Nhớ sen
Trần Chí Kông
 |
(TBKTSG) – Đất nước ta đâu cũng có bông sen, nhưng ở Tháp Mười sen xứng danh là đẹp nhất bởi câu ca dao “Tháp Mười đẹp nhất bông sen”.
Phật giáo cho rằng, khi Phật di hành thì phía sau Ngài “từng bước nở hoa sen”. Điều đó tượng ý rằng, có một vẻ đẹp trong tâm linh đang hiện hữu ở trần gian này theo mỗi bước chân tu. Loài hoa mà Phật giáo chọn làm một trong những biểu tượng chính là thứ hoa “gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn”.
Sen không chỉ đẹp, có ý nghĩa sâu xa, mà nó rất hữu dụng trong đời sống. Bông sen tàn để lại cho ta cái gương chắc những hạt sen, làm những món ăn thú vị cho cả nhà. Con nít thi ăn hạt sen, còn người có tuổi lấy tim sen làm trà uống cho giấc ngủ thêm sâu.
Cuống lá sen khi còn non, người ta gọi là ngó, cũng là một thứ rau ngon, dùng để làm gỏi chua. Nhiều vùng ở Tháp Mười, trồng sen lấy ngó bán đã là một mùa vụ luân canh với lúa. Tháng Tám, tháng Chín, sau khi thu hoạch lúa hè thu là người ta trồng sen, một tháng sau là bắt đầu nhổ ngó bán cho tới hết mùa nước nổi. Rồi sau đó đến mùa lúa đông xuân. Tuy là xen canh, nhưng đã nhiều phen, sen cứu người nông dân khi lúa rớt giá.
Với các thiếu nữ Tháp Mười thì những buổi hòa mình với sen, dù đôi khi tay lấm chân bùn, nhưng thật sự là một cuộc dạo chơi thú vị. Một búp sen hàm tiếu kề bên má thơm thơm hay một cánh lá sen che đầu che ngực, đều là những chuyện hay ho mà các cô sẽ kể cho người yêu qua email hay viết blog.
Đầm sen ngày xưa hay đồng sen bây giờ thật sự là chốn dành cho phái đẹp và nghệ thuật. Hình như người mê chụp ảnh nào cũng thử tài nghệ của mình cũng như mức độ tân tiến của máy móc qua việc chụp hình sen. Ai cũng cố sao cho bức ảnh có thể thấy được nhụy sen rưng rưng sắc vàng, cánh sen chuyển mềm mại từ hồng sang trắng.
Vào mùa nước rút, đầm sen là nơi các loài cá gom về sinh sống, bởi ở đó có nước mát, có bùn non, có nhiều thức ăn để chúng có thể sống qua mùa khô mà tiếp tục sinh sản.
Để khoe miền sinh thái tự nhiên của mình, người Đồng Tháp cho ta thấy sự điệu nghệ từ trên đồng sen cho tới nhà bếp hay bàn ăn. Chỉ với chiếc lá sen thôi, người ta cũng nghĩ hết cách để dùng chúng. Khi sức nóng của thức ăn tỏa ra thì lá sen hấp thu để tỏa lại một hương thơm làm cho món ăn thêm hương vị mới. Đó là công lao của lá sen già. Còn lá sen non lại cống hiến một thứ rau chan chát, ngòn ngọt, giòn giòn, ngon ngon.
Lá sen đâu chỉ gợi ký ức một thời của những người già, khi con người chưa làm được nhiều giấy hay bọc nilon. Ở vào thời thịnh, nó thể hiện một quan niệm sống tôn trọng môi trường sinh thái, xa lánh hóa chất độc hại, gần gũi thiên nhiên.
Rõ ràng, sen cho ta một cuộc sống an lành và an lạc.
Có một chàng trai đến Đồng Tháp, nhớ người yêu, bèn họa vần bốn câu thơ mà như thả cả một chùm ca dao vào dòng nước.
Em chưa đến với đầm sen
Nhưng anh vẫn thấy có em trong đầm
Em như những cánh sen hồng
Nhớ em anh thấy trong đầm có sen.
