Nhật Bản sẽ không ký RCEP nếu Ấn Độ không tham gia
Khánh Lan
(TBKTSG Online) – Nhật Bản tuyên bố sẽ không xem xét ký Hiệp định Đối tác Kinh tế toàn diện khu vực (RCEP) đang được Trung Quốc dẫn dắt nếu Ấn Độ không tham gia hiệp định này.
 |
| Ban đầu, có 16 nước tham gia đàm phán Hiệp định RCEP gồm 10 nước ASEAN và Trung Quốc, Ấn Độ, Hàn Quốc, Nhật Bản, Úc, New Zealand. Giờ đây, Ấn Độ đã rút lui và Nhật Bản cũng tỏ ý không tham gia RCEP nếu vắng mặt Ấn Độ. Ảnh: Asean.org |
Hồi đầu tháng 11, tại Hội nghị cấp cao RCEP lần thứ 3 ở Bangkok, Thái Lan, Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi tuyên bố rút khỏi hiệp định RCEP vì lo ngại các điều khoản bãi bỏ thuế quan sẽ khiến hàng hóa Trung Quốc tràn ngập thị trường Ấn Độ, đe dọa ngành sản xuất trong nước và cuộc sống của những tầng lớp dễ bị tổn thương nhất, đặc biệt là nông dân. Ấn Độ cũng cho rằng Trung Quốc không đáp ứng các đòi hỏi quan trọng của Ấn Độ về tiếp cận thị trường dịch vụ của Trung Quốc. Ngoài ra, New Delhi không hài lòng với các đề xuất giảm bớt mức thâm hụt thương mại lớn của Ấn Độ với Trung Quốc.
Trong khi đó, Trung Quốc tuyên bố 15 nước đàm phán RCEP còn lại gồm 10 nước ASEAN cùng Trung Quốc, Nhật Bản, Úc, New Zealand, Hàn Quốc sẽ tiến đến ký hiệp định này vào năm sau. Trung Quốc cũng cho biết sẵn sàng đón nhận Ấn Độ gia nhập RCEP trong tương lai khi nước này sẵn sàng.
Thế nhưng trao đổi với Bloomberg hôm 28-11, Thứ trưởng Bộ Kinh tế, Thương mại và Công nghiệp Nhật Bản, Hideki Makihara tỏ ý rằng Ấn Độ sẽ không ký RCEP nếu vắng mặt Ấn Độ. Ông nói: “Chúng tôi vẫn chưa suy nghĩ gì đến việc ký kết. Tất cả những gì chúng tôi đang nghĩ đến là đàm phán ký kết RCEP phải bao gồm cả Ấn Độ”.
Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe đang tăng cường củng cố các mối quan hệ hợp tác với Ấn Độ ở hàng loạt lĩnh vực để cân bằng tầm ảnh hưởng chi phối của Trung Quốc trong khu vực.
Thứ trưởng Thứ trưởng Bộ Kinh tế, Thương mại và Công nghiệp Nhật Bản Makihara cho rằng sự có mặt của Ấn Độ trong hiệp định RCEP mang ý nghĩa lớn về cả khía cạnh kinh tế, chính trị và an ninh quốc gia đối với Nhật Bản. Ông nói: “Nhật Bản sẽ tiếp tục cố gắng thuyết phục Ấn Độ tham gia RCEP”.
Ông cho hay Bộ trưởng Bộ Kinh tế, Thương mại và Công nghiệp Nhật Bản Hiroshi Kajiyama sẽ tháp tùng Thủ tướng Shinzo trong chuyến thăm Ấn Độ vào tháng sau.
Tokyo sốt sắng thuyết phục Ấn Độ gia nhập RCEP vì lo ngại Trung Quốc sử dụng tầm ảnh hưởng lớn của nước này để vận động các nước khác đồng ý các điều khoản do nước này đề xuất.
Một quan chức chính phủ Ấn Độ cho biết: “Nhật Bản đã hỏi rằng liệu họ có thể giúp giải quyết các khúc mắc của chúng tôi để Ấn Độ có thể tái tham gia RCEP hay không”.
Nhật Bản muốn Ấn Độ tham gia RCEP một phần là vì muốn được hưởng lợi ở mức tối đa từ sự hội nhập kinh tế của khu vực vì nước này có thể xuất khẩu hàng hóa nhiều hơn.
Một chuyên gia thương mại Ấn Độ nhận định: “Trung Quốc, Hàn Quốc và Nhật Bản sẽ là những nước được hưởng lợi lớn nhất nhờ hội nhập kinh tế khu vực. Ấn Độ sẽ không chống đỡ được sự hội nhập này bằng các hàng rào phi thuế quan vì Ấn Độ đang sử dụng các biện pháp này ít hơn so với các nước khác”.
Một chuyên gia thương mại Ấn Độ khác nói: “Trong quá trình đàm phán RCEP, Nhật Bản nhiều lần không những không ủng hộ Ấn Độ mà còn gia tăng các yêu cầu của riêng nước này. Giờ đây, thật ngạc nhiên khi Nhật Bản cố gắng thuyết phục chúng tôi quay trở lại RCEP”.
Hôm 27-11, phát biểu trước Thượng viện Ấn Độ, Ngoại trưởng Ấn Độ S. Jaishankar cho rằng nếu các mối lo ngại của Ấn Độ được các thành viên RCEP giải quyết, Ấn Độ có thể đàm phán tiếp, nếu không, nước này vẫn giữ lập trường như hiện tại.
Ông Jaishankar cho biết dù đàm phán RCEP đã kéo dài nhiều năm nhưng các mối lo ngại và quan tâm của Ấn Độ vẫn chưa được giải quyết đầy đủ. Ông nói Thượng viện Ấn Độ nên hoan nghênh quyết định của Thủ tướng Narendra Modi rút khỏi Ấn Độ khỏi RCEP vì khi làm như vậy, ông Modi đang bảo vệ lợi ích của đất nước và sẵn sàng đưa ra các quyết định cứng rắn, không để sức ép của ngoại giao quốc tế thúc bách đưa ra hành động vội vã, không có lợi cho đất nước.
Trung Quốc muốn nhanh chóng ký kết RCEP khi nước này đối mặt với đà tăng trưởng suy giảm và đang đối đầu dai dẳng với Mỹ trong cuộc chiến tranh thương mại. Hiệp định RCEP sẽ thúc đẩy các nền kinh tế châu Á hội nhập hơn nữa với nền kinh tế Trung Quốc giữa lúc Tổng thống Mỹ Donald Trump hối thúc các nước trong khu vực tránh sử dụng các khoản vay đầu tư xây dựng hạ tầng cũng công nghệ 5G của nước này.
Theo Bloomberg, PTI
