Nhật – EU đạt thỏa thuận thương mại tự do lớn nhất thế giới
Chánh Tài
(TBKTSG Online) – Liên minh châu Âu (EU) và Nhật Bản vừa hoàn tất tiến trình đàm phán Hiệp định đối tác kinh tế EU-Nhật Bản (EPA) để tạo ra một thị trường rộng lớn 600 triệu dân, chiếm gần 30% GDP toàn cầu (hơn 20.000 tỉ đô la Mỹ). Đây được xem là thỏa thuận thương mại tự do lớn nhất thế giới từ trước đến nay.
EU – Nhật Bản bắt tay, bỏ qua Mỹ
Nhật Bản và mối lo chảy máu chất xám công nghệ
 |
| Công nhân làm việc tại một nhà máy lắp ráp ô tô của Toyota ở thành phố Nagoya, Nhật Bản. Ảnh: EPA |
Thỏa thuận “đổi xe lấy pho mát”
Tờ Financial Times đưa tin hôm 8-12, sau bốn năm với 18 vòng đàm phán, Nhật Bản và EU đã đạt đồng thuận về những vấn đề cuối cùng trong EPA giữa hai bên, hay còn gọi là thỏa thuận “đổi xe lấy pho mát” theo cách nói của giới bình luận kinh tế. Hai bên sẽ ký và phê chuẩn EPA vào năm sau để nó chính thức có hiệu lực vào đầu năm 2019.
Nhật Bản là đối tác thương mại lớn thứ sáu của EU, còn EU là đối tác thương mại lớn thứ ba của Nhật Bản. Tổng kim ngạch thương mại hai bên đạt 125 tỉ đô la Mỹ trong năm 2016. Theo hiệp định, Nhật Bản sẽ xóa bỏ 94% hàng rào thuế quan đối với hàng hóa từ EU, bao gồm các sản phẩm nông nghiệp như bơ, pho mát, thịt heo… EU sẽ hủy bỏ 99% hàng rào thuế quan đối vối hàng hóa Nhật Bản, đặc biệt là ô tô. Một số mức thuế nhập khẩu sẽ giảm về zero ngay lập tức khi hiệp định có hiệu lực. Trong khi đó, một số thuế nhập khẩu khác sẽ giảm dần và về zero trong vòng 16 năm.
Cụ thể, Nhật Bản sẽ bỏ mức thuế nhập khẩu 15% đối với các sản phẩm rượu của EU ngay sau khi hiệp định có liệu lực, và cam kết dần giảm và tiến đến xóa bỏ mức nhập khẩu lên đến 30% đối với pho mát từ EU trong vòng 16 năm.
Đổi lại, Brussels sẽ xóa 10% thuế nhập khẩu đối với xe ô tô dưới 10 chỗ của Nhật Bản, đồng thời, loại bỏ 92% hàng rào thuế quan đang áp dụng với các linh kiện ô tô nhập khẩu từ nước này. Đây là một bước đi quan trọng vì EU đang là nhà nhập khẩu ô tô lớn nhất của thế giới. Toyota và các hãng xe khác của Nhật Bản chỉ chiếm khoảng 13% thị phần ô tô ở EU, kém xa thị phần 40% của các hãng xe Mỹ, một phần là do thuế nhập khẩu.
Hai bên cũng nhất trí bảo vệ chỉ dấu địa lý cho các đặc sản của hai bên chẳng hạn như pho mát Camembert của Pháp hay thịt bò Kobe của Nhật Bản.
Thắng lợi của tự do thương mại
Giới phân tích ghi nhận EPA là một thắng lợi của tự do thương mại trong bối cảnh Anh đang đàm phán rút khỏi EU và Mỹ rút khỏi Hiệp định đối tác thương mại xuyên Thái Bình Dương (TPP) và thúc đẩy chính sách bảo hộ để bảo vệ các doanh nghiệp và việc làm trong nước.
Thời điểm EU và Nhật Bản ra tuyên bố thông báo hoàn tất đàm phán EPA cũng là lúc Brussels và London thông báo hai bên đã nhất trí được các điều khoản quan trọng trong tiến trình đàm phán Brexit (Anh rời khỏi EU).
“Hiệp định này gửi một thông điệp rõ ràng cho thế giới rằng EU và Nhật Bản cam kết duy trì nền kinh tế thế giới vận hành dựa trên nền tảng của các thị trường công bằng, cởi mở và tự do với các quy định minh bạch, rõ ràng, chống lại xu hướng chủ nghĩa bảo hộ”, Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC) Jean-Claude Juncker và Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe nói trong tuyên bố chung ngày 8-12.
Cùng ngày, phát biểu với báo chí, ông Shinzo Abe nói: “Nhật Bản và EU sẽ chung tay xây dựng một khu vực kinh tế công bằng, tự do dựa trên luật lệ, như là một hình mẫu của trật tự kinh tế trong cộng đồng quốc tế giữa thế kỷ 21”.
