Mua cổ phiếu quỹ – “liều thuốc” tâm lý
Thanh Thương
 |
| Nhà đầu tư vẫn nên thận trọng trước động thái mua cổ phiếu quỹ của doanh nghiệp. Ảnh: Thanh Tùng. |
(TBKTSG Online) – Khi nhiều công ty niêm yết công bố mua vào cổ phiếu quỹ, tâm lý nhà đầu tư phấn khởi vì hy vọng thông tin này sẽ là lực đẩy cho sự tăng giá của cổ phiếu. Tuy vậy, theo một số chuyên gia chứng khoán, động thái mua cổ phiếu quỹ chưa hẳn đã có tác dụng nâng đỡ giá cổ phiếu, mặt khác cũng tiềm ẩn rủi ro đối với doanh nghiệp.
Thị trường chứng khoán đã giảm mạnh từ tháng 8 đến nay. Sự đi xuống của thị trường cũng là lý do khiến cho nhiều công ty mua vào cổ phiếu quỹ.
Cụ thể như Công ty cổ phần Phát triển hạ tầng Vĩnh Phúc (IDV) vừa thông báo mua 135.000 cổ phiếu quỹ từ ngày 9-9 đến ngày 9-12; Công ty cổ phần Đá Núi Nhỏ (NNC) cũng đã đăng ký mua 205.000 cổ phiếu quỹ từ ngày 6-9. Trước đó, Công ty Nhiệt điện Phả Lại (PPC) cũng đã đăng ký mua 2 triệu cổ phiếu quỹ từ ngày 10-8 đến ngày 10-11…
Theo ông Nguyễn Hắc Hải, Giám đốc Khối phân tích, đầu tư của Công ty chứng khoán Rồng Việt thì việc mua cổ phiếu quỹ của doanh nghiệp trong thời gian này có thể là do nhu cầu đầu tư của doanh nghiệp.
“Doanh nghiệp đã có cơ hội phát hành cổ phiếu giá cao thì nay lại có cơ hội mua vào với giá thấp, xem như là một cách đầu tư dài hạn, kiếm lời tốt. Việc mua này cũng có thể là cách “đỡ” giá cổ phiếu khi các chỉ số chứng khoán liên tục đi xuống”, ông Hải nói.
Một nhà đầu tư trên sàn chứng khoán Sacombank – SBS cho rằng đây là một động thái tích cực, giúp cho giá cổ phiếu không bị rớt mạnh. Bên cạnh đó, việc công ty mua cổ phiếu vào chứng tỏ doanh nghiệp tin vào tiềm năng lợi nhuận của mình, vì vậy nhà đầu tư sẽ an tâm hơn trong việc nắm giữ cổ phiếu.
Trong khi đó, bà Hoàng Thị Hoa, Giám đốc bộ phận phân tích Công ty chứng khoán Bản Việt cũng cho rằng việc mua cổ phiếu quỹ của các công ty phần nào giúp cho lực cầu trên thị trường được mạnh hơn. Tuy vậy, bà Hoa nhấn mạnh: “Do mỗi công ty không đăng ký mua nhiều, chỉ vài phần trăm trên số lượng cổ phiếu đang lưu hành nên tác động chính đến thị trường là tác động tâm lý, giúp cho nhà đầu tư tin tưởng hơn vào cổ phiếu của doanh nghiệp, hơn là làm tăng thanh khoản”.
Ngoài các yếu tố tích cực kể trên, bà Hoa cho rằng hiện tại một số doanh nghiệp mua cổ phiếu bằng nguồn tiền không phải nhàn rỗi trong dài hạn thì sẽ là một rủi ro. Ví dụ như tại thời điểm đăng ký mua, doanh nghiệp có thể có nguồn vốn nhàn rỗi, nhưng nếu nguy cơ rủi ro về tài chính như không thu được các khoản nợ đến hạn, rủi ro thanh khoản có thể xảy ra, khi đó, mua cổ phiếu quỹ sẽ làm suy yếu khả năng thanh toán và trả nợ của công ty.
Mặt khác, các quy định hiện nay mới chỉ yêu cầu doanh nghiệp chứng minh nguồn vốn được sử dụng, mà chưa bắt buộc doanh nghiệp chứng minh có tiền nhàn rỗi để mua cổ phiếu quỹ. Vì vậy đa số doanh nghiệp đều ghi rõ trong thông báo là dùng tiền từ thặng dư cổ phần hoặc lợi nhuận chưa phân phối để mua cổ phiếu quỹ. Tức là, về mặt sổ sách, doanh nghiệp đủ tiền để làm điều này. Tuy vậy, nhà đầu tư cũng nên nhìn vào lượng tiền mặt của doanh nghiệp trong báo cáo tài chính cũng như so sánh với những rủi ro tài chính mà doanh nghiệp có thể gặp phải trong tương lai để quyết định nên hay không đặt niềm tin vào cổ phiếu của doanh nghiệp.
Ông Hải cũng cho rằng, hiện tại, việc công bố mua cổ phiếu của doanh nghiệp thường ít khi thực hiện đầy đủ, mà như doanh nghiệp giải trình thì do biến động thị trường nên việc mua vào không còn phù hợp… “Thực ra không loại trừ trường hợp khi giá cổ phiếu xuống thấp, việc công bố mua cổ phiếu quỹ của doanh nghiệp ít nhiều tác động tích cực đến nhà đầu tư nên được xem như một thủ thuật để doanh nghiệp kích giá cổ phiếu chứ thực sự không mua vào bao nhiêu”, ông Hải cho biết. Và không ít nhà đầu tư đã thất vọng do giá cổ phiếu giảm mạnh khi doanh nghiệp thông báo chỉ mua hơn 10% trong tổng số cổ phiếu quỹ đăng ký mua trước đó.
Để tránh những rủi ro cho thị trường và nhà đầu tư trước việc doanh nghiệp không thực hiện mua cổ phiếu quỹ như công bố, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cho biết đang lấy ý kiến để sửa đổi Thông tư 18/2007/BTC hướng dẫn việc mua, bán lại cổ phiếu và sẽ đưa ra quy định ràng buộc cụ thể các doanh nghiệp trong việc thực hiện mua cổ phiếu quỹ, hạn chế tối đa hành động trục lợi trên thị trường.
