(KTSG Online) – Trong phần giải trình trước Quốc hội vào chiều ngày 9-11, người đứng đầu Bộ Tài chính cho biết cơ quan này ủng hộ Chính phủ có các gói kích cầu để thúc đẩy kinh tế, sản xuất phát triển sau đó quay trở lại thu ngân sách; chấp nhận tăng bội chi cho năm nay và các năm tới mới giảm bội chi.
Hiện Bộ Tài chính đang tham mưu cho Chính phủ gói kích cầu bằng gói hỗ trợ lãi suất mỗi năm khoảng 20.000 tỉ đồng và 2 năm là 40.000 tỉ đồng. Nếu mặt bằng lãi suất cho vay cho hoạt động sản xuất, kinh doanh là 4%/năm thì với gói hỗ trợ lãi suất 40.000 tỉ đồng (trong 2 năm), ước tính có khoảng 1 triệu tỉ đồng được đưa ra cho vay, điều này cũng tương đương với việc có khoảng 1 triệu tỉ đồng được đưa vào nền kinh tế, từ đó đó giúp tạo việc làm, thúc đẩy sản lượng và góp phần tăng thu, sau đó giúp giảm bội chi ngân sách.
Dư địa nợ công không còn nhiều
Trong phần giải trình trước Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc cho biết dự kiến trong năm 2021, thu ngân sách vượt dự toán đề ra và chi ngân sách đảm bảo bám sát dự toán và bội chi ngân sách đảm bảo theo quy định 4% của Quốc hội.
Ông cho biết, Chính phủ đã ban hành một loạt các chính sách tài khóa để hỗ trợ cho các doanh nghiệp và người dân cũng như phòng, chống dịch bệnh, với tổng mức khoảng 200.000 tỉ đồng.
Trước ý kiến cho rằng dư địa của nợ công còn lớn, cần tăng bội chi ngân sách, Bộ trưởng Tài chính quả quyết dư địa không còn nhiều, bởi trong giai đoạn 2016-2020, tổng vay của Chính phủ là 1.852.000 tỉ đồng thì giai đoạn 2021-2025 đã biểu quyết dự kiến vay 3.068.000 tỉ đồng, tức gấp 1,77 lần so với giai đoạn trước đó.
Mặt khác, theo kịch bản xây dựng và dự tính, nợ công cuối năm 2025 gấp 1,6 lần so với năm 2020, có nghĩa là nợ công năm 2025 theo đánh giá chiếm 45% GDP, nhưng nếu tính theo GDP cũ thì nằm ở mức 57,9%, tức vượt ngưỡng 55%. Trong khi đó, nợ Chính phủ giai đoạn 2021-2025 là 41,8%, nhưng nếu đánh giá theo GDP cũ là 53,1%, vượt ngưỡng 45%.
Tuy nhiên, ông Phớc khẳng định, Bộ Tài chính ủng hộ Chính phủ có các gói kích cầu để thúc đẩy kinh tế, sản xuất phát triển sau đó quay trở lại thu ngân sách và tăng bội chi cho năm nay và các năm tới mới giảm bội chi.
Hiện Bộ Tài chính đang tham mưu cho Chính phủ gói kích cầu bằng gói hỗ trợ lãi suất mỗi năm khoảng 20.000 tỉ đồng và 2 năm là 40.000 tỉ đồng.
Về tỷ lệ điều tiết của TPHCM, giai đoạn 2017-2021, tỷ lệ điều tiết 18% và tổng chi ngân sách 60.369 tỉ đồng, bình quân 7,1 triệu đồng/người. Đến năm 2021, tổng chi ngân sách là 69.092 tỉ đồng, tức bình quân 7,4 triệu đồng/người và đến năm 2022 xây dựng chi là 84.128 tỉ đồng, bình quân 8,8 triệu đồng/người. Như vậy, chênh lệch cao hơn so với thời kỳ năm ngoái là 15.029 tỉ đồng và mức tăng thu là 21.675 tỉ đồng.
Đối với Đồng Nai, năm 2017-2021 chi ngân sách là 17.426 tỉ đồng, tỷ lệ điều tiết 47% thì đến năm 2021 là 19.721,6 tỉ đồng bình quân 6,1 triệu đồng/người, năm 2022 xây dựng 21.257,3 tỉ đồng, bình quân 6,5 triệu đồng/người, chênh lệch cao hơn là 1.535 tỉ đồng đối với mức chi. Tỉnh này cũng vẫn có tiềm năng phát triển quỹ đất do hạ tầng tăng lên, tỷ lệ điều tiết không tính tiền xổ số và thuế đất. Nhà nước đang đầu tư sân bay Long Thành với số tiền 109.000 tỉ đồng và một số hạ tầng do ngân sách Trung ương quyết trong kế hoạch đầu tư công là 11.200 tỉ đồng.
Ông bày tỏ mong muốn các tỉnh, thành phố giàu thông cảm, bởi vì đang lo cho 47 tỉnh nghèo.
Về ưu đãi đối với khu khu công nghiệp sinh thái thì đã có cơ chế đối với khu kinh tế. Hiện nay Việt Nam có 18 khu kinh tế và 377 khu công nghiệp, tổng cộng là 395. Đã có chính sách ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp 10% trong 15 năm, miễn 4 năm, giảm 5% của 9 năm tiếp theo…
Hỗ trợ lãi suất cho các đối tượng vay không có nợ xấu
Trả lời về việc nhiều đại biểu Quốc hội lo lắng thu ngân sách năm 2022 chỉ đạt 3,4% và tỷ lệ huy động là 95,1% thấp hơn so với kế hoạch, ông Phớc giải thích rằng có những giai đoạn đột xuất bất thường thì các cơ chế chính sách thay đổi, tốc độ thu ngân sách không tỷ lệ thuận với tốc độ tăng trưởng GDP. Bộ Tài chính cũng đã thảo luận với các bộ, ban ngành và các địa phương rất kỹ về vấn đề này.
“Thực tế giai đoạn 2011-2012, tăng trưởng phục hồi kinh tế là 5,12% thì thu ngân sách chỉ đạt 2,2%. Hay năm 2020, GDP tăng 2,91% nhưng thực tế thu nội địa chỉ đạt 1,6%; trong đó khu vực doanh nghiệp giảm 2% so với cùng kỳ”, ông Phớc đưa ra dẫn chứng.
Đối với ý kiến cho rằng năm nay khó khăn như vậy thì tăng thu ở khoản nào, Bộ trưởng Tài chính giải trình như sau: thu nội địa tăng lên từ phát sinh của năm 2020 trở về trước, ví dụ truy thu thuế nhà thầu của Formosa được 2.257 tỉ đồng, xử lý thu chênh lệch giá khí trong bao tiêu sản phẩm 2.457 tỉ đồng…
Thêm nữa, một số khoản thu quyết toán thuế thu nhập doanh nghiệp là tăng lên 22.800 tỉ đồng như là chứng khoán, bất động sản, khối tài chính, ngân hàng và hoạt động sát nhập, chuyển nhượng vốn và các hoạt động lắp ráp xe ô tô. Thu dầu thô cũng tăng lên 12.000 tỉ, thu xuất nhập khẩu tăng lên 10.5000 tỉ.
Liên quan đến ý kiến tăng tính chủ động ngân sách Trung ương, người đứng đầu ngành tài chính cho biết Bộ Chính trị đã chỉ đạo, giao Chính phủ xây dựng đề án phân cấp, quản lý ngân sách tăng tính chủ đạo ngân sách Trung ương và ngân sách địa phương đồng thời sẽ sửa Luật Ngân sách vào thời gian tới.
Đối với vấn đề hỗ trợ lãi suất, Chính phủ sẽ tập trung vào đối tượng có khả năng đầu tư, tăng giá trị cho nền kinh tế, đặc biệt là đối tượng vay không có nợ xấu, đảm bảo đủ điều kiện vay, thủ tục đơn giản, quyết toán dễ dàng chặt chẽ.
Làm rõ các vấn đề đại biểu nêu ra
Ngoài Bộ trưởng Bộ Tài chính, hai vị bộ trưởng của Bộ Công Thương và Bộ Kế hoạch và Đầu tư trong ngày 9-11 đã tham gia giải trình, làm rõ nhiều vấn đề đại biểu nêu tại phiên thảo luận.
Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên cho biết, thực hiện Nghị quyết 55-NQ/TW của Bộ Chính trị, chỉ đạo của Chính phủ, thời gian qua, Bộ Công Thương đã tập trung tham mưu cho cấp có thẩm quyền chỉ đạo xây dựng quy hoạch điện toán với nguyên tắc cơ bản là bảo đảm cân đối cung cầu vùng miền, cơ cấu các nguồn điện, cơ cấu nguồn và truyền tải, huy động mọi nguồn lực xã hội đầu tư phát triển điện, đặc biệt chú trọng xây dựng thị trường phát điện và thị trường bán buôn điện cạnh tranh.
Hiện nay, Bộ Công Thương đã trình Chính phủ cho phép thí điểm thực hiện cơ chế này từ nay đến năm 2025, đồng thời đã trình Chính phủ và Quốc hội cho sửa một điều của Luật Điện lực để tư nhân có thể đầu tư vào phân khúc truyền tải điện.
Nêu rõ vấn đề giải ngân vốn đầu tư công năm 2021, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cho biết, theo quy định của Luật Đầu tư công và thực hiện Nghị quyết của Quốc hội về phân bổ Kế hoạch ngân sách Trung ương năm 2021, Chính phủ đã triển khai giao kế hoạch đầu tư công năm 2021 một lần, trước ngày 31-12-2020.
Theo đó, các bộ, ngành, địa phương phải chịu trách nhiệm phân bổ chi tiết kế hoạch vốn của các chương trình, dự án cụ thể.
Ông giải thích, việc chậm phân bổ vốn kế hoạch đầu tư công tập trung vào hai nội dung chính. Thứ nhất, việc giao kế hoạch vốn của 3 chương trình mục tiêu quốc gia hiện nay đang trong giai đoạn phải thực hiện các thủ tục theo quy định của pháp luật, hiện chưa xong.
Chính phủ chỉ đạo trong tháng 11, tháng 12 năm nay phải hoàn thành toàn bộ các thủ tục để có thể giao được vốn và thực hiện được ngay vào đầu năm 2022.
Thứ hai, việc phân bổ chi tiết của các bộ, ngành, địa phương cho các dự án cụ thể vẫn còn một phần vốn chưa thể bổ sung cho các dự án khởi công mới năm 2021. Chính phủ đang chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương khẩn trương hoàn thiện thủ tục phê chuẩn quyết định đầu tư theo thẩm quyền, bảo đảm đủ căn cứ để giao kế hoạch chi tiết theo quy định của Luật Đầu tư công.
Đối với phần vốn chưa phân bổ, Chính phủ đang chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương khẩn trương thực hiện đầy đủ các thủ tục và báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội trước khi phân bổ theo quy định của Nghị quyết 29 của Quốc hội.
