(KTSG Online) – Tăng 75% chỉ trong vòng một năm, chi phí nhiên liệu diesel đang tác động đến mọi ngóc ngách của nền kinh tế Mỹ. Tài xế xe tải, các chủ trang trại, thậm chí cả các công ty khoan dầu đều đang chịu tổn thương trước chi phí dầu diesel cao mức kỷ lục.
Ngành vận tải ở Mỹ đang chịu áp lực vì giá xăng cao chưa từng thấy. Nhưng chi phí dầu diesel mới thực sự là yếu tố gây thiệt hại kinh tế ở nhiều lĩnh vực.
Theo dữ liệu do Cơ quan Thông tin năng lượng Mỹ (EIA) công bố hôm 13-6, giá dầu diesel trung bình trên toàn quốc đạt đỉnh mới, 5,72 đô la/gallon (3,785 lít) trong tuần trước, cao hơn 75% so với năm ngoái. Đây là một trong những mức tăng chi phí dầu diesel mạnh nhất được ghi nhận. Trong khi đó, giá xăng trung bình trên toàn quốc đã lên mức 5 đô la/gallon vào hôm 11-6, tăng khoảng 60% so với cùng thời điểm.
Việc giá dầu diesel tăng mạnh đang ảnh hưởng đến hầu như mọi hoạt động kinh tế, khiến lạm phát ở nền kinh tế lớn nhất thế giới lên mức cao nhất trong 40 năm. Dữ liệu của chính phủ Mỹ cho thấy chỉ số giá tiêu dùng (CPI) trong tháng 5 đã tăng lên 8,6% so với cùng kỳ năm ngoái, đánh dấu mức cao nhất kể từ năm 1981.
“Các bộ phận lớn của nền kinh tế đều vận hành bằng dầu diesel, từ nông nghiệp cho đến sản xuất, và do đó, giá dầu diesel tăng cao đang khiến giá cả tăng lên”, Mark Zandi, nhà kinh tế trưởng tại hãng xếp hạng tín dụng toàn cầu Moody’s, cho biết và lưu ý giá dầu diesel chiếm 1/5 trong mức tăng CPI của Mỹ.
Đội xe tải của Mỹ đang chịu tổn thương lớn nhất, nhiều công ty vận tải cho biết họ đã chuyển phụ phí nhiên liệu sang cho khách hàng để bù đắp chi phí tăng cao đột ngột.
David Owen, Chủ tịch Hiệp hội các công ty vận tải nhỏ quốc gia Mỹ, nói: “Phụ phí nhiên liệu đang được thực hiện trên diện rộng”.
Bart Plaskoff, Chủ tịch Công ty vận tải Summit Trucking ở Dallas, bang Texas, cho biết ông đang chi thêm 70.000 đô la mỗi tuần cho nhiên liệu so với hồi đầu năm. Ông đã yêu cầu các tài xế xe tải của mình hạn chế thời gian chạy không tải và cố gắng đổ dầu diesel ở các tiểu bang có mức giá bán thấp hơn để tiết kiệm tiền.
Ngay cả khi đã tính phụ phí nhiên liệu, ông cảnh báo một công ty vận tải có thể phải vật lộn để tồn tại với chi phí cao. Điều này có thể khiến một số xe tải dừng hoạt động, khiến chi phí vận tải càng tăng cao.
“Vận tải đường bộ là xương sống của nền kinh tế Mỹ. Thiếu phương thức vận tải này, người tiêu dùng sẽ không thể tiếp cận được hàng tạp hóa, gas, sữa bột trẻ em, thuốc men, đồ nội thất hoặc thậm chí gói hàng Amazon của bạn”, Plaskoff nói.
Các công ty vận tải đường bộ nhỏ là những doanh nghiệp bị ảnh hưởng nặng nề nhất khi giá dầu diesel tăng cao vì họ ít có khả năng thương lượng giá hoặc được chiết khấu giá nhiên liệu. Theo Hiệp hội Vận tải đường bộ Mỹ, 97% các công ty vận tải đường bộ vận hành từ 20 xe tải trở xuống.
Các nhà bán lẻ cho biết họ đang chuyển chi phí cao hơn từ chi phí vận chuyển hàng bằng đường bộ và các phương tiện vận tải khác sang khách hàng của mình để duy trì tỷ suất lợi nhuận.
Bob Nelson, Phó chủ tịch cấp cao tại Costco, một trong những chuỗi siêu thị bán lẻ lớn nhất của Mỹ, cho biết: “Chi phí vận tải cao hơn trong toàn bộ chuỗi cung ứng, cho dù đó là vận tải đường biển hay đường bộ. Cuối cùng, những chi phí đó cũng được tính vào giá bán hàng hóa”.
Chuỗi siêu thị Target ước tính sẽ phải trả thêm 1 tỉ đô la cho chi phí vận chuyển và hàng hóa trong năm nay so với dự kiến vào đầu năm và đây sẽ là một trong nguyên nhân chính khiến biên lợi nhuận của Target suy giảm.
Chi phí đắt đỏ của dầu diesel cũng đang tác động đến các trang trại trên toàn quốc, đẩy giá thực phẩm tại các siêu thị và nhà hàng lên cao.
“Tất cả các thiết bị của chúng tôi đều chạy bằng dầu diesel. Chi phí nhiên liệu đang giết chết chúng tôi”, Don Cameron, Tổng giám đốc Terranova Ranch, một công ty nông nghiệp ở bang California, nơi giá giá dầu diesel đang ở mức gần 7 đô la/gallon, cho biết. Giá dầu diesel ở California cao hơn nhiều so với mức trung bình trên toàn quốc. Cameron cũng là chủ tịch của Hội đồng Nông nghiệp và Thực phẩm của bang California.
Trang trại của Cameron, sử dụng 65 người làm việc toàn thời gian, trồng các loại cây trồng như nông sản tươi và hạnh nhân để cung cấp cho các chuỗi nhà hàng lớn và các nhà chế biến thực phẩm. Ông cho biết ông đã phải thương lượng về việc tăng giá bán 25% cho một số loại nông sản trong năm nay, và mức tăng 25% nữa trong năm tới không phải là điều “nằm ngoài dự đoán”.
Có rất ít khả năng giá dầu diesel sẽ dịu lại trong những tháng tới. Giá dầu thô tiếp tục tăng do nguồn cung khan hiếm. Sau làn sóng ngừng hoạt động do tác động đại dịch Covid-19, các nhà máy lọc dầu trên thế giới, đang phải vật lộn để đáp ứng kịp với nhu cầu nhiên liệu ở thời kỳ hậu Covid-19 . Điều này sẽ làm phức tạp thêm nỗ lực của Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) nhằm kiểm soát lạm phát và đặt ra các thách thức chính trị đối với Tổng thống Joe Biden, người đã chứng kiến mức tín nhiệm giảm do lạm phát liên tục tăng.
Ngay cả nhà sản xuất dầu thô của Mỹ cũng dựa vào dầu diesel để làm nhiên liệu cho xe tải chở công nhân, thiết bị và vật liệu như nước và cát sử dụng cho khoan thủy lực đến các mỏ dầu xa xôi, đồng thời vận hành máy khoan. Một giếng dầu có thể cần sử dụng hàng chục ngàn gallon dầu diesel trước khi bắt đầu có thể sản xuất dầu.
Tuy nhiên, chi phí của các nhà sản xuất dầu ít nhất cũng được bù đắp một phần nhờ giá dầu thô cao hơn. Ngân hàng Goldman Sachs dự báo giá dầu chuẩn quốc tế Brent sẽ đạt trung bình 135 đô la/thùng trong thời gian còn lại của năm nay, cao hơn mức giá 122 đô la/thùng hiện tại.
Theo Financial Times
