Ngồi lâu mang họa!
 |
| Minh họa: Khều |
(TBKTSG) – Quả thật sướng hơn tiên khi gặp lúc trời nóng bức, trong khi người khác phải bươn chải trên đường dưới cơn nắng lửa, thì mình tìm được chỗ ngồi yên tĩnh trong phòng máy lạnh để “phê” ngay trong giờ làm việc! Chuyện đời bao giờ cũng lắm nỗi oái oăm.
Đang êm xuôi như thế thì thầy thuốc lại phá bĩnh khi cùng nhau khẳng định là nhiều căn bệnh gọi là nghiêm trọng sở dĩ trầm trọng đến thế là vì nạn nhân quá nghiêm trong tư thế ngồi! Ai càng ngồi lâu càng mau vui lòng… thầy thuốc!
Bằng chứng là bác sĩ Wohlfart, thầy thuốc nổi tiếng của Câu lạc bộ Bóng đá Bayern Munich (Đức), vốn đã giàu do mát tay lại thêm sang nhờ cuốn sách vẫn còn bán chạy gần bằng tôm tươi dưới tiêu đề “Mensch, bewege dich!”, tạm dịch là “Ông ơi, làm ơn vận động chút đi”!
Tất nhiên Wohlfarht không viết sách để quảng cáo cho hãng bán giày chạy bộ mà vì nhiều bệnh nhân đúng lý đã không bệnh nặng đến thế nếu đừng ngồi một chỗ quá lâu.
Cuộc sống được tiếng văn minh với đầy đủ phương tiện vật chất, từ xe hơi đến thang máy, đã khiến nếp sinh hoạt của nhiều người hiện nay quả thật chẳng khác nào ngồi yên cho đến khi đi… ngủ! Tán dóc cũng ngồi, đọc báo cũng ngồi…! Thậm chí có người chỉ ngủ ngon khi gà gật trong tư thế ngồi trước máy truyền hình dù chẳng hề xem hay nghe được gì! Nếu thời gian ngồi được quy ra tiền thì nhiều người đã giàu từ lâu. Dĩ nhiên cũng có người nhờ ngồi đúng chỗ mà ăn nên làm ra.
Suốt ngày ngồi yên sau bàn giấy chưa đủ, lại ngồi xe, ngồi ở quán cà phê, quán nhậu rồi cuối ngày chuyển sang ngồi trước máy truyền hình, trước máy vi tính… cho đến khi ngồi hết nổi mới chịu đi nằm!
Khỏi nói thêm cũng hiểu tình trạng “sống chết mặc bay, bình chân như vại” càng trầm trọng hơn nữa khi có giải bóng đá kéo dài nhiều tuần, trừ vài lúc nhảy nhổm vì phe ta đá dội trụ, nhưng vẫn trong tư thế… ngồi!
Ngồi yên quá lâu chắc chắn không phù hợp cho sức khỏe. Hậu quả đầu tiên là… táo bón vì khung ruột cũng bắt chước làm biếng theo. Đó là chưa kể thói quen ăn vặt món ngọt, hay nhấm nháp chục lon bia trước máy truyền hình khiến tình trạng béo phì cũng như rối loạn tiêu hóa chỉ là vấn đề thời gian. Cũng không có gì khó hiểu nếu cột sống bị thoái hóa, xiêu vẹo chỉ vì gia chủ tuy ngồi yên nhưng vì ngồi quá lâu nên khó ngồi cho ngay!
Đã có không ít thầy thuốc viết bài chỉ cách ngồi cho ngay. Cái khó là làm sao ngồi ngay khi đã mỏi? Bằng chứng là chính nhiều thầy thuốc cũng bị vẹo cột sống vì ngồi khám bệnh cứ như bị trời trồng trong khi bệnh nhân lang thang từ nơi đóng tiền qua phòng phát phiếu!
Nhiều nhà nghiên cứu đã chứng minh không ít nạn nhân của chứng mất ngủ, nhức đầu, thậm chí bụng phệ chỉ vì ngồi quá lâu! Nhưng nói thế không có nghĩa là phải đứng mới đúng điệu. Đứng được thì tốt nhưng con người sinh ra cũng để kiếm chỗ… ngồi!
Đáng nói chỉ là nếu phải ngồi thì cứ ngồi cho êm, nhưng nhớ thỉnh thoảng vận động để mông, lưng, vai, đùi… đừng sớm bị gỉ sét, chẳng hạn bằng cách: cứ ngả lưng thoải mái như đang thưởng thức bộ phim truyền hình lâm ly, tất nhiên lúc “sếp” vắng mặt, nhưng mỗi giờ đừng quên bỏ ít phút đan hai bàn tay vào nhau trước ngực rồi co duỗi các ngón tay. Sau đó lắc đều hai bàn tay như giũ nước để toàn bộ bắp thịt chi trên, từ đầu ngón tay lên đến khớp vai, nhờ đó có dịp vận động đồng bộ. Không nên thực hiện lúc đang tiếp khách để tránh hiểu lầm là gia chủ muốn… đòi tiền!;
Ngồi ưỡn ngực cho oai cứ như quan lớn mới nhậm chức nhưng để chân trần. Dùng ngón chân gắp cây bút chì cố tình đánh rơi trên sàn nhà, hết chân này sang chân kia, để toàn bộ bắp thịt chi dưới không nằm yên bất động;
Ngồi thẳng lưng nhưng đừng tựa vào lưng ghế cho ra vẻ giữ được chỗ ngồi mà không cần hậu thuẫn. Luồn hai tay ra sau ót và nắm chặt thành ghế. Cử động hai vai cùng lúc bằng cách kéo thành ghế ra phía trước nhằm tập luyện cột sống cổ. Đừng kéo lộn thành ghế của người khác rồi mang tiếng thiếu đoàn kết nội bộ;
Nếu phải ngồi nhiều giờ vì công việc thì cứ ngồi thoải mái nhưng mỗi giờ nhớ thót bụng khoảng chục lần để bụng đừng… phệ!, đồng thời đẩy máu xuống vùng chậu. Đừng quên nhiều ông “yếu xìu” là do vùng nhạy cảm thiếu máu do áp lực của cơ thể trong tư thế ngồi khiến khi cần xung huyết thì chỉ còn tiếng kêu ai oán ngoài sa mạc;
Duỗi thẳng hai chân rồi đong đưa khi thì trước sau, lúc lại sang phải sang trái, trong khi hai bàn tay ôm chặt eo lưng để tập cột sống thắt lưng cho dẻo dai;
Tất cả động tác vừa kể nên được phối hợp cho người ngồi lâu trên xe đò, máy bay, nhất là khi đã có bệnh tim mạch. Tất nhiên không nên tập thường xuyên trong giờ làm việc để tránh bị cấp trên chuyển gấp đến bệnh viện tâm thần!
Ngồi tất nhiên khỏe hơn đứng. Nhưng muốn ngồi lâu không mệt thì đừng ngồi quá yên. Dù muốn hay không cũng nên thỉnh thoảng nhúc nhích cho có vẻ không quá yêu… chiếc ghế! Dán quá chặt vào chỗ ngồi thường không có lợi. Sớm muộn cũng có lúc phải đổi chỗ ngồi từ ghế bành sang… xe lăn! Đứng lên đúng lúc, dù chỉ nhổm người lên một chút, tưởng chừng đơn giản lại là cả một nghệ thuật… sống!
BS. LƯƠNG LỄ HOÀNG – Trung tâm Oxy cao áp, TPHCM
