Mỹ hoãn việc đánh giá an toàn thực phẩm cá tra Việt Nam

Mỹ hoãn việc đánh giá an toàn thực phẩm cá tra Việt Nam

Trung Chánh

(TBKTSG Online) – Cơ quan thanh tra an toàn thực phẩm (FSIS) thuộc Bộ Nông nghiệp Mỹ (USDA) đã quyết định hoãn chuyến công tác đến Việt Nam đánh giá hệ thống kiểm soát vệ sinh an toàn thực phẩm (lần thứ hai) đối với cá thuộc bộ Siluriformes (cá da trơn). Theo dự kiến trước đây, đợt đánh giá kéo dài từ ngày 2-3 đến ngày 13-3, chủ yếu đối với cá tra.

Từ ngày 2 đến 13-3: Mỹ tái đánh giá an toàn thực phẩm cá tra Việt Nam

Mỹ hoãn đánh giá an toàn thực phẩm cá tra Việt Nam. Trong ảnh là nhân công chế biến cá tra xuất khẩu tại một doanh nghiệp. Ảnh: Trung Chánh

Trao đổi với TBKTSG Online vào hôm nay, 3-3, ông Nguyễn Hoài Nam, Phó Tổng thư ký Hiệp hội chế biến và xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP) đã xác nhận thông tin nêu trên.

Theo dự đoán của ông Nam, việc đoàn công tác của Mỹ hoãn sang Việt Nam đánh giá hệ thống kiểm soát vệ sinh an toàn thực phẩm như nêu trên nhiều khả năng do tác động từ dịch viêm đường hô hấp cấp do chủng mới của virus Corona (Covid-19).

Trong khi đó, trong công thư gửi đến ông Nguyễn Như Tiệp, Cục trưởng Cục quản lý chất lượng nông lâm sản và thủy sản (Nafiqad) thuộc Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, tiến sĩ Michelle Catlin thuộc Văn phòng điều phối quốc tế của USDA cũng xác nhận, FSIS hoãn đã kế hoạch sang Việt Nam đánh giá như dự kiến diễn ra từ ngày 2 đến 13-3.

Trong công thư này, tiến sĩ Michelle Catlin cho biết, phía Mỹ sẽ sắp xếp một cuộc đánh giá khác về hệ thống kiểm soát vệ sinh an toàn thực phẩm đối với cá da trơn của Việt Nam.

Tuy nhiên, về thời gian của cuộc đánh giá cũng như lý do phía Mỹ tạm hoãn sang Việt Nam đánh giá, thì không được đề cập trong công thư này.

Trước đó, ông Ngô Hồng Phong, Phó cục trưởng Nafiqad cho biết, ngày 20-1-2020, Nafiqad đã nhận được công thư của FSIS thông báo cử đoàn công tác sang Việt Nam đánh giá hệ thống kiểm soát vệ sinh an toàn thực phẩm đối với cá da trơn (trong đó chủ yếu là cá tra) của Việt Nam xuất khẩu vào Mỹ, diễn ra từ ngày 2 đến 13-3-2020.

Báo cáo của Nafiqad cho thấy, đây là lần thứ hai phía Mỹ sang đánh giá hệ thống kiểm soát vệ sinh an toàn thực phẩm đối với cá da trơn của Việt Nam, trong đó, lần đầu được thực hiện vào tháng 5-2018.

Theo đó, lúc bấy giờ, đoàn thanh tra của FSIS đã thực hiện thanh tra thực tế hệ thống kiểm soát an toàn thực phẩm cá tra của hai cơ quan kiểm tra trung ương; một phòng kiểm nghiệm thuộc Nafiqad; tám cơ sở chế biến xuất khẩu và hai cơ sở nuôi cá tra.

Từ việc thanh tra thực tế như nêu trên, FSIS tuy đánh giá cao việc tổ chức, thực thi pháp luật của Việt Nam trong kiểm soát an toàn thực phẩm, nhưng cũng chỉ ra những lỗi sai cần khắc phục.

Cụ thể, FSIS ghi nhận hệ thống văn bản pháp lý cũng như hệ thống tổ chức thực thi pháp luật của Việt Nam trong kiểm soát an toàn thực phẩm chuỗi sản xuất, chế biến, xuất khẩu cá tra sang Mỹ cơ bản phù hợp với các quy định của cơ quan này; không phát hiện sai lỗi nghiêm trọng có thể ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe cộng đồng trong hệ thống kiểm soát an toàn thực phẩm cá tra của Việt Nam.

"Tuy nhiên, việc ghi chép tại các cơ sở chế biến là không đầy đủ các kết quả giám sát vệ sinh; nước đá có lẫn một ít tạp chất trên bề mặt; thao tác công nhân không phù hợp; đường ống máy rửa không thuận lợi để kiểm soát vệ sinh; một số trang thiết bị, dụng cụ không được bảo trì tốt…", FSIS nêu rõ những điểm cần khắc phục.

Ngoài ra, đơn vị này cũng chỉ ra lỗi của kiểm tra viên là không phát hiện sai lỗi của các cơ sở không ghi chép đầy đủ kết quả giám sát vệ sinh trong quá trình sản xuất.

Sau khi FSIS kết thúc chuyến thanh tra, Nafiqad đã có công thư gửi FSIS về kết quả khắc phục. Dự thảo báo cáo thanh tra của FSIS sau đó cũng ghi nhận Nafiqad đã cung cấp các bằng chứng, tài liệu về việc các doanh nghiệp đã khắc phục sai lỗi.

Ông Phong cho biết, đến ngày 12-11 năm ngoái, FSIS đã có thông báo công nhận hệ thống kiểm soát an toàn thực phẩm chuỗi sản xuất, chế biến, xuất khẩu cá da trơn của Việt Nam tương đương với Mỹ. “Quy định công nhận tương đương này cũng đã được đăng trên công báo Liên bang Mỹ”, ông cho biết.

Theo Nafiqad, phía Mỹ tái thực hiện kiểm soát hệ thống an toàn thực phẩm nhằm mục đích duy trì hệ thống kiểm soát vệ sinh an toàn thực phẩm cá da trơn của Việt Nam xuất khẩu vào Mỹ.

Tuy nhiên, như đã nêu ở trên, phía Mỹ đã hoãn việc kiểm tra và có công thư thông báo với Nafiqad.

Việc đoàn công tác Mỹ sang Việt Nam đánh giá hệ thống kiểm soát vệ sinh an toàn thực phẩm đối với cá da trơn Việt Nam nằm trong chương trình thanh tra cá da trơn của Mỹ áp dụng với các nước, trong đó, có Việt Nam.

Chương trình thanh tra cá da trơn của Mỹ có hiệu lực từ ngày 1-3-2016. Tuy nhiên, FSIS cho các nước xuất khẩu cá da trơn vào Mỹ thời gian chuyển tiếp 18 tháng để chuẩn bị các hồ sơ liên quan. Do đó, thời điểm chính thức áp dụng chương trình này là từ ngày 1-9-2017.

Theo đó, kể từ ngày 1-9-2017, nếu quốc gia nào không nộp hồ sơ đánh giá tương đương, sẽ không được phép xuất khẩu các sản phẩm cá da trơn vào Mỹ. Riêng Việt Nam đã nộp hồ sơ phục vụ đánh giá tương đương vào ngày 23-8-2017.