Mỹ-Cuba sẽ mở lại đại sứ quán ngày 20-7
Phúc Minh
![]() |
Trong nhiều năm, Mỹ và Cuba không mở đại sứ quán, cơ quan chuyên trách các vấn đề của Mỹ tại Cuba là Văn phòng lợi ích Mỹ ở Havana (Cuba), đặt trong tòa nhà đại sứ quán Thụy Sĩ. Ảnh: Reuters |
(TBKTSG Online) – Trong tuyên bố tối ngày 1-7 (giờ Việt Nam), Tổng thống Mỹ Barack Obama cho biết Mỹ và Cuba đã nhất trí khôi phục quan hệ ngoại giao sau hơn nửa thế kỷ gián đoạn và đồng ý mở lại đại sứ quán tại thủ đô hai nước vào ngày 20-7.
Ông Obama cho rằng đây là bước tiến lịch sử, hướng tới việc bình thường hóa các mối quan hệ với chính phủ và người dân Cuba, bắt đầu chương mới trong mối quan hệ giữa Mỹ với các nước láng giềng ở châu Mỹ.
Theo ông Obama, chính sách trước đây của Mỹ đối với Cuba không hiệu quả và làm cho cuộc sống của người dân Cuba tồi tệ hơn. “Những tiến bộ đạt được hôm nay lần nữa cho thấy chúng ta không nên để quá khứ giam hãm. Nếu thấy việc nào đó không hiệu quả, chúng ta có thể thay đổi nó” – ông nói.
Từ Áo, Ngoại trưởng Mỹ John Kerry cho biết sẽ công du Cuba để làm lễ thượng cờ bên ngoài đại sứ quán Mỹ tại thủ đô Havana, Cuba.
Ngày 1-7, chính phủ Cuba cũng phát đi tuyên bố hoan nghênh những bước đi tích cực của chính quyền Tổng thống Obama trong nỗ lực hàn gắn quan hệ hai bên. Tuy nhiên, Cuba khẳng định để có được quan hệ bình thường, Mỹ cần chấm dứt lệnh cấm vận kinh tế đối với Cuba. Bên cạnh đó, Cuba yêu cầu Mỹ trả lại căn cứ hải quân tại vịnh Guantanamo mà Mỹ thuê từ năm 1903. Tuyên bố của chính phủ Cuba cũng nêu rõ Mỹ cần ngăn chặn những chương trình “phá hoại” nội bộ Cuba, trong đó có các chương trình phát thanh và truyền hình phát sóng vào Cuba.
Mặc dù chính thức khôi phục quan hệ ngoại giao nhưng cả hai nước đều thừa nhận còn nhiều vấn đề khác biệt.
Tháng 1-1961, Tổng thống Mỹ Dwight D.Eisenhower tuyên bố cắt đứt hoàn toàn các mối quan hệ với Cuba sau khi lãnh tụ Fidel Castro lãnh đạo phong trào cách mạng lật đổ chính quyền Fulgencio Batista. Quan hệ Mỹ-Cuba tiếp tục xấu đi sau khi máy bay do thám của Mỹ phát hiện Liên xô xây dựng căn cứ tên lửa đạn đạo trên lãnh thổ Cuba vào năm 1962, dẫn đến lệnh cấm vận kinh tế, thương mại và tài chính của Mỹ đối với Cuba. Tháng 12-2014, Tổng thống Obama và Chủ tịch Raul Castro đưa ra tuyên bố lịch sử, nhất trí bình thường hóa quan hệ giữa hai nước sau hơn nửa thế kỷ lạnh nhạt. Đến tháng 5-2015, Tổng thống Obama chính thức đưa Cuba khỏi danh sách các nước bảo trợ khủng bố, mở đường cho những tiến triển tiếp theo trong quá trình bình thường hóa quan hệ. Sau khi Mỹ và Cuba tuyên bố mở cửa trở lại đại sứ quán ở thủ đô của nhau, Cuba dự kiến đón luồng khách du lịch quốc tế lớn, đặc biệt là từ du khách Mỹ đến thăm thân nhân, thưởng thức trái cây, những bãi cát trắng, thành phố thuộc địa, xì gà, rượu rum và những chiếc xe cổ điển của Mỹ trên đường phố Cuba. |
Dư luận Cuba, Mỹ hoan nghênh khôi phục ngoại giao
Người dân Cuba đã có những phản ứng tích cực trước tuyên bố khôi phục quan hệ ngoại giao Mỹ-Cuba. Họ hy vọng rằng bước đi này sẽ mở đường cho việc dỡ bỏ lệnh cấm vận mà Mỹ áp đặt đối với Cuba hơn 50 năm qua. Ước tính, lệnh cấm vận kinh tế của Mỹ áp đặt với Cuba từ năm 1962 đã gây thiệt hại hơn 100 tỉ đô la Mỹ.
Dư luận Mỹ cũng có những phản ứng tích cực xung quanh diễn biến lịch sử này. Lãnh đạo phe thiểu số của đảng Dân chủ tại Hạ viện, Hạ nghị sỹ Nancy Pelosi, cho rằng việc mở lại đại sứ quán sẽ đặt nền tảng cho mối quan hệ mới, hiệu quả hơn với Cuba, qua đó hỗ trợ và thúc đẩy các ưu tiên chính sách của Mỹ, trong đó có vấn đề quyền con người, hợp tác chống ma túy, di cư, đoàn tụ gia đình, trao đổi văn hóa và mở ra cơ hội làm ăn cho các doanh nghiệp Mỹ.
Ứng cử viên tổng thống năm 2016 của đảng Dân chủ, cựu Ngoại trưởng Hillary Clinton, cũng hoan nghênh việc hai nước đồng ý mở lại đại sứ quán, cho rằng việc này giúp Mỹ gia tăng can dự và ủng hộ những thay đổi tích cực tại Cuba.
Phản ứng quốc tế
Ngày 1-7, Tổng Thư ký Liên hiệp quốc (LHQ) Ban Ki-moon hoan nghênh tuyên bố về việc Mỹ và Cuba sẽ mở lại đại sứ quán tại thủ đô của hai nước vào ngày 20-7. Người phát ngôn của ông Ban nói: “Việc khôi phục mối quan hệ ngoại giao Mỹ-Cuba là bước đi quan trọng trong lộ trình hướng tới bình thường hóa quan hệ… LHQ ủng hộ nỗ lực thúc đẩy các mối quan hệ láng giềng hòa thuận và hữu hảo giữa các nước”.
Tại Brussels (Bỉ), Liên minh châu Âu (EU) rcũng a tuyên bố hoan nghênh việc tái thiết lập quan hệ đầy đủ Mỹ-Cuba sau 54 năm, mô tả đây là cột mốc lịch sử. Tuy nhiên, tuyên bố của EU hối thúc Mỹ cần có thêm bước tiến, bãi bỏ lệnh cấm vận áp đặt năm 1962 mà EU cho là "đã lỗi thời".
Bộ Ngoại giao Mexico cũng đã gửi điện chúc mừng sự kiện được chờ đợi lâu nay giữa Cuba và Mỹ, cho rằng tin vui này sẽ đóng góp đáng kể vào quá trình bình thường hóa quan hệ giữa hai nước là bạn bè và láng giềng thân thiện của Mexico.
Đọc thêm: