(KTSG Online) – Tổng cục Đường bộ Việt Nam chi biết, sau 6 tháng thí điểm hệ thống kiểm tra tải trọng xe tự động và xử phạt vi phạm hành chính theo hình thức “phạt nguội”, số xe vi phạm đã giảm hơn 49 lần, số vi phạm bình quân 176 xe/ngày giảm xuống còn 3,6 xe/ngày.
Tổng cục Đường bộ Việt Nam (TCĐBVN) trong tuần qua vừa trình Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) đề án kiểm tra tải trọng xe (KTTTX) tự động trên toàn quốc, nhằm hạn chế sự can thiệp do con người tác động vào quá trình cân kiểm tra, tăng cường xử phạt vi phạm xe quá tải và loại bỏ tiêu cực.
Cơi nới thùng xe chở vượt tải quy định 250%
Tình trạng xe quá tải đã bùng phát trở lại và ngày càng gia tăng, tình trạng xe cơi nới kích thước thành thùng để chở hàng quá tải. Chỉ trong hai tháng 9 và 10-2021, sau khi dịch bệnh dần được kiểm soát, TCĐBVN ghi nhận mỗi ngày có hàng trăm lượt xe quá tải lưu thông từ các mỏ khoáng sản từ các tỉnh, thành phố Bắc Giang, Tuyên Quang, Thái Nguyên, Vĩnh Phúc, Thái Bình, Hà Nội…
Tổng cục trưởng TCĐBVN Nguyễn Văn Huyện cho biết, mặc dù lực lượng chức năng các địa phương vẫn đang tăng cường kiểm soát, chốt chặn, xử lý vi phạm xe quá tải, nhưng các đối tượng vi phạm vẫn tìm mọi cách để tái diễn chở quá tải, gây hư hỏng công trình đường bộ. Thậm chí, nhiều trường hợp chở quá tải vượt 250% điều kiện cho phép, khiến nhiều tuyến đường địa phương, quốc lộ xuống cấp nghiêm trọng, tiềm ẩn nguy cơ tai nạn giao thông.
Nguyên nhân của tình trạng này là do các trạm KTTTX lưu động, cố định hiện nay tại các địa phương đã bộc lộ một số hạn chế, không kiểm soát được toàn bộ số xe quá tải qua trạm. Chỉ những xe mà lực lượng chức năng nghi ngờ có dấu hiệu vượt tải trọng mới được yêu cầu đưa vào trạm cân kiểm tra. Bên cạnh đó, các trạm không hoạt động thường xuyên, bị hạn chế bởi điều kiện thời tiết… nên các đối tượng vi phạm cố tình vượt trạm, chưa kể con người vẫn có thể can thiệp vào quá trình kiểm tra.
Loại bỏ được tiêu cực, tiết kiệm chi phí triển khai
Trước thực tế trên, TCĐBVN đã nghiên cứu, thiết kế phần mềm KTTTX tự động để thí điểm kiểm tra, kết quả thu được đối với những xe vi phạm làm căn cứ để xác định vi phạm hành chính và xử phạt vi phạm hành chính theo hình thức “phạt nguội”.
Đến nay, sau 6 tháng thí điểm, TCĐBVN đánh giá, hiệu quả đạt được lớn nhất là số xe vi phạm mức bị xử phạt đã giảm hơn 49 lần, từ 6,9% xuống còn 0,14%. Số xe vi phạm theo ngày cũng giảm từ bình quân 176 xe/ngày xuống còn 3,6 xe/ngày, mức độ vi phạm quá tải không cao, chủ yếu từ 10 – 30%, tỷ lệ xe quá tải chỉ còn khoảng 0,05%.
Đây là hệ thống cân KTTTX tự động đầu tiên của Việt Nam, có ưu điểm như kiểm soát được 100% xe lưu thông trên đường có đặt thiết bị cân, tốc độ xe lưu thông qua bàn cân từ 0 – 100 km/giờ. Dữ liệu các xe vi phạm được truyền về phần mềm kiểm soát tải trọng xe tại TCĐBVN, đơn vị quản lý, vận hành trích xuất trên quốc lộ, cao tốc và chuyển kết quả cân đối với những xe vi phạm cho lực lượng chức năng “phạt nguội”.
Hệ thống này còn giúp giảm khoảng 70% tổng mức đầu tư, lắp đặt cho 1 trạm KTTTX so với trạm KTTTX cố định trước đây; giảm chi phí cho việc quản lý, bảo trì, vận hành, khai thác dữ liệu và xử phạt vi phạm, giảm nhân sự vận hành, khai thác và xử phạt vi phạm; đồng thời, việc xử phạt theo hình thức này giải quyết được vấn đề là nhân viên vận hành cân và lực lượng chức năng có thẩm quyền xử phạt không trực tiếp ra đường để dừng xe, kiểm tra và xử phạt vi phạm, tránh được tiếp xúc và va chạm với người vi phạm.
“Kết quả cân được lưu trong phần mềm bảo mật, không thể xóa, chỉnh sửa được, do đó loại bỏ tiêu cực. Cân tự động cũng sẽ đánh vào ý thức của chủ phương tiện và người điều khiển phương tiện, xe chở quá tải chạy trên đường là sẽ bị phát hiện và xử phạt bất cứ khi nào. Đây là biện pháp kiểm soát hiệu quả nhất, đáp ứng mục tiêu ngăn chặn và tiến tới chấm dứt tình trạng xe quá tải lưu thông trên mạng lưới đường bộ toàn quốc”, ông Nguyễn Văn Huyện cho hay.
Từ thực tế vận hành các trạm KTTTX, TCĐBVN trình Bộ GTVT dự thảo Thông tư quy định về quản lý và hoạt động trạm KTTTX, trong đó nội dung chính là điều chỉnh trạm KTTTX tự động và lưu động, làm cơ sở pháp lý để thực hiện. Bên cạnh đó, hoàn thiện tiêu chuẩn làm cơ sở để áp dụng lắp đặt tại các đường cửa ngõ Hà Nội và đường cao tốc Pháp Vân – Ninh Bình, đây là tiền đề để áp dụng cho các trạm KTTTX trong cả nước.
