hội Lương thực Việt Nam và những cảnh báo nguy cơ tái diễn khủng hoảng lương thực.
Theo nguồn tin từ các thương nhân, giá gạo Việt Nam giảm khoảng 4% – 7% trong tuần qua. Trong 9 ngày đầu tháng 3, giá lúa mới thu hoạch tại ĐBSCL giảm khoảng 7%, xuống 5.000 – 6.200 đồng/kg, so với mức 5.400 – 6.400 đồng/kg một tuần trước đây. Lúa thơm Jasmine 85 giảm 600 đồng/kg xuống 6.100 đồng/kg, lúa thơm nhẹ OM 4900 giảm 400 đồng xuống 6000 đồng/kg.
Reuters dẫn lời một thương nhân ở TPHCM cho hay giá chào gạo xuất khẩu của Việt Nam cũng giảm khoảng 4% trong tuần qua, với gạo 5% tấm giá giảm từ 475 đô la/tấn xuống 450 – 460 đô la/tấn, FOB Cảng Sài gòn, trong khi gạo 25% tấm giá cũng giảm từ 440 đô la/tấn xuống 410 – 430 đô la/tấn, song “Không thấy ai hỏi mua, vậy nên cũng không có khách hàng nào trả giá”, Reuters trích lời một thương nhân.
Các nhà xuất khẩu đang mua lúa theo kế hoạch dự trữ của Chính phủ, với mục tiêu 2 triệu tấn (1 triệu tấn gạo). Nhưng dường như điều này ít có ảnh hưởng tới thị trường.
Theo Hiệp hội Lương thực Việt Nam, ĐBSCL sẽ thu hoạch xong khoảng 90% diện tích lúa vụ này (hay khoảng 1,35 triệu héc ta) trước khi kết thúc tháng 3, phần còn lại sẽ hoàn tất vào đầu tháng 4.
Thị trường Thái Lan cũng không có khách hàng hỏi mua, song giá gạo được giữ vững nhờ kế hoạch can thiệp của chính phủ.
Gạo trắng 100% B của Thái Lan giá vững ở mức 515 đô la/tấn, FOB Bangkok, và gạo 5% tấm giá cũng không thay đổi ở mức 495 đô la/tấn.
Chính phủ Thái đang tăng giá đảm bảo tối thiểu khi các doanh nghiệp mua lúa từ nông dân thêm 10% lên 11.000 baht (363 đô la/tấn). Song người trồng lúa Thái Lan còn muốn được chính phủ hỗ trợ hơn nữa. Họ muốn chính phủ mua trực tiếp của nông dân với giá cao hơn giá thị trường và dự trữ ngũ cốc đó lại, như đã làm trước kia.
Chi phí lưu kho dự trữ là một trong những lý do khiến chính phủ thay đổi kế hoạch hỗ trợ giá, không mua trực tiếp từ dân để dự trữ mà tăng giá đảm bảo tối thiểu buộc các nhà xuất khẩu phải tăng giá bán. Điều này đẩy các nhà xuất khẩu vào tình thế khó khăn, bởi họ không thể cạnh tranh về giá với gạo Việt Nam trên thị trường thế giới.
Theo Bộ Thương mại Thái, dự trữ gạo của chính phủ nước này hiện chỉ 1 triệu tấn, thấp hơn nhiều so với mức kỷ lục 7 triệu tấn của năm 2010.
Không giống các ngũ cốc khác như bắp hay lúa mì, thị trường lúa gạo thế giới gần đây vẫn tương đối yên ả, mặc dù liên tiếp có những cảnh báo về khả năng tái diễn một cuộc khủng hoảng lương thực như năm 2008. Hiện giá gạo chỉ bằng một nửa mức giá đỉnh cao của năm 2008, trong khi giá lúa mì và bắp tại Mỹ đã tăng 50% trong khoảng một năm nay.
Việc các quốc gia nhập khẩu gạo lớn nỗ lực gia tăng tỷ lệ tự cung đã mang lại sự ổn định cho thị trường gạo. Bằng chứng là việc Myanmar tuần qua thông báo quyết định tạm dừng xuất khẩu gạo đã gần như không có ảnh hưởng gì tới thị trường gạo. Cả tin các chính phủ Bangladesh và Philippines hỏi mua gạo cũng vậy.
Trong bối cảnh triển vọng nhu cầu thấp trong năm nay và nguồn cung ở các nước sản xuất và nhập khẩu tương đối dồi dào, triển vọng giá gạo sẽ không biến động mạnh trong những tháng cuối năm. Tuy nhiên, nếu thị trường bắp và lúa mì tiếp tục nóng lên, giá gạo sẽ được hỗ trợ tăng nhẹ. Còn trước mắt, giá sẽ tiếp tục giảm nhẹ theo tiến độ thu hoạch lúa gạo ở Việt Nam.
