Nhà không số
Bùi Việt Phương
 |
| Mô hình khu dân cư Long Hậu – ảnh minh họa. |
(TBKTSG Online) – Cô nhân viên phụ trách chi trả nhuận bút của một tờ báo cứ băn khoăn vì cái địa chỉ của tôi thiếu mất số nhà. Có vẻ như cô sợ phiếu chuyển tiền sẽ bị thất lạc hay ái ngại cho cái nơi tôi ở, mọi thứ còn tạm bợ quá chăng? Nhưng nhà không có số lại buộc người ta phải nhớ đến nhau bằng một cách khác.
Nghe tôi kể lại chuyện đó, ông tổ trưởng dân phố khu tôi tỏ vẻ không vui. Ông bảo: “Tất thảy thư, báo, giấy mời lĩnh tiền… của mọi người đều một tay tôi chuyển đến nơi đến chốn dù có nhiều nhà trùng tên nhau từ vợ đến chồng”.
Ông không phải là một người dị ứng trước cái mới hay không quen nề nếp của một khu dân cư hiện đại. Cái lý của ông là ở chỗ, nhiều khu đô thị lớn hay các khu phố chi chít số nhà, số ngách, số hẻm, số tổ dân cư… nhưng lắm khi vẫn là một mê cung. Ví như, hỏi người ở nhà số 15, nhà số 20 là nhà của ai nhưng cũng nhiều người không trả lời được vì chưa từng để ý họ là ai; nếu thêm cái ngách, cái hẻm nữa thì lại càng mù tịt, thậm chí, chẳng biết số đó nằm ở đâu.
Thậm chí, cái ngõ nơi họ sống có mấy cái ngách, họ cũng không biết. Trong khi cứ tìm hỏi một chị bán xôi sáng ngồi đầu hẻm hay mấy anh xe ôm đứng đón khách đầu ngõ thì lại biết. Đây là mới nói đến chuyện số nhà chứ chưa nói đến tên tuổi ông A, bà B, nói tới cuộc sống của gia đình số nhà đó như thế nào.
Ngược lại, với khu phố nhà không số này, người ta lại có một cách ghi nhớ khác. Nó buộc mọi người phải nhớ, phải phân biệt nhau bằng diện mạo, nghề nghiệp, tính tình và hoàn cảnh riêng. Mỗi gia đình là một cảnh đời, một số phận. Những điều đó không cùng một dãy số nhưng bình đẳng với nhau trong trí nhớ của ông tổ trưởng bởi một lẽ: họ đều là những người thân thiết, đã góp phần xây dựng cuộc sống ở mảnh đât này từ khi còn là một bãi đất hoang sơ.
Dù chưa có (và cả khi đã có) số nhà, người ta vẫn cần phải nhớ về nhau bằng một thái độ như thế, nếu không những con số kia chỉ làm ta cảm thấy cuộc sống vô cảm và nhạt nhẽo!
