Mỹ – Trung ra tuyên bố chung về hợp tác an ninh hạt nhân
Phúc Minh
 |
| Cuộc gặp giữa Tổng thống Mỹ Barack Obama và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tại thủ đô Washington (Mỹ) ngày 31-3. Ảnh: Reuters |
(TBKTSG Online) – Sau cuộc gặp giữa Tổng thống Mỹ Barack Obama và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình bên lề Hội nghị thượng đỉnh An ninh hạt nhân lần thứ tư tại thủ đô Washington (Mỹ) ngày 31-3, hai bên đã ra Tuyên bố chung về hợp tác an ninh hạt nhân.
Theo trang web của Bộ Ngoại giao Trung Quốc, tuyên bố chung có một số nội dung chính như: hai bên cam kết hợp tác thúc đẩy môi trường quốc tế hòa bình và ổn định qua việc giảm bớt mối đe dọa về khủng bố hạt nhân, phấn đấu vì một cơ cấu an ninh hạt nhân toàn cầu ổn định; hai bên nhất trí hợp tác điều tra và ngăn chặn việc buôn lậu nguyên vật liệu hạt nhân, cũng như hợp tác trong các vấn đề khác liên quan đến an ninh hạt nhân.
Mỹ – Trung đã hoàn tất vòng thảo luận song phương đầu tiên về an ninh hạt nhân vào ngày 20-2 tại Stockholm (Thụy Điển) và sẽ tiếp tục cuộc đối thoại này thường niên, nhằm tăng cường hợp tác ngăn chặn khủng bố hạt nhân và tiếp tục thúc đẩy các mục tiêu của Hội nghị thượng đỉnh An ninh hạt nhân.
Vấn đề Triều Tiên
Liên quan đến vấn đề hạt nhân Triều Tiên, Tổng thống Obama cho biết Mỹ và Trung Quốc đều cam kết phi hạt nhân hóa bán đảo Triều Tiên và thực thi đầy đủ các biện pháp trừng phạt của Liên hiệp quốc (LHQ).
Khai mạc Hội nghị thượng đỉnh An ninh hạt nhân thứ tư ngày 31-3, Tổng thống Obama thừa nhận thế giới vẫn bị đe dọa bởi việc Triều Tiên phát triển vũ khí hạt nhân và khả năng tổ chức Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS) có thể kích hoạt bom phóng xạ.
Trước hội nghị thượng đỉnh, Tổng thống Obama đã hội kiến Tổng thống Hàn Quốc Park Geun-hye và Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe tại Nhà Trắng để thảo luận về mối đe dọa Triều Tiên sau vụ thử hạt nhân tháng 1-2016 và vụ phóng tên lửa tầm xa vào tháng 2-2016 của Triều Tiên.
Ngăn chặn khủng bố hạt nhân
Hội nghị thượng đỉnh An ninh hạt nhân lần thứ tư diễn ra trong hai ngày 31-3 và 1-4 tại Washington, với sự tham gia của nguyên thủ và đoàn đại biểu từ 50 nước. Mục tiêu nhằm tìm cách ngăn chặn không cho các phần tử khủng bố có được chất liệu nguyên tử hay tiếp cận cơ sở hạt nhân. Mục tiêu khác là tăng cường an ninh bảo vệ mạng tin học của các trung tâm điện hạt nhân.
Mỹ và các cường quốc thế giới khác có thể đang nhận thấy tính cấp bách của việc giữ cho những vật liệu và địa điểm hạt nhân khỏi lọt vào tay của những kẻ khủng bố sau vụ tấn công ngày 22-3 tại thủ đô Brussels (Bỉ). Thông tin cho biết hai anh em liên quan đến những vụ tấn công này có dính líu trong âm mưu lấy thông tin về cơ sở hạt nhân của Bỉ.
Ngoài ra, các nhà lãnh đạo thế giới cũng lo ngại về an ninh của những vật liệu và cơ sở hạt nhân tại những nước có vũ khí hạt nhân như Pakistan – mà vụ tấn công khủng bố tại thành phố Lahore ngày 27-3 giết chết hơn 70 người.
Kể từ Hội nghị thượng đỉnh An ninh hạt nhân lần thứ nhất vào năm 2010, 14 nước đã bỏ những kho dự trữ chất liệu phóng xạ, trong khi các nước khác tăng tốc giảm dự trữ. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, dù đã có một số tiến bộ về mặt an ninh nhưng nỗ lực chống mối đe dọa hạt nhân của các chính phủ đã giảm đi và vẫn còn nhiều kẽ hở về mặt an ninh tại nhiều cơ sở hạt nhân trên thế giới.
