Ông Trump, người nhập cư và tiền Trung Quốc
Thái Bình
 |
| Donal Trump – người đang dẫn đầu cuộc đua giành vị trí đại diện đảng Cộng hòa ra tranh cử tổng thống Mỹ – vừa cực lực chống lại người nhập cư, vừa ra sức kêu gọi người giàu Trung Quốc góp vốn vào các dự án bất động sản của gia đình ông. Ảnh NYT |
(TBKTSG Online) – Donald Trump – người đang dẫn đầu cuộc đua giành vị trí đại diện đảng Cộng hòa ra ứng cử tổng thống Mỹ và đang gây sóng gió trên chính trường Mỹ – là người lớn tiếng bài bác dân nhập cư, đặc biệt là người Hồi giáo và người Trung Quốc. Nhưng đằng sau những tuyên bố cứng rắn của ông là một thực tế khác.
Trong cuộc vận động tranh cử, ông Trump nhiều lần cảnh báo mối nguy mà người nhập cư Trung Quốc mang lại cho nước Mỹ. “Họ lấy hết công việc làm của chúng ta; họ lấy tiền của chúng ta; họ lấy tất cả mọi thứ”, ông nói về người Trung Quốc trong một bài diễn văn tháng trước. Ông yêu cầu cải tổ, thậm chí đóng băng, các chương trình nhập cư vào Mỹ, chỉ trừ các trường hợp có trình độ cao.
Nhưng trong lúc ông Trump tuyên bố đanh thép như vậy thì dự án Trump Bay Street mà gia đình ông đang xây dựng tại New Jersey lại ra sức mời mọc vốn đầu tư từ các tay nhà giàu Trung Quốc, hứa hẹn cho họ nhập tịch Mỹ, mà những “nhà đầu tư” này chẳng phải là người “có trình độ cao”.
Dự án Trump Bay Street, còn gọi là Trump Tower, là một cao ốc văn phòng và căn hộ cho thuê, do Công ty Kushner phát triển, mà Jared Kushner, chủ công ty, không ai khác hơn là con rể của ông Trump, chồng của Ivanka. Theo đoạn video quảng cáo dự án có phụ đề tiếng Trung, Trump Tower cao 50 tầng, có hồ bơi ngoài trời và sân tập đánh golf trong nhà, có tầm nhìn bao quát cả khu tài chính Manhattan của thành phố New York bên kia sông, chỉ cách 5 phút đi tàu điện, và kề cận khu phức hợp Trump Plaza Residence – cũng thuộc sở hữu của gia đình ông Trump. Đặc biệt hơn, đoạn video nhấn mạnh, các nhà đầu tư Trung Quốc, nếu góp vốn vào dự án theo chương trình visa EB-5 (nhập tịch Mỹ thông qua đầu tư) sẽ được nhanh chóng cấp “thẻ xanh” để đưa gia đình sang Mỹ sinh sống.
Chương trình visa EB-5 của chính phủ Mỹ cho phép người nước ngoài được nhận “thẻ xanh” hai năm – bước đầu của tiến trình nhập quốc tịch Mỹ – nếu đầu tư tối thiểu 500.000 đô la vào một dự án có khả năng tạo việc làm cho khoảng 10 người bản xứ. Năm 2014 – năm gần nhất có số liệu – chính phủ Mỹ đã cấp 10.692 visa EB-5, 85% trong số đó là cấp cho người Trung Quốc.
Một công ty tư nhân do một đối tác của ông Trump điều hành được thuê để tìm vốn đầu tư cho dự án, cho biết, tới nay dự án Trump Tower đã thu hút được khoảng 50 triệu đô la Mỹ, tương đương một phần tư tổng vốn đầu tư, thông qua chương trình EB-5. Mark Giresi, luật sư trưởng của công ty, xác nhận gần như toàn bộ số nhà đầu tư EB-5 của dự án này là từ Trung Quốc.
Điều đáng chú ý là chương trình EB-5 thường xuyên bị chỉ trích ở Mỹ như là một chính sách “bán visa” cho những người ngoại quốc giàu tiền bạc mà không có trình độ hoặc kỹ năng làm việc, tạo điều kiện cho hoạt động rửa tiền và gây nguy hiểm cho an ninh quốc gia.
Trong một báo cáo về chương trình EB-5 hồi năm ngoái, Văn phòng Trách nhiệm giải trình Chính phủ (GAO) – một cơ quan điều tra thuộc Quốc hội Mỹ, xác nhận nhiều hồ sơ xin visa EB-5 có nguy cơ lừa đảo cao, thậm chí sử dụng giấy tờ giả. Một quan chức Bộ Ngoại giao Mỹ cũng nói với GAO rằng, “không có cách nào xác thực được nguồn tài chính của người xin đầu tư”.
Tháng trước, Thượng nghị sĩ Charles Grassley, đảng Cộng hòa, Chủ tịch Ủy ban Tư pháp Thượng viện Mỹ trích một báo cáo của Bộ Nội an nước này thừa nhận người nước ngoài được cấp visa EB-5 không phải trải qua những thủ tục chứng minh trình độ học vấn và kỹ năng nghề nghiệp như các diện nhập cư khác. Một quan chức Bộ Nội an còn khẳng định những người xin visa EB-5 từ Trung Quốc, Nga, Pakistan và Malaysia “được chấp nhận chỉ trong vòng 16 ngày mà không trải qua việc kiểm tra căn bản của cơ quan thực thi pháp luật”.
Audrey Singer, nhà nghiên cứu của Viện Brookings, nói rằng, qua những dữ liệu thu thập được từ chương trình EB-5 gần như không thể xác định được chương trình đã tạo ra được bao nhiêu công việc làm.
Thêm nữa, chương trình EB-5 được thiết kế để thu hút vốn đầu tư nước ngoài, tạo việc làm ở những vùng kinh tế kém phát triển, nhưng thực tế nó đã trở thành nguồn vốn bổ sung cho các dự án bất động sản cao cấp ở những vùng giàu có ở New York, Jersey City hoặc Los Angeles.
Vấn đề người nhập cư là trọng tâm trong chương trình tranh cử của ông Donald Trump. Ông nhiều lần tuyên bố sẽ xóa bỏ tình trạng lạm dụng “tràn lan” các loại visa tạm cấp cho người lao động nước ngoài, và “kiên quyết đòi hỏi doanh nghiệp Mỹ phải ưu tiên thuê mướn người Mỹ trước khi xem xét hồ sơ của người nhập cư”.
Tuy vậy qua dự án Trump Tower và nguồn tiền Trung Quốc, thực tế cho thấy các chính trị gia thường “nói một đằng, làm một nẻo” và đối với họ, đồng tiền có sức mạnh khó cưỡng lại được.
(theo Bloomberg)
