Nobel Vật lý 2010 dành cho hai người tạo ra graphene
Hạ Ninh
 |
| Hai nhà khoa học Andre Geim (trái) và Konstantin Novoselov (phải). Ảnh: TL |
(TBKTSG Online) – Giải Nobel Vật lý 2010 được công bố ngày 5-10 tại Viện Karolinska ở Stockholm (Thụy Điển) thuộc về hai nhà khoa học người Nga Andre Geim và Konstantin Novoselov cho những thí nghiệm về vật liệu carbon siêu mỏng có tên là graphene.
Graphene từng là đề tài nghiên cứu sôi nổi nhất trong ngành vật lý vật chất ngưng tụ. Graphene có độ dẫn cao và sức bền cơ học lớn. Miếng graphene có độ dày là 1 nguyên tử, hiện là vật liệu mỏng nhất trong các vật liệu hiện có.
Trước khi tìm ra graphene, các nhà khoa học nhiều lần thất bại khi cố tách những miếng mỏng graphene từ graphite. Năm 1990, các nhà khoa học đã tách những miếng graphite với độ dày khoảng 100 nguyên tử. Đến năm 2004, tiến sĩ Geim và đồng nghiệp tìm ra cách mới để tạo ra graphene.
Họ dán mảnh vụn graphite trên băng keo, gập dính lại, rồi kéo tách miếng graphite làm đôi. Họ làm như vậy nhiều lần đến khi miếng graphite thật mỏng, sau đó dán miếng băng keo lên silicon xốp và ma sát nó. Vài miếng graphite dính trên miếng silicon xốp có bề dày là 1 nguyên tử.
Khi quan sát, miếng graphite dày có nhiều màu sắc, graphite dày hơn 100 lớp có màu vàng, dày 40 – 30 lớp có màu xanh dương, dày khoảng 10 lớp có màu hồng, dày 1 lớp đơn hay graphene có màu hồng nhạt, hầu như không thấy được.
Theo ông Geim, các nhà nghiên cứu trước đây đã sản xuất ra được graphene nhưng đơn giản là không nhìn thấy được graphene mà thôi.
Ông Geim sinh năm 1958 tại Nga, hiện là công dân Hà Lan. Ông Novoselov sinh năm 1974 tại Nga, hiện mang 2 quốc tịch Anh và Nga. Cả hai đang làm việc tại Đại học Manchester (Anh). Phần thưởng trị giá 1,5 triệu đô la Mỹ sẽ được trao cho cả hai người.
(theo Nobel Prize)
